هدف از برگزاری این دوره آموزشی تقویت و تاکید بر نقش کلیدی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در توسعه فناوری‌های نوین صنعت خودرو در توسعه خودروهای برقی، متصل و خودران است. از دیگر اهداف برگزاری این کارگاه آموزشی، می‌توان به طرح فرصت‌های سرمایه‌گذاری بخش خصوصی در توسعه صنعت خودروهای متصل، تبیین چگونگی تحقق نیازها در حوزه زیرساخت‌های انرژی و ارتباطات و همچنین ارائه الزامات ایجاد زیرساخت‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در حوزه ارتباطات رادیویی، مخابرات، اینترنت و... در کشور همزمان با توسعه خودروهای برقی، متصل و خودران نام برد.مدرسان این دوره ابتدا ضمن ارائه گزارش درباره تاریخچه و ماهیت خودروهای متصل به توضیح معماری ارتباطات در خودروهای متصل پرداختند. همچنین در ادامه اکوسیستم کسب‌وکار این حوزه و چالش‌های پیاده‌سازی اکوسیستم خودروهای متصل بررسی شد.

همکاری برای تولید خودروهای نسل جدید

خودروهای برقی نسل جدیدی از خودروها هستند که آلودگی ندارند و به محیط‌زیست هم آسیب نمی‌زنند و تولید آنها می‌تواند در کنار پاسخگویی به نیاز مشتریان و حفظ جان آنها از مخاطرات و تصادفات به‌دلیل بکارگیری سیستم‌های کمک راننده (ADAS) و اتصال‌پذیری خودروها از جان طبیعت هم پاسداری کند. چند سالی است همکاری مشترکی میان ارگان‌های دولتی مانند ایدرو با خودروسازان درحال انجام است که در نهایت به اتصال ایده‌های نوآورانه و طرح‌های فناورانه به صنعت خودروسازی و تولید خودروهای برقی منجر می‌شود.

یوز مجوز شماره‌گذاری گرفت

سطح فناوری خودروهای برقی در کشور با حمایت سازمان گسترش و نوسازی ایران و معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری به جایگاه مناسبی رسیده و دستاوردهای آن می‌تواند در حمل‌ونقل عمومی نیز کارآمد باشد. آذر امسال نیز اگرچه دیرهنگام اما سرانجام اولین خودروی برقی ایرانی به اسم یوز مجوز شماره‌گذاری و حضور در خیابان را دریافت کرد. شاید تصور شود که یوزنخستین پروژه خودروهای برقی در کشور بوده باشد، اما حقیقت این است که پیش از آن تلاش‌های مختلفی در این زمینه انجام‌شده بود.مجوز شماره‌گذاری یوز از شرکت پاراکس یک پدیده مهم در بازار و صنعت خودروی کشور به حساب می‌آید. درباره قیمت این خودرو نیز گفته می‌شود که چیزی حدود ۶۰۰ میلیون تومان خواهد بود. یوز وزنی حدود ۴۰۰ کیلوگرم دارد. موتور ۲۰ اسب‌بخاری آن می‌تواند خودرو را به سرعت ۸۰ کیلومتر در ساعت برساند. باتری‌های ۸۰ کیلووات ساعتی آن نیز برای ۳.۵ حرکت کفایت می‌کنند.نکته جالب‌توجه در این خودرو این است که طول آن ۲.۳۲ متر و برابر با عرض خودروهای معمول است و عرض آن ۱.۱۹ متر و ارتفاع آن ۱.۴۶ متر است که این امکان را به وجود آورده است که در کمترین فضای ممکن آن را پارک کرد. یک نمایشگر ۱۱ سانتیمتری تمام اطلاعات موردنیاز را در اختیار راننده می‌گذارد که از جمله می‌توان به مقدار شارژ باقیمانده باتری‌ها، مسافت قابل پیمایش با این مقدار شارژ، سیستم عیب‌یاب و... اشاره کرد. باتری خودرو برای ۵ سال و ۱۰۰ هزار کیلومتر گارانتی می‌شود، اما عمر مفید آن بسته به نوع استفاده بین ۱۰ تا ۱۵ سال است.

خداحافظی با خودروهای بنزینی و گازوئیلی

حرکت شتابان خودروسازان بزرگ و کوچک دنیا به سمت توسعه خودروهای برقی نشان می‌دهد دیر یا زود زمان خداحافظی با محصولات بنزینی و گازوئیلی فراخواهد رسید. بررسی‌های آماری نشان می‌دهد فروش جهانی خودروهای برقی در سال ۲۰۲۰ نسبت به سال ۲۰۱۹ حدود ۴۳ درصد رشد کرده است. ناظران انتظار دارند طی سال جاری میلادی در مجموع ۶.۴ میلیون خودروی برقی و هیبریدی روانه بازار شود. این به معنای رشد ۹۸ درصدی این بازار نسبت به سال ۲۰۲۰ است.بسیاری از شرکت‌های بزرگ دنیا اعلام کرده‌اند که تا چند سال آینده تولید خودروهایی که پیشرانه درون‌سوز (بنزینی و گازوئیلی) دارند را متوقف می‌کنند. تا جایی‌که پیش‌بینی می‌شود فروش خودروهای برقی در سال ۲۰۳۲ معادل نیمی از کل فروش خودروهای جدید جهان باشد. با وجود این پیشرفت برق‌آسا در حوزه فناوری‌های نوین صنعت خودرو، هنوز بسترهای لازم برای توسعه جدی خودروهای برقی در ایران شکل نگرفته است. البته نباید در این بین مشکلات اقتصادی و بین‌المللی را نیز فراموش کرد. با این حال برخلاف تصور تلاش‌های متعددی از سوی شرکت‌های بزرگ و کوچک در این زمینه انجام شد که در نهایت قرعه به‌نام یوز از شرکت پاراکس خودرو افتاد.

