قیمت میلگرد سال 1401 را بسیار پر نوسان و ملتهب به پایان رساند و به نظر میرسد سال 1402 هم برای آهن، میلگرد و سایر کالاها سال پرتلاطمی باشد. در این مقاله دلایل رشد نرخ میلگرد در سال 1401 و دلایل کاهش آن در ادامه را بررسی میکنیم و دورنمایی از آینده میلگرد و آهن آلات در سال 1402 را برای شما ترسیم میکنیم. شناخت این عوامل میتواند پیشبینی آینده قیمت آهن آلات 1402 را کمی سادهتر و منطقیتر کند.
قیمت میلگرد در مقطعی از سال 1401 تا 100 درصد هم رشد داشته که نشان از اوج آشفتگی در بازار آهن است. هرچند افزایش قیمت دلار را میتوان مهمترین و اصلیترین دلیل افزایش قیمت میلگرد و سایر مقاطع فولادی دانست اما مجموع عواملی دیگر در کنار نوسانات ارز باعث شد که نرخ آهن آلات چنین افزایش افسارگسیختهای داشته باشد. پس از شناخت این عوامل میتوان دید در سال 1402 کدام یک از این شاخصها برطرف شده و کدام یک هنوز وجود دارند و میتوانند بازار آهن را ملتهب و افزایشی کنند.
بازار میلگرد از لحاظ حجم و چرخش پولی تقریباً ده برابر بازار تیرآهن و سایر مقاطع فولادی است. بهطوریکه میانگین عرضههای هفتگی محصول میلگرد حدود ۲۰۰ هزار تن و میانگین حجم عرضههای هفتگی تیرآهن در حدود ده هزار تن است. به همین دلیل تأثیر قیمت میلگرد بر هزینه ساختوساز بسیار بیشتر از تیرآهن است. در ادامه به دلایل جهش قیمتی میلگرد در 1401 میپردازیم.
قیمت دلار ا ز دو سو باعث افزایش قیمت آهن آلات میشود. یک تأثیر روانی و آنی است و دومین مورد تأثیر از طریق افزایش هزینه تولید آهن آلات است. همچنین افزایش قیمت دلار تأمینکنندگان مواد اولیه مانند آهن اسفنجی را به صادرات و درآمد ارزی تشویق میکند و همین کمبود مواد اولیه باعث کاهش تولید، افزایش هزینه تولید و درنتیجه افزایش قیمت آهن آلات و میلگرد میشود.
آهن آلات به دلیل کنترل دستوری قیمتها توسط دولت دچار جاماندگی تورمی بود و به دلیل رکود در شش ماهه اول 1401 برخلاف دلار دچار کاهش قیمتها شده بود. این جاماندگی از تورم 50 درصدی نسبت به بازارهای موازی باعث فشرده شدن قیمت میلگرد و آهن و انفجار آن شد.
در اواسط سال 1401 دولت برای از بین بردن رکود چند ماهه در بازار میلگرد و آهن صادرات آن را آزاد اعلام کرد. این دستورالعمل صادراتی را میتوان یکی از دلایل کاهش میلگرد در زمستان دانست. با مشاهده قیمت روز میلگرد اصفهان و یا دیگر تولیدکنندگان ، متوجه میشویم که میلگردهای باکیفیتی نظیر میلگرد اصفهان به دلیل داشتن مشتریان خارجی معمولاً در هنگام آزاد کردن صادرات با افزایش تقاضا روبرو میشوند.
تولید میلگرد در تابستان به دلیل قطع برق و در زمستان به دلیل قطع گاز با کاهش عرضه همراه بود. همچنین اخلال در زنجیره تأمین مانند کمبود آهن اسفنجی در کاهش تولید مقاطع فولادی در زمستان بسیار تأثیرگذار بود. کاهش تولید به معنای کاهش عرضه و افزایش تقاضا در بازار است. افزایش تقاضا در برابر عرضه کم باعث افزایش قیمت آهن آلات و بهویژه میلگرد شد. همچنین قیمت میلگرد سایز ۱۴ و ۱۶ به دلیل پرتقاضا بودن نوسانات بیشتری را تجربه میکنند.
