هوش‌مصنوعی در زنجیره ارزش
تاثیر هوش‌مصنوعی بر مشاغل در دهه‌های اخیر به‌طورقابل‌توجهی افزایش یافته است. هوش‌مصنوعی، توانایی ماشین‌ها و سیستم‌ها را در تحلیل داده‌ها، یادگیری، اتخاذ تصمیمات و انجام وظایف هوشمندانه بهبود می‌بخشد. این تکنولوژی در حال تغییر و تحول صنایع و مشاغل مختلف است و تاثیرات گسترده‌ای را بر بازار کار دارد. هوش‌مصنوعی توانایی اتوماسیون فرآیندهای تکراری و مکرر را دارد. این اتوماسیون می‌تواند منجر به کاهش نیاز به نیروی انسانی در برخی مشاغل شود. به‌عنوان‌مثال، در خطوط تولید، ربات‌ها و روش‌های هوشمند می‌توانند وظایف تکراری را انجام دهند و به بهبود کارآیی و کاهش خطاها منجر شوند.این فناوری قادر است به تجزیه و تحلیل داده‌های بزرگ و پیچیده برای استخراج الگوها و روندها کمک کند. این توانایی می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های استراتژیک و برنامه‌ریزی کمک کند و بهبود عملکرد کسب‌وکار را ممکن سازد. هوش‌مصنوعی می‌تواند ایجاد مشاغل جدیدی را امکان‌پذیر کند.
با ظهور فناوری‌های مبتنی بر هوش‌مصنوعی مانند رباتیک، پردازش زبان طبیعی و تشخیص تصویر، نیاز به توانایی‌های تخصصی در زمینه‌های مختلف ایجاد می‌شود. این امر می‌تواند فرصت‌های شغلی جدیدی را برای افراد با توانمندی‌های موردنیاز ایجاد کند.
هوش‌مصنوعی، انقلابی تازه در تکنولوژی
آرش سروری، برنامه‌ساز حوزه فناوری درباره تاثیر احتمالی هوش‌مصنوعی بر کسب‌وکارها در آینده نزدیک به صمت گفت: هوش‌مصنوعی از اوایل سال ۲۰۲۳ و با سرمایه‌گذاری مایکروسافت تحت‌عنوان open AI به‌طوررسمی کار خود را آغاز کرد. شرکت مایکروسافت بودجه ۱۱میلیارد دلاری را در 2 مرحله برای این منظور در نظر گرفت.
وی یادآور شد: محصول جذاب خود یعنی Chat GPT را به بازار ارائه داد که این ربات سروصدای زیادی در جهان به‌پاکرد. پس از موفقیت این ربات هوش‌مصنوعی، شرکت‌های زیادی برای به‌دست آوردن آن ترغیب شدند.
این کارشناس فناوری اطلاعات تاکید کرد: ایلان ماسک نیز این تکنولوژی مدرن را یک تهدید قلمداد کرد و هوش‌مصنوعی X.ai را برای تقابل به‌ثبت رساند. در ادامه شرکت‌های بزرگ دیگری نظیر گوگل نیز، اقدام به تولید ربات‌های هوش‌مصنوعی کردند. به‌تازگی open AI موتور هوش‌مصنوعی تقلید صدا را معرفی کرده که مورداستقبال خوبی نیز قرار گرفته است. همچنین امکانی برای کاربران در نظر گرفته شده است که طبق آن برای استفاده از Chat GPT نیازی به ساخت حساب کاربری نیست.
برخی مشاغل از دور خارج می‌شوند
سروری درباره به‌خطر افتادن مشاغل پس از موفقیت‌های هوش‌مصنوعی بیان کرد: هوش‌مصنوعی تغییرات گسترده‌ای را در بخش‌های مختلف از جمله تولید ایجاد خواهد کرد و این امر اجتناب‌ناپذیر است. با این اوصاف و احتمال حذف بخشی از نیروی کار، هوش‌مصنوعی نقش مهره جایگزین را ایفا می‌کند و به این ترتیب به شغل برخی افراد ضربه وارد خواهد شد.
تسهیلگر رویدادهای استارت‌آپی در ادامه خاطرنشان کرد: این اتفاق در بخش فروش برخی مجموعه‌ها رخ داد و با خروج کامل نیروی کار، هوش‌مصنوعی جایگزین شد. در هر صورت با ظهور هوش‌مصنوعی، برخی حرفه‌ها در خطر قرار می‌گیرند و این موضوع خواه‌ناخواه به‌وقوع خواهد پیوست.
