به گزارش ایراسین، بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران در آغاز سمینار تخصصی چالش گاز در زنجیره فولاد اظهار کرد: محدودیت تامین گاز باعث شد باوجود محدودیت‌های کرونا از مسئولان شرکت گاز ایران و وزارت نفت برای برگزاری سمینار چالش گاز دعوت کنیم تا به طرح موضوع بپردازیم. توجه به این نکته ضروری است که مصرف گاز صنعت فولاد ایران کمتر از ۵ درصد کل مصرف گاز کشور برآورد می‌شود. با وجود این، صنایع فولادی کشور آمادگی هرگونه سرمایه‌گذاری در توسعه بخش گاز کشور را دارند.

بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران با تاکید بر اینکه چالش گاز در زنجیره فولاد در کوتاه‌مدت قابل رفع نیست، ادامه داد: صنایع فولادی آمادگی ‌دارند چنانچه فرصت‌هایی برای سرمایه‌گذاری در میادین گازی به علت کسری بودجه محقق نشده است، در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند.

سبحانی با اشاره به تحقق چشم‌انداز تولید ۵۵ میلیون تن فولاد و حفظ جایگاه دهم فولاد دنیا با رفع محدودیت تامین انرژی، تصریح کرد: متاسفانه صنایع فولادی در فصل تابستان با چالش تامین برق روبه‌رو شدند و در فصل سرما هم محدودیت تامین گاز منجر به کاهش تولید در صنایع فولادی شده است.

وی با بیان اینکه روزانه بیش از ۸۰۰ میلیون مترمکعب گاز در کشور مصرف می‌شود، گفت: سهم صنایع فولادی از مصرف روزانه گاز بیش از ۳۰ میلیون مترمکعب است که کمتر از ۵ درصد مصرف روزانه کشور خواهد بود اما متاسفانه محدودیت‌ها در این بخش اعمال می‌شود که شاید هنوز اهمیت تولید صنایع فولادی در اقتصاد و تولید کشور تبیین نشده است.

رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران تاکید کرد: محدودیت گاز در شرکت فولاد مبارکه به‌عنوان بزرگ‌ترین واحد صنعتی کشور باعث افت تولید می‌شود و صنایع پایین‌دستی مانند خودروسازی، لوازم خانگی و سایر صنایع وابسته اعم از پتروشیمی و... را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد.

وی بیان کرد: دو واحد فولادسازی کشور اعم از ذوب‌آهن اصفهان و فولاد زرند برای تولید فولاد به گاز وابسته نیستند که سهم ۴ میلیون تن از تولید ۳۳ میلیون تنی فولاد کشور را دارند. از سوی دیگر، ماده اولیه واحدهای فولادسازی قوس الکتریکی، آهن اسفنجی است که برای تولید به گاز وابستگی دارد و محدودیت گاز دومینو وار منجر به کاهش تولید فولاد در کشور شده است.

سبحانی با اشاره به اینکه کاهش محدودیت تامین گاز به ۸۰ درصد به معنای تعطیلی واحد فولادسازی است، گفت: این شیوه اعمال محدودیت گاز به ۷۰ یا ۸۰ درصد به معنای توقف کامل فر‌آیند تولید در واحد فولادسازی است. در صورتی ‌که می‌توان به صورت استانی و منطقه‌ای، محدودیت را اعمال کرد. اگرچه باز هم اعلام آمادگی می‌کنیم صنایع فولادی آماده هرگونه سرمایه‌گذاری در پروژه‌های گازی هستند.

به ظرفیت ۵۵ میلیون تن می‌رسیم، اما تولید نه

وی در ادامه اظهار کرد: تقریبا ۱۰ سال است که افق ۱۴۰۴ تعریف شده و در هر همایشی اشاره می‌شود که به ۵۵ میلیون تن می‌رسیم یا نه و من می‌گویم به این ظرفیت می‌رسیم اما به تولید نه. ایران با تولید ۳۰ میلیون تن تولید فولاد در سال ۲۰۲۰ در جایگاه دهم دنیا قرار گرفت. تولید ۳۰ میلیون تن کالا به منزله ارزش‌آفرینی معادل ۱۸ میلیارد دلار در سال است. 

وی ادامه سخنان خود را به تشریح شیوه تولید فولاد اختصاص داد و گفت: برای تولید فولاد از ۲ روش استفاده می‌شود. در روش نخست یا احیای مستقیم، اکسیژن از سنگ‌آهن گرفته می‌شود. در این روش از گاز استفاده می‌شود و هیچ جایگزینی برای آن وجود ندارد. در روش دوم سنگ‌آهن از بالای کوره‌بلند شارژ و زغال‌سنگ در واحد کک‌سازی تبدیل به کک می‌شود. کک به‌عنوان احیاکننده و عامل ایجاد حرارت استفاده می‌شود. در این فرآیند نه‌تنها هیچ گاز و برقی مصرف نمی‌شود بلکه انرژی تولید و از آن انرژی هم استفاده خواهد شد. 

سبحانی ادامه داد: ۷۵ درصد تولید فولاد دنیا به روش کوره‌بلند و ۲۵ درصد به روش کوره الکتریکی است. در ایران ۷۶ درصد تولید فولاد با کمک کوره قوس الکتریکی و آهن اسفنجی انجام می‌شود. فقط ۲۴ درصد از فولاد کشور با بهره‌مندی از فناوری کوره‌بلند تولید می‌شود. این موضوع به دلیل بهره‌مندی از مزیت گاز است و سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی نیز برای آن انجام شده است. 

رییس انجمن تولیدکنندگان فولاد ادامه داد: برای تولید هر تن فولاد تا حلقه شمش به ۴۰۰ مترمکعب گاز طبیعی نیاز داریم. برای تولید ۳۰ میلیون تن فولاد در سال رقمی حدود ۱۲ میلیارد مترمکعب گاز مصرف می‌شود؛ یعنی روزانه ۳۲ میلیون مترمکعب گاز مصرف می‌شود. با احتساب گاز مصرفی در بخش نورد، این رقم به ۳۵ میلیون مترمکعب در روز خواهد رسید؛ یعنی مصرف گاز در صنعت فولاد کمتر از ۵ درصد مصرف کشور است.

وی تصریح کرد: پیامدهای این قطعی گاز به‌طور زنجیروار تاثیر می‌گذارد. ساخت یک میلیون واحد مسکونی در سال نیاز به فولاد دارد و اگر فولاد موردنیاز برای اجرای این پروژه تامین نشود، بر قیمت خودرو، لوله و پروفیل، لوازم خانگی و سایر صنایع اثرگذار خواهد بود.

سخن پایانی

در طول سال‌های گذشته سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی برای تولید ۵۵ میلیون تن فولاد انجام شده است. با وجود این، محدودیت‌های کنونی همچون کمبود برق و گاز مانع تحقق اهداف توسعه‌ای صنعت فولاد خواهد شد؛ بنابراین برای تحقق هدف یادشده بازنگری در سیاست‌های حاکم بر زیرساخت‌های کشور ضروری به ‌نظر می‌رسد.