به گزارش ایدرو نیوز، مجتمع صنعتی اسفراین به عنوان ‌یکی از عمده‌ترین تامین‌کنندگان فولادهای آلیاژی، قطعات و مقاطع آهنگری و قطعات ریختگی در ایران و خاورمیانه، به نخستین مجتمع تولید فولاد سبز در کشور خواهد شد. این مجتمع درحال‌حاضر برای صنایعی نظیر نفت و گاز، معدن، راه‌آهن، نیروگاه، کشتی‌سازی، سیمان و صنعت فولاد، قطعات و مقاطع مورد نیاز را تامین می‌کند.

همکاری اسفراین با دانش‌بنیان‌ها

مجتمع صنعتی اسفراین به عنوان بزرگ‌ترین مجتمع فولاد آلیاژی در خاورمیانه با توجه به ضرورت مدیریت بهینه مصرف برق در کشور و بنابر اجرای تکالیف قانونی مبنی بر استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک، قصد دارد با راه‌اندازی نیروگاه خورشیدی به نخستین مجتمع تولید فولاد سبز در کشور تبدیل شود تا بتواند در جهت حفظ محیط‌زیست و کاهش آلاینده‌های فسیلی در صنعت فولاد کشور به‌عنوان پیشگام اقدام کند.

به گزارش ایدرو نیوز، بر اساس تفاهمنامه منعقده شده، مجتمع صنعتی اسفراین با مشارکت و همکاری شرکت دانش‌بنیان توربین «توان گستر ایرانیان (ایتکو)» از شرکت‌های وابسته سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و شرکت «سما مولد انرژی» از فعالان بخش خصوصی در قالب کنسرسیومی مشترک نسبت به طراحی و ساخت نیروگاه تامین برق خورشیدی اقدام می‌کند. در این تفاهمنامه موضوع ساخت نیروگاه ۵۰ مگاواتی طرح ریزی شد که در صورت تحقق کمک شایانی به افزایش ظرفیت تولید برق در کشور خواهد‌ شد. در سال‌های اخیر محصولات مختلف مجتمع به کشورهایی نظیر آلمان، اتریش، ایتالیا، ترکیه و بلغارستان صادر شده است.

فولاد سبز چیست؟

امروزه استفاده از فولاد سبز یا Green Steel، از جایگاه ویژه‌ای در صنایع مختلف برخوردار است؛ زیرا در روند ساخت آن، آلودگی‌های محیطی بسیار کمتری تولید می‌شود. در واقع مهم‌ترین شعار سازندگان این محصول، تولید فولاد بدون مصرف سوخت‌های فسیلی و کمک به حفظ هوای پاک است. کارخانه‌های فولاد سهم بزرگی از گازهای گلخانه‌ای را به خود اختصاص داده‌اند.بنابراین بسیاری از کشورهای توسعه یافته و محافظ محیط زیست، از محصولی به نام فولاد سبز استفاده می‌کنند که از طریق فرآیند الکترولیز آب و برق تولید می‌شود. استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، قابلیت بازیافت، کاهش آلاینده‌های زیست محیطی، استفاده از هیدروژن سبز، کاهش انتشارات جوی و گازهای گلخانه‌ای از مهم‌ترین فواید این محصول به شمار می‌رود. در این مقاله قصد داریم به توضیح مفهوم، روش تولید، اهمیت و مزایای فولاد سبز بپردازیم پس با ما همراه باشید.فولادی که توسط سوخت هیدروژن سبز در فرآیند الکترولیز آب و برق تولید شود، فولاد سبز یا Green Steel نام دارد. درحال‌حاضر یکی از مهم‌ترین نیازهای جهانی، تولید و جایگزینی این محصول با فولادهای سنتی است. دلیل آن نیز مشخص است زیرا آلاینده‌های تولید شده در صنایع فولادسازی، زندگی انسان‌ها و موجودات زنده دیگر را به خطر می‌اندازند.

تفاوت فولاد سبز با فولاد سنتی

محصول نهایی تولید شده در هر دو روش فولاد سبز و فولاد سنتی، یکسان است اما روند تولید و دستگاه‌های هر کدام کاملا متفاوت هستند. در واقع فولاد سبز درون کوره‌های برق یا هیدروژن ساخته می‌شود که تولید و انتشار کربن در آن، تقریبا نزدیک به صفر است.اما فولاد سنتی، درون کوره‌های زغال سنگ همراه با انتشار گازهای گلخانه‌ای و کربن بسیار زیاد تولید می‌شود. فراموش نکنید اگرچه این شیوه بسیار خوبی برای تولید فولاد محسوب می‌شود، اما به همان اندازه نیز پرهزینه است؛ زیرا علاوه بر کوره‌های الکتریکی، هزینه‌های برق سبز و تغییر زیرساخت کلی کارخانه نیز وجود دارد.