سروری تصریح کرد: من بر این باور هستم که باید جنبه مثبت این موضوع را نیز در نظر گرفت؛ به این معنا که هوش‌مصنوعی ابزارهایی را در اختیار ما قرار می‌دهد تا در حرفه خود و برای بروزرسانی و همچنین در راستای افزایش بهره‌وری در کار از آنها بهره بگیریم. برخی اشخاص عدم‌آگاهی و تسلط در استفاده از هوش‌مصنوعی را مترادف با بی‌سوادی دانستند.
باید نیمه پر لیوان را ببینیم
او در رابطه با درآمدزایی مشاغل از هوش‌مصنوعی مطرح کرد: در بیشتر حوزه‌ها، امکان وقوع این اتفاق و کسب درآمدهای هنگفت وجود دارد. به‌عنوان‌مثال، در حوزه هنری و بهره‌گیری از صدای برخی خوانندگان فقید در آهنگ‌ها، این موضوع نمود داشته است. در حوزه تصویر هم، اتفاقات جالبی رخ داده و موتورهای قدرتمند در زمینه تصویرسازی فوق‌العاده عمل کرده و نگاه‌ها را به‌سمت خود معطوف ساخته‌اند. تفسیر صورت‌های مالی، پیش‌بینی آینده و سرمایه‌گذاری در موارد متنوع از جمله کاربردهای جذاب هوش‌مصنوعی به‌شمار می‌روند.
سروری در پاسخ به این پرسش که چه دانشی در رابطه با هوش‌مصنوعی نیاز است تا از بازار حذف نشویم، گفت: تا سال ۲۰۲۵ و در صورت عدم‌پیشرفت و یادگیری درباره کاربردهای هوش‌مصنوعی، ناگزیر برچسب بی‌سوادی و بی‌دانشی به آن فرد زده می‌شود؛ بنابراین باید دانش خود را در این حوزه بالا ببریم و چاره‌ای جز این امر وجود ندارد. این کارشناس فناوری اطلاعات در پایان اضافه کرد: در هر حال ابزارهای هوش‌مصنوعی کمک شایانی به ما می‌کند. با جست‌وجویی ساده در موتورهای جست‌وجوگر می‌توان به مجموعه‌ای از این ابزار با محتواهای مختلف و مفید دست پیدا کرد. به‌عنوان‌نمونه، علاقه‌مندان به برنامه‌نویسی می‌توانند از این فرصت طلایی استفاده کنند و جایگاه فعلی و سطح دانش خود را ارتقا بخشند. تدوین و تصویرسازی، ساخت ویدئو و صدا، نگارش متن، تولید محتوا، تبدیل گفتار به نوشتار و موارد دیگر از جمله کاربردهای درخشان هوش‌مصنوعی به‌حساب می‌آیند.
این مشاغل حذف می‌شوند
هوش‌مصنوعی (AI) تاثیر بسیار زیادی بر مشاغل مختلف داشته است و این اثرگذاری در آینده نیز به‌شکل گسترده‌تری ادامه پیدا می‌کند. با پیشرفت فناوری AI، توانایی‌های ماشین‌ها در تحلیل داده‌ها، یادگیری، پردازش زبان طبیعی و بینایی ماشین بهبود یافته است. این توانایی‌ها در ترکیب با قدرت محاسباتی بالای سیستم‌های کامپیوتری، به شرکت‌ها و صنایع، امکانات منحصر به فردی را ارائه می‌دهد. هوش‌مصنوعی بر حوزه‌هایی نظیر صنعت خودرو، بهداشت و پزشکی، بانکداری، بازاریابی و تبلیغات، صنعت خدمات، صنعت حمل‌ونقل، کشاورزی و تکنولوژی اثرات قابل‌ملاحظه‌ای دارد. برخی کارشناسان درباره تاثیرات این فناوری بر برخی از کسب‌وکارها هشدارهایی دادند و این‌طور ادعا کردند که برای جلوگیری از حذف شغل توسط هوش‌مصنوعی نیاز به کسب دانش و معلومات خاص است.
در میان اخبار
نام این اتفاق را نباید تهدید گذاشت
حسین خوش‌رفتار، کارشناس فناوری اطلاعات درباره آینده کسب‌وکارهای مجازی پس از ظهور هوش‌مصنوعی و خطر حذف آنها گفت: من این اتفاق را تهدیدی برای مشاغل نمی‌دانم و باید نگاه دیگری به این مسئله داشت؛ در واقع باید این‌گونه فعل و انفعالات را یک تحول چشمگیر اطلاق کرد تا بتوان تحلیل بهتری را در این‌باره ارائه داد. تهدید نامیدن این موضوع، بار منفی و تخریبی ایجاد می‌کند و امری درست و منطقی محسوب نمی‌شود.