تمرکز بزرگان بر تولید هیبریدی‌ها

بیشتر خودروسازان بزرگ جهان ساخت خودروهای بنزینی را کاهش داده و تمرکز خود را روی طراحی، ساخت خودروهای هیبریدی و تمام برقی گذاشته‌اند. برهمین اساس، سازمان گسترش و نوسازی ایران نیز با برگزاری کارگاه آموزشی تخصصی خودروهای متصل با همکاری ایدرو و شرکت دلفین اسپادانا به بررسی نقش کلیدی سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران در توسعه فناوری‌های نوین صنعت خودرو و توسعه خودروهای برقی، متصل و خودران پرداخت. معاونت علمی نیز با توانمندسازی شرکت‌های دانش‌بنیان و حمایت از نخبگان علمی و صنعتی کشور سعی در ارتقا سطح فناوری صنعت خودرو کشور و بهره‌گیری از فناوری خودروهای برقی و هیبریدی در این صنعت داشته و خودرو تارا تمام برقی نیز حاصل حمایت معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری و حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان و نخبگان صنعتی و دانشی کشور به حساب می‌آید. به‌علاوه اینکه یکی از برنامه‌های شرکت‌های خودروسازی کشور برای عرضه محصولات غیرفسیلی و همگام شدن با صنعت خودروسازی جهان است.

توسعه زیرساخت‌های موردنیاز

البته عرضه خودروهای تمام برقی در ایران به شرطی تحقق می‌یابد که حمایت‌های مناسبی از سوی دولت جهت فروش این خودروها و توسعه زیرساخت‌های موردنیاز آنها مثل ایستگاه‌های شارژ به‌عمل آید. این خودروها که پیش‌بینی می‌شود آینده صنعت خودرو را به‌طور کامل در اختیار بگیرند دوستدار محیط‌زیست و سلامت بشر هستند و میزان مصرف سوخت‌های فسیلی را به‌شدت کاهش می‌دهند. بر همین اساس، جلسه کمیته فنی وزارت کشور برای استفاده از خودروهای برقی در حمل‌ونقل عمومی به‌ویژه تاکسی برقی با حضور نمایندگان دستگاه‌های مرتبط با این صنعت اواخر آذر در محل شرکت جتکو برگزار شد.

سیدشهریار زینی، مدیر گروه توسعه فناوری‌های نوین خودرویی ستاد توسعه فناوری‌های فضایی و حمل‌ونقل پیشرفته معاونت علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان ریاست جمهوری در این‌باره، گفت: با توجه به طراحی و ساخت نمونه خودروهای برقی که توسط یک شرکت دانش‌بنیان و مرکز تحقیقات و نوآوری یک گروه خودروساز و ارتقای ظرفیت علمی و فنی این شرکت‌ها و از طرفی تولید قطعات با فناوری بالا «های‌تک» توسط شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی، می‌توان گفت که کشور آمادگی تولید و تجاری‌سازی این خودروها را دارد و در این خصوص وجود بهره‌بردار برای عقد قرارداد با خودروسازان ضروری است، چراکه این امر می‌تواند منجر به شکل‌گیری بازاری برای فروش این خودروها شود. او افزود: همچنین بنا به پیگیری مکرر گروه خودرویی معاونت علمی از نهاد‌های گوناگون اجرایی کشور، در نهایت وفق همکاری ارزنده مشاور وزیر کشور در امور فناوری، تفاهمی برای بهره‌گیری اتحادیه تاکسیرانی وزارت کشور از خودروهای برقی برای ارتقاء و تجهیز حمل‌ونقل عمومی به تاکسی‌های برقی انجام شد و در این زمینه مدیرعامل اتحادیه تاکسیرانی کشور اعلام آمادگی برای عقد قرارداد و خرید این تاکسی‌ها را اعلام کرد.

