متاورس ترکیب خلاقانه‌ای از 2 واژه متا (Meta) به‌معنای فراتر و یونیورس (Universe) به‌معنای جهان است، بنابراین و با کمی اصلاح، می‌توان متاورس را به مفهوم فراجهان یا جهان برتر در نظر گرفت. در هر حال، متاورس ویژگی‌های بیشتری را به دنیای فیزیکی ما اضافه کرده است.

به‌دنبال رشد حوزه رمزارزها در دنیا، اکنون موضوع متاورس نیز به بحثی داغ تبدیل شده و اخبار زیادی در رابطه با خریدوفروش زمین در فضای مجازی شنیده می‌شود؛ زمین‌هایی که در دنیای واقعی وجود ندارند. متاورس، محیطی بین واقعیت فیزیکی و مجازی است که در آن مکان‌های جغرافیایی دنیای واقعی روی یک نقشه قسمت‌بندی شده با محیط‌های مجازی دیجیتال تولید شده توسط کاربر مطابقت دارند که این محیط‌ها قابلیت خریدوفروش نیز دارند. در واقع، پول واقعی توسط سرمایه‌گذاران برای خرید زمین در یک شهر جدید که فقط در واقعیت مجازی وجود دارد، خرج می‌شود.

خطر در کمین معامله‌گران زمین در فضای مجازی

طبق پیش‌بینی‌های انجام‌شده ارزش بازار املاک و مستغلات در متاورس تا سال ۲۰۲۶ از ۵ میلیارد دلار عبور خواهد کرد. براساس اخبار منتشرشده از فضای مجازی برای خرید زمین در متاورس، مشاوران املاک حدود ۲۰۰۰ دلار هزینه می‌گیرند.

در نتیجه، متاورس به دنیایی ملموس تبدیل می‌شود و افراد بیشتری علاقه‌مند به این فضا می‌شوند. در نهایت هم، بازار املاک متاورسی تحت‌تاثیر این محبوبیت رشد می‌کند.

هدف اصلی زمین‌ها این است که به طراحان و توسعه‌دهندگان گیم اجازه دهد تا تجربیاتی را روی آنها منتشر کنند. در این محیط مجازی، افراد می‌توانند با استفاده از روش‌های بسیار متنوع کسب درآمد کنند که یکی از این روش‌ها خریدوفروش زمین مجازی است.

 افراد می‌توانند این زمین‌ها را به دیگران اجاره دهند و از این طریق درآمدی برای خود داشته باشند؛ درست مانند اجاره یک ملک در دنیای واقعی.

اما در این میان، افرادی که دانش کافی ندارند، بسیار مستعد کلاهبرداری هستند. پس از افزایش نرخ چشمگیر زمین در کشور و سود بالای دلالان از خریدوفروش زمین در واقعیت، این بار سوداگران و دلالان به‌سراغ خریدوفروش زمین در فضای مجازی رفته و اقدام به خریدوفروش این اراضی با قیمت‌های نجومی در دنیای فضای مجازی و در قالب متاورس کرده‌اند.

در ایران آگهی‌های متفاوتی در فضای مجازی منتشر شده که برای مشاوره خرید ملک در متاورس بین ۶۰ تا ۲۰۰ میلیون تومان هزینه پرداخت می‌شود. اگرچه بازار مشاوران املاک متاورسی رونق گرفته است، اما شاهد ریزش ۸۰ درصدی نرخ زمین‌های متاورس در ماه‌های گذشته بوده‌ایم.

 در این گزارش فروش زمین در متاورس را در کشور بررسی کرده است.

 مردم اطلاع کافی از روندخریدوفروش زمین در متاورس ندارند

فرشید اوتادی، عضو هیات‌مدیره مشاوران املاک در این‌باره به  گفت: مشاوران املاک هیچ معامله‌ای به‌صورت مجازی یا متاورسی انجام نداده‌اند، چرا که هنوز این شیوه معاملاتی بین مردم جا نیفتاده است و افراد اراضی را که تاکنون ندیده‌اند، خریدوفروش نمی‌کنند.

وی افزود: طبق آمارهای رسیده در چند ماه گذشته، معاملات اندکی در این حوزه انجام گرفته که البته حدود ۸۰ درصد از ارزش معاملاتی آنها کاسته شده و فضای ناامنی در این بخش به‌وجود آورده است. در حال ‌حاضر، اکثریت متقاضیان از خریدوفروش زمین در حوزه متاورس اطلاعی ندارند، بنابراین بستر مناسبی برای کلاهبرداری در این بخش مهیا شده است.

اوتادی گفت: خریدوفروش زمین و ملک از طریق ارز و در خارج از ایران برای تمامی مشاوران املاک کشور ممنوع است.

