انواع شیب بندی ساختمان
شیب بندی ساختمان یکی از راه هایی است که می‌توان آب‌های ناشی از برف و باران را تخلیه کرد و از خسارت‌های جبران‌ناپذیر جلوگیری نمود. در این مقاله به بررسی انواع شیب بندی ساختمان می پردازیم.
آب‌های ناشی از بارش باران، برف و شستشو در‌صورتی‌که در زمان مناسبی تخلیه نشوند با ایجاد رطوبت، می‌توانند باعث ایجاد خسارات جبران‌‌ناپذیری به یک ساختمان شوند. به‌همین‌دلیل شیب‌بندی یک راهکار مناسب جهت جلوگیری از این اتفاق ناخوشایند است که با کمک انواع ورق صورت گرفته و از این جهت قیمت آهن، به خصوص قیمت ورق گالوانیزه بر هزینه کلی این عملیات تاثیرگذار خواهد بود.
در این مقاله سعی خواهیم کرد تا با واژه شیب‌بندی آشنا شده و سپس به بررسی مراحل اجرای آن در نقاط مختلف یک ساختمان بپردازیم.
شیب بندی ساختمان چیست و با چه هدفی صورت می‌گیرد؟
شیب‌بندی به حرکت، انتقال و خارج کردن آب از یک محوطه مورد نظر گفته می‌شود. به‌طور‌کلی هدف اصلی از اجرای شیب‌بندی، تخلیه حجم خاصی از آب در کمترین زمان ممکن است تا بدین وسیله از حبس آب و ایجاد رطوبت در ساختمان جلوگیری شود.
کف هر بخشی از ساختمان که در ارتباط با آب باشد از قبیل کف بام، آشپزخانه، سرویس‌های بهداشتی و حیاط نیازمند به شیب‌بندی و عایق‌کاری است. یکی از قطعات مورد نیاز در شیب‌بندی، کف‌خواب‌ها هستند که از جنس انواع ورق (https://gereft.com/sheet/) فلزی یا پلیمری ساخته می‌شوند.
طبق نظر کارشناساسان باتجربه گرفت:
"با توجه به نوسانات بازار آهن و فولاد، درپی اتفاقات سیاسی و تغییرات نرخ ارز، اطلاع کامل از قیمت انواع ورق امروز می‌تواند کمک شایانی به مدیریت سرمایه شما نماید. به علت تقاضای بالا برای این محصول، قیمت روز انواع ورق تاثیر مستقیمی بر بازار آهن‌آلات می‌گذارد. همچنین ورق‌ها، به دلیل نحوه تولید (فرآیندهای نورد گرم و سرد)، قیمت نهایی پایین‌تری نسبت به دیگر مقاطع فلزی دارند که این موضوع نیز یکی از دلایل تقاضای بالای این محصول فولادی است."
جهت اندازه‌گیری و تعیین شیب برای نقاط مورد نظر، در برخی اوقات از دستگاه شیب‌بندی استفاده می‌شود که می‌تواند در درجه‌بندی دقیق میزان شیب سطوح کمک بزرگی باشد.
شیب بندی ساختمان در چه انواعی، دسته بندی می شود؟
شیب‌بندی ساختمان انواع مختلفی دارد که باید از اصول مشخصی پیروی کند. به‌عنوان مثال شیب‌بندی پشت بام با کف حیاط متفاوت است. این پروسه توسط مصالحی مثل خاک، ماسه، تکه آجر، ملات و پوکه معدنی انجام می‌پذیرد.
شیب‌بندی بام
دشوارترین نوع شیب‌بندی مربوط به کف پشت‌بام است زیرا وسیع‌ترین منطقه در ساختمان را جهت شیب‌بندی در‌بر‌می‌گیرد که احتیاج به دقت زیادی دارد. شیب باید به گونه‌ای طراحی شود تا آب از تمامی نقاط به‌راحتی به سمت ناودان‌ها حرکت کند. قرارگیری ناودان‌ها باید جایی باشد که حداقل فاصله را نسبت به تمامی نقاط داشته باشد، در ضمن عبور ناودانی‌ها مزاحمتی برای طبقات و سالن‌های اصلی نداشته باشد.
