آسفالت به دو صورت گرم و سرد تولید میشود که در پروژه های آسفالت کاری مورد استفاده قرار میگیرند. هر کدام از این انواع مزایا و معایب خود را دارند. آسفالت گرم به دلیل دمای بالاتر مخلوطسازی کاملتری دارد و در طول عمر مفید بیشتری برخوردار است.
اما نیاز به دمای بالای هوا و تجهیزات پیچیدهتری دارد. از طرف دیگر، آسفالت سرد در دماهای پایینتر قابل استفاده است و احتیاج به مصرف کمتر انرژی دارد، اما ممکن است دارای دوام کمتری باشد. انواع اصلی آسفالت به شرح زیر است:
اسفالت یکی از مصالح پرکاربرد در صنعت ساخت و ساز است که برای اجرای روسازی و سطوح جادهها، معابر و خدمات آسفالت کاری استفاده میشود. اسفالت انواع مختلفی دارد که هر کدام خواص و کاربردهای خاص خود را دارند. در ادامه به برخی از انواع اسفالت و کارایی آنها پرداخته خواهد شد:
اسفالت مخلوط گرم یکی از رایجترین انواع اسفالت است که به صورت گرم در دمای بالا (حدود ۱۴۰-۱۶۰ درجه سانتیگراد) تولید و به محل اجرا منتقل میشود. این نوع اسفالت به دلیل دمای بالای تولید، زمانی برای خنکشدن نیاز دارد و اجرای آن باید با دقت انجام شود. اسفالت مخلوط گرم به دلیل استحکام بالا و مقاومت در برابر شرایط آبوهوایی مختلف، مورد استفاده گستردهای در جادهسازی قرار میگیرد.
اسفالت مخلوط سرد، نسخهای از اسفالت است که در دمای محیط (حدود ۲۵-۳۰ درجه سانتیگراد) تولید و اجرا میشود. این نوع اسفالت برای مناطق با آبوهوای سرد و مناطقی که امکان دسترسی به اسفالت مخلوط گرم وجود ندارد، مورد استفاده قرار میگیرد. اسفالت مخلوط سرد به دلیل استفاده از انرژی کمتر در تولید و اجرا، هزینههای کمتری نیز دارد.
اسفالت پلیمری نوعی اسفالت است که با افزودن پلیمرها به آن تقویت میشود. این نوع اسفالت به دلیل ویژگیهای فیزیکی و شیمیایی بهبود یافته، استحکام بالاتری نسبت به اسفالت معمولی دارد. همچنین، این نوع اسفالت مقاومت بهتری در برابر ترک خوردگی و سایش دارد و برای مناطقی با ترافیک سنگین و شرایط آبوهوایی خاص مورد استفاده قرار میگیرد.
اسفالت پوستهای یک نوع اسفالت است که دارای ساختار متخلخل و مجاز به عبور آب میباشد. این ویژگی اجازه میدهد تا آبهای سطحی درون ساختار اسفالت جذب شده و به طبقات زیرین تخلیه شود. این نوع اسفالت برای کاهش جریان سطحی و بهبود کیفیت آب بهرهبرداری میشود و به عنوان یکی از روشهای کنترل آب در سطح جاده مورد توجه قرار میگیرد.
اسفالت رنگی نوعی اسفالت است که به دلیل افزودن رنگهای معدنی به آن، دارای رنگبندی خاص و جذاب است. این نوع اسفالت به عنوان یک راهکار زیباسازی و تفاوتبخشی به جادهها و معابر مورد استفاده قرار میگیرد و امکان ایجاد الگوها و طرحهای منحصربهفرد روی سطح جاده را فراهم میکند.
هر یک از انواع اسفالت ذکر شده، با توجه به ویژگیهای خاص خود، در شرایط مختلف و با توجه به نیازهای محیطی مورد استفاده قرار میگیرند و برای اجرای موفقیتآمیز اسفالتریزی، انتخاب نوع مناسب اسفالت بسیار مهم است.