از سوی دیگر، مشاوران املاک جلسات و کلاس‌های آموزشی بسیاری در این بخش گذرانده‌اند، بنابراین مشاوران املاک حق انجام چنین معاملاتی را ندارند و در صورت نقض قانون با آنها برخورد جدی می‌شود.

۹۰درصد پروژه‌های متاورسی تقلبی هستند

اوتادی افزود: در متاورس زمین‌های مجازی تعریف‌شده‌ای وجود دارند که برخی افراد، سرمایه‌گذاران را ترغیب برای خریداری این زمین‌ها ترغیب می کنند. این امر با فضای اقتصاد کلان ارتباط مستقیم دارد، به‌گونه‌ای که باعث می‌شود سرمایه‌گذاری در فضای رمزارزها ایجاد شود و این امر زمینه‌ساز خروج ارز از کشور هم خواهد شد.

وی خاطرنشان کرد: در اجرای چنین پروژه‌هایی، شاهد کلاهبرداری‌های متعددی هم هستیم، به‌طوری که ۹۰ درصد از رمزارزهایی که خریدوفروش شده‌، تقلبی بوده‌اند. بنابراین، همین پروژه‌ها در زمین‌های مجازی متاورس تکرار خواهد شد.

اوتادی می‌گوید: شرکت‌های بزرگ در سال‌های آینده اقدام به سرمایه‌گذاری در متاورس می‌کنند، اما چنین اقداماتی زمینه‌ساز خروج ارز از کشور می‌شوند، بنابراین باید در داخل کشور شرکت‌های دانش‌بنیان، همچنین معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری اقدام به طراحی چنین پروژه‌هایی در قالب فضای سه‌بعدی کنند.

وی در پایان گفت: ۹۰ درصد از پروژه‌های متاورس تقلبی است، اما همان ۱۰ درصدی که ابرادی نداردر، باید با مطالعه و آگاهی کامل خریداری شوند.

 تجربه هم نشان داده که بسیاری از پروژه‌هایی که به‌صورت صعودی افزایش می‌یابند، در کوتاه‌مدت با شکست سرمایه‌گذاری‌ها روبه‌رو می‌شوند.

زمین‌های متاورسی ارزشمند می‌شوند؟

این اظهارات در حالی عنوان می‌شوند که بسیاری از کارشناس فناوری اطلاعات معتقدند در ایران سرمایه‌گذاری در بازار ملک و زمین رونق زیادی دارد و شاید همین عامل، تبلیغات فروش زمین در متاورس را گسترده کرده است. هر سایت یا شبکه مجازی را که باز می‌کنیم، با تبلیغات خریدوفروش زمین در متاورس روبه‌رو خواهیم شد.

متاورس پدیده‌ای جدید و چندساله در دنیای فناوری است. همزمان با ورود واقعیت مجازی و بازی‌های رایانه‌ای فرصت حضور به‌شکل آواتار در این فضا برای ما ایجاد شده است.

 به‌شکل واقعی‌تر، در شبکه‌های اجتماعی مثل فیس‌بوک و اینستاگرام نیز حضور داشته‌ایم؛ هویت مجازی واقعی یا ساختگی برای ما ایجاد شده است.

 آنچه متاورس را مطرح کرد و به‌عنوان تکنولوژی پیش‌رو موردتوجه کاربران، فعالان اقتصادی و اجتماعی قرار داد، فیس‌بوک بود.

به‌گفته کارشناسان، به‌نوعی شرکت فیس‌بوک با استفاده از فرآیندهای ترویجی و تبلیغی وانمود می‌کند که دنیای آینده، متاورس است. اگرچه متاورس سال‌ها است، مورداستفاده قرار گرفته، شاید فرصت‌های جدیدی در این زمینه به‌وجود بیایند. شرکت فیس‌بوک خود را مالک متاورس می‌داند و در صورتی که این گونه نخواهد بود.

شرکت‌های دیگر نیز می‌توانند ورود کنند و این فضاهای اختصاصی را با استفاده از تکنولوژی در هر زمینه‌ای ایجاد کنند. فیس‌بوک نگاه اقتصادی به دنیای متاورس دارد.

مجامع تصمیم‌گیر و فرهنگ‌ساز در این زمینه مثل وزارت ارتباطات، فرهنگ و ارشاد اسلامی و صدا و سیما باید همکاری و اطلاع‌رسانی‌هایی را در این زمینه انجام دهند.

لازم است دستگاه‌های قضایی نیز برخوردهایی داشته باشند. البته، صحبت از برخورد به‌معنای محدیدت های بی پایه و اساس نیست.

باید فرهنگ‌سازی انجام شود و به‌جای اینکه طرح صیانت اجرا شود و با متاورس مقابله کنیم؛ باید راهکارهای استفاده از فرصت‌های آینده تکنولوژی را مدنظر قرار دهیم.