در سال 1402 قیمت جهانی فولاد به دلیل اقتصاد تورمی، افزایش تقاضا و اخلال در زنجیره تأمین به دلیل جنگ اوکراین شاهد افزایش قیمت بود. افزایش جهانی قیمت آهن و فولاد باعث افزایش قیمت صادراتی بازار آهن ایران میشود. بهاینترتیب نرخ شمش صادراتی ایران در اواخر سال 1401 از ۴۷۵ دلار در هر تن به ۵۴۵ دلار در هر تن افزایش یافت که باعث افزایش صادرات و کاهش عرضه شمش در بازار بورس کالا شد. همچنین قیمت آهن اسفنجی، ماده اولیه تولید شمش، بیلت و بلوم نیز افزایش یافت و این عامل در کنار کمبود آهن اسفنجی باعث کمبود شمش و افزایش قیمت شمش فولادی در بازار آهن شد.
با نگاهی به عوامل افزایش قیمت میلگرد در سال 1402 میتوان نتیجه گرفت که همه این مشکلات از تورم 50 درصدی و نوسانات دلار گرفته تا قطعی برق تابستانی و گاز زمستانی هنوز پابرجا هستند. علاوه بر این عوامل امکان مشکلات جدید در سال 1402 وجود دارد. مشکلاتی نظیر امکان افزایش قیمت بنزین، امکان تروریستی اعلام کردن سپاه، افزایش تحریمها بر صادرات نفت و احتمال جنگ که هریک میتوانند بهتنهایی بازار را آشفته و ملتهب کنند.
قیمت میلگرد و سایر مقاطع آهنی پس از جهش 70 الی 90 درصدی دچار اصلاح قیمت شده و تقریباً در حدود 30 درصد از سقف دچار کاهش شدند. اصلیترین دلیل توقف افزایش نرخ آهن آلات توقف و کاهش قیمت دلار بوده است. در ادامه دلایل توقف و اصلاح قیمت میلگرد را بررسی میکنیم.
به نظر میرسد فعلاً قیمت دلار در محدوده 47 الی 50 هزار تومان به ثبات برسد.
این قوانین منجر به افزایش عرضهها و کاهش میانگین قیمت پایه میشوند. باید این قوانین مقطعی بوده یا ادامهدار است. تجربه نشان داده چنین قوانینی برای یک دوره عمل کرده و بهزودی تغییر خواهد کرد.
از آنیترین تأثیرات فضای مثبت سیاسی میتوان به عکسالعمل مثبت بازار ارز به این اخبار اشاره کرد. سؤال بزرگ این بیدلیلی سالهای دشمنی میان این دو کشور و درکل سیاست خارجه پرتنش و بیتوجه به منافع کشورمان است که دودش تنها به چشم مردم میرود.
بهطورکلی کاهش و افزایش کلی قیمت میلگرد به عوامل زیر بستگی دارد:
با اینکه قیمت میلگرد پس از افزایش افسارگسیخته قیمت میلگرد در اواخر سال 1401 که باعث التهاب دوماهه بازار آهن شد، دچار اصلاح قیمتی شده اما هنوز هم نسبت به اوایل سال 1401 دارای افزایش 30 الی 40 درصدی شده است. بااینحال قیمت آهن آلات نسبت به میزان تورم دچار عقبماندگی است و هم چنان اصرار بر کنترل دستوری بازار باعث میشود دوباره در آیندهای نزدیک مانند اواخر 1401 شاهد انفجار قیمت میلگرد و سایر آهن آلات باشیم. چراکه مشاهدات حاکی از این است که عوامل افزایش قیمت میلگرد و سایر آهن آلات در سال 1402 برطرف نشده و امیدی هم به رفعان در آیندهای نزدیک به چشم نمیخورد.