آموزش در مشاغل به جایگاه علمی درست خود در ایران نرسیده است. امروزه آموزش شغلی در جهان، توسط کالج‌ها به مدت ۲ یا ۳ ساله تدریس می‌شود و این دانشگاه‌ها پس از آموزش، مدارک معتبر ارائه می‌دهند؛ در نتیجه افراد آموزش‌دیده وارد بازار کار می‌شوند.

 این موضوع به‌ویژه در بخش تعمیر و نگهداری تولیدات، یک اصل پذیرفته شده است که در کشور ما نیز به همین روال پیش می‌رود. گفتنی است بخش عظیمی از آموزش کشور به‌طور سنتی و براساس همان رابطه استاد‌‌شاگردی است.

 رابطه استاد‌شاگردی که از زمان‌های قدیم وجود داشت، بسیار خوب است و همچنان باید به این موضوع پرداخت. خود نیز تجربه این موضوع را داشتم و پس از آموزش در کارگاه‌های صنعتی احساس کردم می‌توانم به‌تنهایی کار کنم؛ در نتیجه بهتر است این رابطه قوی و مستحکم‌تر شود.

متاسفانه آموزش در اصناف به صورت علمی موردتوجه قرار نگرفته است. البته همان‌طور که گفته شد این کار در بخش تعمیر و نگهداری تمام کالاهای صنعتی و مصارف خانگی انجام می‌شود، براساس آیین‌نامه مشاغل تخصصی و فنی، این افراد باید پروانه تخصصی و فنی دریافت کنند که گواهینامه‌ای است که برداشتن مهارت انجام دادن کارهای تخصصی یا فنی دلالت دارد و به‌وسیله مراجع ذی‌صلاح صادر می‌شود.

 مرجع صدور آن هم سازمان آموزش فنی‌وحرفه‌ای کشور یا سازمان‌ها و نهاد‌هایی که مطابق مقررات مکلف به صدور پروانه تخصصی و فنی هستند، است. صدور پروانه کسب برای مشاغل تخصصی مستلزم اخذ پروانه تخصصی و فنی از مرجع صدور به‌وسیله متقاضی است و اگر متقاضی واجد شرایط لازم برای اخذ پروانه تخصصی و فنی نباشد، حضور یک نفر شاغل دارنده پروانه تخصصی و فنی در واحد صنفی برای صدور پروانه کسب مشروط، به‌نام متقاضی کافی است. همچنین صدور پروانه تخصصی براساس نظریه مرجع صدور منوط به برگزاری دوره‌های آموزشی و اخذ آزمون‌های کتبی، عملی یا هر دو خواهد بود.

با توجه به رشد تکنولوژی در دنیا، نظام آموزشی باید به صورت علمی و کاربردی موردتوجه قرار گیرد. بسیاری از اتحادیه‌ها دارای دانشگاه‌های اختصاصی برای آموزش در این زمینه هستند. ما آموزش را به‌عنوان یک اصل در نظر داریم، اما اتاق‌ها به صورت جدی به آن نپرداخته‌اند. در شهر تهران از ۱۳۵ اتحادیه‌ای که داریم حدود ۹ مورد از آنها فقط دارای دانشگاه‌های اختصاصی برای آموزش در حوزه کاری خود هستند. مابقی اتحادیه‌ها دانشگاهی در این زمینه ندارند یا از دانشگاه‌های دیگر برای آموزش‌های لازم استفاده می‌کنند.

آموزش با توجه به رشد تکنولوژی باید توسعه پیدا کند. علاوه بر این موضوع، دولت باید ابزار لازم را در اختیار اتحادیه‌ها قرار دهد. ما نسبت به دو دهه نخست انقلاب، رشد بسیار سریعی در بخش خدمات فنی داشتیم.

این نکته را باید گفت در بخش تعمیر و نگهداری شاهد پیشرفت‌های قابل‌قبولی هستیم و حدود ۵۰۰ هزار بنگاه در این زمینه داریم با تقویت این بخش می‌توان این رقم را به ۷۵۰ هزار بنگاه افزایش داد.  هر بخشی از این مجموعه‌ها نیز دست‌کم به ۳ تا ۵ کارگر فنی نیاز دارد که این خود ایجادکننده یک اشتغال پایدار خواهد بود.

درباره آموزش به صورت استادشاگردی نیز باید گفت که هزینه و زمان زیادی برای آموزش کارگر صرف می‌شود، اما ما کارگر را تربیت نمی‌کنیم که همیشه فقط برای ما کار کند.  اگر فرد مشمول رشد دستمزد باشد، حتما باید این کار توسط همان کارفرما انجام شود تا کارگر برای بقیه کار نکند.

ما به‌دنبال این نیستیم که شخصی را در یک محیط کار، به‌دلیل آموزشی که به او داده‌ایم، اسیر کنیم، در واقع آن فرد، آن‌قدر کار را خوب یادگرفته که می‌تواند خودش کاری را راه‌اندازی کند و ما نمی‌توانیم جلوی رشد او را بگیریم. 

در نهایت می‌توان گفت با آموزش درست، نرخ بیکاری پایین آمده، اشتغال بیشتری ایجاد می‌شود و جوانان نیز راحت‌تر مشغول کار می‌شوند. ایجاد اشتغال پایدار، جزو اهداف اصلی آموزش در اصناف است.