در مناطق پر باران سقف‌ها اصولاً به‌صورت شیروانی طراحی شده تا آب باران به‌راحتی به بیرون انتقال پیدا کند. ولی در سقف‌های مسطح دو نوع شیب‌بندی وجود دارد. اگر شیب به سمت کناره‌های بام باشد، ناودانی در یکی از گوشه‌ها قرار می‌گیرد. گاهی شیب از کناره‌ها به سمت وسط ساختمان بوده که در این حالت حفره ناودانی در وسط ساختمان قرار خواهد گرفت.
برای شیب‌بندی پشت‌بام یکی از بهترین راهکارها استفاده از پوکه معدنی است. برای این منظور بیشتر از پوکه‌های معدنی ۱۰ تا ۲۵ میلی‌متری استفاده می‌شود. پوکه معدنی را بدون ترکیب با مواد دیگر روی کف بام ریخته و سپس یک لایه نازک از سیمان روی آن ریخته می‌شود.
شیب‌بندی بین طبقات ساختمان
شیب‌بندی بین طبقات ساختمان همانند شیب‌بندی بام صورت می‌پذیرد. البته در صورت استفاده از پوکه معدنی، بهتر است از پوکه معدنی نخودی استفاده شود که نسبت به نمونه بادامی، از اندازه کوچکتر برخوردار بوده و عایق صوتی مناسب‌تری است.
با شیب‌بندی مناسب، در زمان شستشوی کف طبقات، آب حاصله به طبقات پایینی نفوذ نکرده و مستقیماً وارد فاضلاب می‌شود.
شیب‌بندی کف ساختمان
جهت شیب‌بندی کف ساختمان می‌توان از پوکه معدنی، تکه‌های آجر و سنگ استفاده نمود. سپس بر روی این مواد یک لایه نازک ملات ریخته می‌شود. ملات باید به شکلی کشیده شود که آب موجود به‌طور‌مستقیم وارد فاضلاب شود.
شیب‌بندی کف حیاط
شیب‌بندی کف حیاط و کف پارکینگ نیز مشابه شیب‌بندی بام است با این تفاوت که سطح کمتری نیاز به شیب دارد. جهت شیب‌بندی موزائیک حیاط، ابتدا خط تراز نهایی کف، کنترل شده و سپس شیب به سمت آبروها با شمشه و تراز مشخص می‌شود. در مرحله بعدی سیمان‌کاری انجام شده و به‌وسیله ایزوگام عایق‌کاری شده و موزائیک چیده می‌شود.
شیب‌بندی سرویس‌های بهداشتی
مهم‌ترین بخش شیب‌بندی هر ساختمان به‌دلیل ارتباط مداوم با آب، مربوط به سرویس‌های بهداشتی است. شیب‌بندی حمام باید به سمت کف‌شورها طراحی شود که به طور معمول در مرکز حمام قرار گرفته‌اند. در حمام‌های با ابعاد کم، شیب‌بندی با افزایش و کاهش ملات پشت سرامیک‌ها انجام می‌شود در‌حالیکه در حمام‌های بزرگ‌تر این مسئله با شمشه‌گیری به‌طرف کف‌شور صورت می‌پذیرد.
در میان اخبار
در توالت‌ها نیز کاسه توالت باید پایین‌تر از سایر قسمت‌ها قرار گیرد تا تمامی آب موجود در سطح سرویس بهداشتی، تخلیه گردد.
بررسی نوسانات قیمت ورق گالوانیزه، با توجه به مقاومت خوب آن‌ها در برابر آب و رطوبت و استفاده در شیب‌بندی ساختمان‌ها، ضروری و حائز اهمیت است.