الزام تولید خودروهای سبز

حسن کریمی‌سنجری، کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه سرعت تقاضا برای خودروهای برقی در دنیا رو به افزایش است و متناسب با آن زیرساخت‌های برخورداری از خودروهای برقی در کشورهای گوناگون ایجاد می‌شود، گفت: مهم‌ترین استدلال این است که خودروهای برقی خودروهای سبز هستند و شرایط زیست‌محیطی، ضرورت حرکت به‌سوی این خودروها را ایجاد کرده، به‌طوری که تولید این نوع خودرو در حال تبدیل به الزام است. این کارشناس صنعت خودرو معتقد است تولید خودروهای برقی در تیراژهای پایین ممکن است قیمت‌های تمام‌شده بالایی داشته باشند اما با افزایش تیراژ قیمت تمام‌شده به‌سرعت پایین می‌آید و محدودیت‌هایی مثل محدودیت باتری لیتیومی هم با ورود باتری‌های سدیمی در حال حل شدن است.

کریمی‌سنجری با تاکید بر این‌که در زمینه تولید خودروهای فسیل سوز و خودروهایی که موتور آنها مکانیکی است، کشور صاحب‌نامی نیستیم و هرچه در این صنعت بدویم نمی‌توانیم به شرکت‌هایی مانند تویوتا و فولکس برسیم، افزود: اکنون در چین اتوبوس برقی تولید می‌شود، بهتر از هر جای دیگری و در این صنعت جلوتر از همه دنیا هستند. این یعنی میانبری برای مسیر توسعه در خودروسازی پیدا کرده‌اند، آن هم زمانی که سازندگان بزرگ خودروهای با موتور احتراقی تازه در حال تحقیقات روی تولید محصولات برقی هستند. پس ما اگر امروز وارد حوزه تولید خودروهای برقی شویم، قطعا می‌توانیم مسیر توسعه را میانبر برویم. به این ترتیب اگر تولید خودروهای با موتور احتراقی می‌خواهیم دنباله‌روی کنیم، در تولید خودروی برقی می‌توانیم جلودار باشیم. ضمن این‌که فناوری و دانش فنی در تولید خودروهای فسیل‌سوز مکانیکی به‌مراتب بالاتر از خودروهای برقی است. یعنی شما در خودروهای برقی با پیچیدگی کمتری مواجه هستید.

برقی‌سازی خودروها فناوری بالا می‌خواهد

بابک صدرایی، کارشناس صنعت خودرو اما در زمینه فناوری خودروهای برقی نظر متفاوتی دارد. او معتقد است: در این زمینه چند مورد باید بررسی شود؛ نخست این که خودروی برقی پلتفرم و فناوری خاصی دارد و هرشرکتی نمی‌تواند وارد آن شود. خودروسازهایی که توانسته‌اند به سمت تولید آن بروند، دارای فناوری بالایی هستند؛ یعنی از یک‌سری مراحل فناورانه رد‌شده و به سطح بالای فناوری رسیده‌اند و می‌توانند خودروی برقی بسازند.این کارشناس صنعت خودرو تصریح کرد: به شرکت‌های بزرگ خودروسازی نگاه کنید، هر خودرو جدیدی که وارد بازار جهانی می‌کنند، این را می‌گویند که روی پلتفرم این خودروهای جدید خودرو برقی هم قرار است بسازند. البته خودروهای برقی در اروپا و امریکا هنوز به صورت گسترده وارد بازار نشده، زیرا اماواگرها و مشکلات زیادی مانند ظرفیت ایستگاه‌های شارژ، باتری‌ها و مشکلاتی که ایجاد می‌کند، هنوز حل نشده است و خودروهای برقی سهم ناچیزی از بازار خودروهای تولیدی دنیا را شامل می‌شود، ولی در مسیر توسعه قرار دارد و راهبردی است که همه باید به سمت آن حرکت کنند»

سخن پایانی

در اینکه چه وقت خودروهای برقی عمده سهم بازار را تصاحب می‌کند بین کارشناسان آرای متفاوتی را می‌توان سراغ گرفت، برخی از کارشناسان معتقدند براساس پیش‌بینی‌ها تا سال ۲۰۳۰ میلادی افزون بر ۵۰ درصد بازار جهانی را خودروهای برقی تشکیل خواهد داد. در حالی که گروهی دیگر تاکید دارند از سال ۲۰۳۰ میلادی به بعد در هیچ جای دنیا تولید خودروی بنزینی نخواهیم داشت و محصولات خودرویی به صورت برقی عرضه خواهد شد. با این همه، نگرانی‌ها در تشدید پیامدهای گرمایش جهانی ناشی از تولید کربن و تغییر اقلیم، همزمان با کاهش ذخایر نفت و افزایش قیمت فرآورده‌های نفتی در سال‌های اخیر موجب ایجاد تحول اساسی در رویکردهای حاکم بر صنعت خودرو شده‌است، به‌گونه‌ای که برخلاف سال‌های گذشته اکنون تولید خودروهای هیبریدی و برقی در دستور کار همه خودروسازان بزرگ جهان قرار گرفته است. در این راستا بیشتر کشورها به‌منظور ترویج و گسترش بازار مصرف خودروهای برقی از یارانه‌های دولتی، برای تولید این خودروها و تشویق مصرف‌کنندگان به خرید خودروهای برقی کمک می‌گیرند. پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد در ۴ تا ۵ سال آینده، سهم خودروهای برقی از سبد محصولات خودرو در دنیا سهم قابل‌توجهی خواهد بود.