رایجترین انواع آسفالت در جادهسازی، آسفالت گرم و آسفالت بتنی است. در ایران عمدتاً از دو نوع آسفالت در راهسازی و ساخت جادهها استفاده میشود:
آسفالت گرم
آسفالت سرد
آسفالت گرم شایعترین نوع است که اجزای آن در دمای بالا ترکیب شده و اجرا میشود. آسفالت سرد نیز بدون گرما اجرا میشود اما کاربرد کمتری دارد.
اسفالت یکی از مهمترین عوامل در زیرساختهای راهسازی است که به عنوان پوشش نهایی روی سطح جادهها و معابر استفاده میشود. اجرای اسفالت به درستی و با رعایت استانداردهای فنی میتواند عمر مفید جادهها را بالا ببرد و از لحاظ ایمنی و راحتی رانندگان و عابران پیاده اهمیت داشته باشد. این مقاله به بررسی مراحل اجرای اسفالت از ابتدا تا انتها میپردازد و توضیح میدهد که هر مرحله چه اهمیتی دارد. فرایند اجرای آسفالت از صفر تا صد به شرح زیر است:
مرحلهی آمادهسازی بستر و زمینکاری یکی از مهمترین قدمها در اجرای اسفالت است. این مرحله به تهیه بستر مناسب برای اجرای اسفالت و همچنین زمینکاری ایجاد شیبها و سطح صاف جاده میپردازد.
آمادهسازی بستر و زمینکاری اولین مرحله در اجرای آسفالت است که شامل موارد زیر میشود:
تسطیح و صاف کردن زمین طبیعی با برداشتن برآمدگیها و پر کردن گودیها
خاکبرداری و جابجایی خاکهای نامناسب و نرم
عملیات خاکی مانند تراکم، آبپاشی و غلتک زدن
اجرای لایههای زیرسازی مانند خردهسنگ، شن و ماسه
تسطیح و شیببندی نهایی سطح
کنترل تراز و ارتفاعها با تجهیزاتی مانند توتال استیشن
کنترل کیفیت عملیات خاکی و زیرسازی
آمادهسازی کامل بستر قبل از اجرای لایههای آسفالتی
پس از اتمام این مراحل، زمین آماده برای اجرای اسفالت خواهد بود و میتوان به مرحلهی بعدی، یعنی اجرای اسفالت خود پرداخت.
روی زیرسازی، لایهای از آسفالت گرم پایه ریخته شده و با غلتک فشرده میشود. لایه آسفالت پایه یکی از مهمترین مراحل در فرآیند اجرای اسفالت بر روی جادهها و معابر است. این لایه به عنوان پایه اصلی و اساسی جاده عمل میکند و باید به صورت محکم و یکنواخت اجرا شود.
اجرای لایه آسفالت پایه به شرح زیر انجام میشود:
آسفالت گرم از کارخانه آسفالت با دمای مناسب تحویل گرفته میشود.
آسفالت با کامیون به محل پروژه حمل و با فینیشر روی سطح پخش میشود.
ضخامت لایه آسفالت پایه معمولاً بین 5 تا 10 سانتیمتر است.
پس از پخش، آسفالت با غلتک یا ویبره متراکم میشود.
غلتکزنی تا زمانی ادامه مییابد که آسفالت کاملاً متراکم شود.
سطح نهایی باید کاملاً صاف و فاقد حفره باشد.
شیب و تراز لایه آسفالت پایه کنترل میشود.
پس از خنک شدن آسفالت، لایه رویه اجرا میشود.
لایه آسفالت پایه بستر مناسبی برای لایه رویه فراهم میکند.
نتیجه گیری و سخن پایانی
در مجموع، اجرای آسفالت یک فرایند چند مرحلهای و تخصصی است که نیاز به دقت و رعایت اصول فنی دارد.
آمادهسازی درست بستر، اجرای صحیح لایههای زیرسازی و آسفالتی، غلتکزنی کافی، و آبپاشی نهایی از جمله مراحل کلیدی هستند که باید با دقت انجام شوند.
به کارگیری مصالح استاندارد، ماشینآلات مناسب، و نیروی انسانی متخصص و ماهر از دیگر عواملی هستند که در کیفیت نهایی آسفالت موثرند.
در نهایت، رعایت این اصول و استانداردها منجر به اجرای پوشش آسفالتی مطلوب، دوام بالا و رضایت کارفرما خواهد شد.
منبع : اهورا آسفالت