طبق نظر کارشناسان گرفت:
"ویژگی‌هایی مثل مقاومت در برابر اکسید شدن و زنگ زدگی باعث شده تا از ورق گالوانیزه در صنایع مختلفی از جمله خودروسازی، الکترونیک و... استفاده می‌شود. با توجه به مزایای زیاد این محصول تقاضا برای آن میان متخصصان بسیار بالا بوده؛ از این‌رو قیمت روز ورق گالوانیزه از اهمیت بالایی برخوردار است. از سویی دیگر تنوع این محصول در ضخامت‌های 0.25 الی 2 میلی‌متر از دیگر دلایل تقاضای بالا برای آن بوده که در هنگام خرید ورق گالوانیزه باید به آن توجه ویژه شود."
نحوه انجام شیب بندی در قسمت های مختلف ساختمان
همانطورکه مشاهده شد به‌دلیل اهمیت بالای خروج آب‌های هرز از سازه‌ها، رعایت اصول شیب‌بندی بسیار مهم است.
شیب‌سازی شامل مراحل تسطیح خاک، بلوک‌گذاری، دادن شیب، خاکریزی و نخاله‌ریزی است.
از مهم‌ترین اصول در پروسه شیب‌بندی، تعیین و محاسبه درجه شیب است. میزان درصد شیب برای قسمت‌های مختلف ساختمان، متفاوت است. استاندارد شیب برای هدایت آب‌های اضافه، ۱ تا ۳ درصد و جهت تخلیه فضولات ۵ درصد است.
پس از اجرای کامل سقف یا کف سازه و مشخص شدن محل آبروها، به‌منظور هدایت بهتر آب‌های هرز و جلوگیری از ورود آشغال به مسیر آبراهه و مسدود شدن آن، نیاز به کف‌خواب یا کف‌شور است. همچنین برای حرکت سریع آب‌ها به ازای هر ۵۰ تا ۷۰ مترمربع احتیاج به یک ناودانی به قطر ۴ اینچی است. در مناطق کم باران این میزان به ۱۴۰ متر نیز افزایش می‌یابد.
جهت اصلاح شیب پشت‌بام احتیاج به محاسبه ارتفاع شیب‌بندی نیز نیاز است. از حاصل‌ضرب بازدید کششی (فاصله نقطه مورد نظر تا محل ناودانی) در شیب بام ارتفاع شیب‌بندی بدست خواهد آمد.
یکی از مهم‌ترین مراحل شیب‌بندی، کروم‌بندی است. به نوارهای باریکی که در فاصله دورترین نقاط بام تا ناودان با ملاتی به ضخامت ۱۰ سانتی‌متری و ارتفاع متغیر اجرا می‌شود کروم‌بندی گفته می‌شود.
پس از اتمام مرحله کروم‌بندی، معمولاً فواصل بین کروم‌ها را جهت جلوگیری از بالا رفتن وزن سقف، با پوکه‌های معدنی پر کرده و سپس با لایه‌ای نازکی از سیمان روی آن‌ها پوشیده می‌شود. در مرحله نهایی عایق‌کاری صورت گرفته و پروسه شیب‌بندی به اتمام می‌رسد.
اصول شیب‌بندی با اندکی تفاوت در نقاط مختلف ساختمان به این صورت انجام می‌پذیرد.
سخن پایانی
عملیات زهکشی و شیب‌بندی محوطه داخلی و همچنین خارجی هر ساختمان مثل پیاده‌روها، از مهم‌ترین و ضروری‌ترین کارهای لازم در ساختمان‌سازی است که باید با دقت زیادی انجام پذیرد. علاقمندان می‌توانند جهت آگاهی از تغییرات روزانه قیمت ورق آهن و سایر محصولات صنعتی و شیمایی و اطلاعاتی مربوط به مراحل شیب‌بندی ساختمان به وب‌سایت مجموعه گرفت مراجعه نمایند.
"با توجه به مصرف بالای ورق آهن سیاه 2، 3، 6 و 8 در صنایع مختلف استفاده از روش نوردکاری سرد یا روش‌های مشابه اصلا به صرفه نبوده، از این رو با استفاده از روش نوردکاری گرم قیمت ورق آهنی بسیار کاهش یافته و به صرفه بوده؛ در نهایت با توجه به مناسب بودن قیمت ورق آهن سیاه، تقاضا برای این محصول بسیار بالا بوده و همین امر باعث اهمیت فراوان قیمت ورق سیاه، شده است."