فرآیند و روش تولید

روش‌های متعددی برای تولید فولاد سبز وجود دارد، اما لزوما همه‌ این روش‌ها قابل انجام نیستند. در واقع استانداردترین فرآیند برای تولید این محصول، احیای مستقیم سنگ‌آهن مبتنی بر هیدروژن است. در این روش سنگ‌آهن جامد توسط هیدروژن به آهن‌اسفنجی تبدیل می‌شود. سپس این محصول میانی درون کوره الکتریکی قرار گرفته و پس از ذوب شدن، فولاد سبز تولید می‌شود.در این روش به جای سوخت‌های فسیلی و بسیار مضر، از هیدروژن سبز یا آبی استفاده می‌شود که به جای انتشار کربن، اکسیژن تولید می‌کند.

مزایا و فواید استفاده از فولاد سبز

همان‌طور که فولاد سنتی در تمام صنایع ساختمانی و پروژه‌های عمرانی قابل استفاده است؛ از فولاد سبز نیز می‌توان در تولید قطعات این صنایع بهره برد. برای ساخت مقاطعی مانند میلگرد، تیرآهن، لوله، نبشی، ناودانی، بدنه و موتور خودرو، خطوط لوله دریایی و… می‌توان از فولاد سبز استفاده کرد.کربن زدایی از صنعت فولاد و در نهایت حذف آن، کاهش و حذف تولید گازهای گلخانه‌ای که در نهایت باعث کاهش آلودگی محیطی می‌شود، جایگزینی هیدروژن به جای کربن که موجب تولید O۲ می‌شود، جایگزینی انرژی‌های تجدیدپذیر به جای تجدیدناپذیر، حذف کامل هزینه تهیه و استفاده از فیلترهای تصفیه‌کننده هوا در شهرک‌های صنعتی و حذف روش‌های سنتی تولید فولاد، یعنی گرم کردن سنگ‌آهن در کوره‌های بلند که گرمای بسیار زیادی تولید می‌کند؛ از جمله فواید استفاده از فولاد سبز و تاثیر آن بر محیط‌زیست است.

مشکلات و چالش‌های پیش رو

استفاده از این روش برای تولید فولاد، اگرچه فواید و مزایای بسیار زیادی دارد؛ اما چالش برانگیز است. در واقع جایگزین کردن کربن با هیدروژن، نیازمند دستگاه‌های فوق‌العاده قدرتمندی است که هزینه‌های بسیار سنگینی به دنبال دارد. براساس برنامه‌ریزی‌ها و آمار، پیش‌بینی می‌شود که هزینه تولید فولاد در این روش ۳۰ الی ۱۰۰ درصد افزایش می‌یابد.برنامه‌ریزی، اجرا، همکاری و هم‌فکری در این شیوه از نکات بسیار مهمی است که فعالیت و مشارکت دولت و صنایع را می‌طلبد زیرا از توان یک صنعت خارج است.همچنین حمل، ذخیره و استفاده از هیدروژن، دشوارتر از کربن است. دستگاه الکتریکی مورد استفاده این روش را تنها در تعداد محدودی از کشورهای تولید‌کننده می‌توان پیدا کرد.به طور کلی می‌توان نتیجه گرفت که عوامل اقتصادی، عملیاتی، دانش و فناوری، حمایت تیم پشتیبانی، آمادگی دولت، سرمایه‌گذاری و تولید دستگاه از مهم‌ترین چالش‌های تولید فولاد سبز است.

بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد سبز

کشور چین آغاز‌کننده پروژه تولید فولاد سبز در جهان است که فعالیت خود را در این زمینه از سال ۲۰۱۹ آغاز کرد. درحال‌حاضر پروژه تولید فولاد سبز در کشورهای توسعه ‌یافته یعنی چین، اسپانیا، سوئد، امریکا، آلمان و ژاپن آغاز شده است.شرکت سوئدی SSAB AB نخستین تولید‌کننده فولاد سبز در جهان محسوب می‌شود و فعالیت خود را به طور رسمی از سال ۲۰۱۹ آغاز کرد.همچنین شرکت بائو در کشور چین، تحت تاثیر قوانین اعلام شده از سوی اتحادیه اروپا آمادگی خود را برای شروع پروژه فولاد سبز اعلام کرده است. شرکت فولادسازی آرسلور میتال اسپانیا نیز به این برنامه پیوسته و تا سال ۲۰۲۵ تولید فولاد سبز را آغاز می‌کند.خلاف کشورهای توسعه یافته، ایران هنوز به تکنولوژی‌های لازم برای تولید فولاد سبز دست نیافته است؛ اما پیش‌بینی می‌شود که این پروژه تا سال ۲۰۶۰ نیز به ایران برسد.