وی ادامه داد: ما باید نوع دیدگاه خود را در پیوند با تاثیر هوش‌مصنوعی بر مشاغل مختلف تغییر دهیم و بدانیم که این تغییر می‌تواند به‌شکلی سازنده و مثبت صورت بگیرد. در یک نگاه کلی، کسب‌وکارها روی فعالیت یکدیگر تاثیرگذار هستند و هیچ‌کدام به‌صورت مستقل منشأ اثر به‌حساب نمی‌آیند.
خوش‌رفتار افزود: تمام کسب‌وکارها در یک زنجیره ارزش قرار دارند که هرگونه تغییری در بخشی از این زنجیره، تمامی ساختار را دستخوش دگرگونی می‌کند؛ بنابراین اثرگذاری هوش‌مصنوعی بر مشاغل اصلی و بدنه این زنجیره، کل ساختار را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد و به‌تدریج شاهد تحولات اساسی در این زمینه خواهیم بود؛ در نتیجه هیچ شغل یا محصولی نمی‌تواند چنین ادعایی داشته باشد که از تاثیرات هوش‌مصنوعی مبرا است. این تکنولوژی پیشرفته، روی تک‌تک محصولات و مشاغل تاثیرات شگرفی خواهد گذاشت.
وی درباره احتمالات مربوط به درآمدزایی مشاغل از بستر هوش‌مصنوعی بیان کرد: باتوجه به ماهیت هوش‌مصنوعی، مشاغلی که از جنس فناوری هستند، سریع‌تر و راحت‌تر به‌سمت کسب درآمد و منفعت روانه می‌شوند. از اساس تمامی مشاغل به‌خاطر ابزارهای متعلق به هوش‌مصنوعی، قادر به بهره‌مندی از این فضا و کسب رونق و منفعت هستند؛ در واقع پس از کسب‌وکارهای فناوری‌محور، سایر مشاغل هم این فرصت را دارند تا نهایت انتفاع را در این زمینه داشته باشند.
کارشناس فناوری اطلاعات در ارتباط با کسب دانش‌های لازم برای مواجهه با هوش‌مصنوعی و جلوگیری از خطرات احتمالی در بازار کار توضیح داد: به‌باور من، مشاغلی از بازار کار حذف خواهند شد که در وفق‌پذیری با شرایط جدید توفیقی نداشته باشند.
شرایط جدید در این بخش، مربوط به امکاناتی می‌شود که هوش‌مصنوعی در اختیار همگان قرار می‌دهد. کسب‌وکارهای مختلف باید از این شرایط برای توسعه و ارتقای وضعیت کاری خود نهایت بهره را ببرند تا از گزند خطرات احتمالی در امان باشند.
وی در ادامه خاطرنشان کرد: هوش‌مصنوعی با هدف حذف کسب‌وکارها وارد عمل نشده است، بلکه قصد این فناوری، توسعه هرچه بیشتر مشاغل و فعالیت‌های آنها به‌شمار می‌رود.
البته من منکر تغییر اساسی شکل برخی کسب‌وکارها همزمان با اثرگذاری هوش‌مصنوعی نمی‌شوم. به‌عنوان‌مثال، شکل کلی و همچنین سازکار تاکسیرانی‌ها پس از ورود سرویس‌های مجازی و اینترنتی تغییر پیدا کرد، اما خدشه‌ای به اصل و ماهیت خدمت‌دهی آن وارد نشد.
هوش‌مصنوعی فقط CHAT GPT نیست
خوش‌رفتار تصریح کرد: در عرصه هوش‌مصنوعی نیز، تغییرات به‌صورت کلان تری رخ خواهد داد و شیوه ارائه خدمات و محصولات به‌واسطه امکانات هوش‌مصنوعی دستخوش دگرگونی می‌شود. حال در این فضا، هر کسی که بتواند بهترین و سریع‌ترین بهره‌مندی را از این ابزارها داشته باشد، هم در کار خود پیشرو می‌شود و هم از حذف شغل خود ممانعت به‌عمل می‌آورد. کسب‌وکارها می‌توانند از این بستر به سود خود استفاده و در راستای پیشرفت و همین‌طور سبقت از رقبای خود حر کت کنند.
وی در پایان اضافه کرد: ما باید به این باور برسیم که هوش‌مصنوعی فقط CHAT GPT و ابزارهای این‌چنینی نیست و نباید این تکنولوژی را متناظر با این ابزارها بدانیم. ابزارهایی نظیر CHAT GPT در دسترس افراد قرار دارند تا خدمت جدیدی را ارائه دهند و به‌مرور بهره هوش‌مصنوعی در مشاغل مختلف افزایش پیدا می‌کند. مسلما اتفاقات آتی به‌مراتب متفاوت‌تر و جذاب‌تر خواهد بود و در این مسئله تردیدی وجود ندارد.