این دست از کارشناسان فناوری اطلاعات تاکید دارند که  اگر فضای مناسبی ایجاد شود، می‌توانیم در این صنعت حضور درست و کارشناسانه‌ای بدون غرض‌ورزی و بدبینی نسبت به فضای مجازی داشته باشیم.

اطلاع‌رسانی‌ها در سطح وسیع لازم است. باید رسانه‌ها و افرادی که این حوزه را می‌شناسند، ورود کنند تا اطلاعات صحیح مخابره شود. تا به این لحظه، قوانین درستی حتی از سمت فیس‌بوک که خود را مالک متاورس می‌داند، وجود ندارد، بنابراین ضروری است مواظب فریب‌هایی از این دست
 باشیم. قیمت‌های نجومی زمین متاورس در سایت‌های ایرانی از دیگر موارد قابل‌توجه در این عرصه است. زمانی که اصول مشخصی نباشد و تنها براساس فضای هیجانی فعالیت کنیم، این روند قیمت‌گذاری را شاهد خواهیم بود.  باید به‌دقت بررسی شود که فروشنده بر چه پایه و اساسی، در متاورس زمین می‌فروشد؟ افرادی بر این فضای هیجانی مسلط شده‌اند و متاسفانه شرایط مساعدی را شاهد نیستیم. با این روند، به‌احتمال‌زیاد در ماه‌های آینده شاهد مشکلات زیادی برای مردم خواهیم بود.

اصل موضوع خریدوفروش در محیط متاورس به ارزهای دیجیتال برمی‌گردد. رمزارزها قابلیت ردگیری ندارند، البته برای معامله می‌توانیم از هر ارز دیگری نیز استفاده کنیم. این بخش از موضوع برای خریدار و فروشنده خیلی دردسرساز نیست. ارز دیجیتال در این حوزه جذاب‌تر است.

با این همه نباید فراموش کرد که پیشگویی در فضای تکنولوژی سخت است و پیوسته شاهد تغییرات لحظه‌ای هستیم. این امکان وجود دارد که زمین‌های متاورسی با قانون‌گذاری ارزشمند شوند. هنوز قوانین به‌درستی مشخص نشده است و باید ریسک ورود به این حوزه را بپذیریم.

فناوری‌های ایرانی باید زیرساخت‌های خودشان را به‌درستی اجرا کنند و بعد از آن برای ورود به دنیای متاورس برنامه‌ریزی کنند.

سخن پایانی

تمایل به خلق، یکی از ویژگی‌های اساسی انسان‌ها است که آنها را از سایر موجودات متمایز می‌کند. این تمایل، در طول تاریخ بشریت وجود داشته و منجر به ایجاد ابزارها و فناوری‌های جدید شده است.

ابزارهای جدید ساخته‌شده نیز به‌نوبه خود منجر به ایجاد فرهنگ‌های جدید و تغییرات اساسی در زندگی بشر شده‌اند.

متاورس را می‌توان به‌عنوان ایده خلاقانه‌ای در نظر گرفت که به انسان‌ها اجازه می‌دهد با رفع برخی محدودیت‌های فضا و منابع، بتوانند بیشتر از گذشته در فعالیت‌های دلخواه خود اقداماتی داشته باشند.

در ابتدا، متاورس برای غول‌های فناوری بزرگ هیجان‌انگیز بود، اما رفته‌رفته این فضا برای تمامی مشاغل جذاب شد. در آینده نزدیک، متاورس هم همانند اینترنت جزئی جدایی‌ناپذیر از زندگی مردم خواهد شد.

این موضوع باید مدنظر سیاست‌گذاران کشور باشد تا نهادها و مشاغل حساس ایران با متاورس آشنا شوند. نباید متاورس هم قربانی طرح‌های مختلف دولت و سیاست‌گذاران شود.

در نهایت ضروری است که برنامه مسئولان برای اینترنت، فضای مجازی، ارزهای دیجیتال و حوزه فناوری اطلاعات مشخص شود.

 در غیر این صورت، ایران جایگاهی در عرصه بین‌الملل نخواهد داشت. همچنین با بی‌برنامگی و سخت‌گیری تنها مسیر را برای خروج متخصصان و فعالان فناوری اطلاعات فراهم خواهیم کرد.

از طرفی اکوسیستم دیجیتال املاک و مستغلات به‌طورگسترده‌ای در دنیای ارزهای دیجیتال محبوب شده است. همان‌طور که مشهود است، با این حال، نرخ بعضی از این زمین‌های مجازی آنقدر بالا است که با آن می‌توانید در دنیای واقعی، یک زمین واقعی خریداری کنید.

نکته‌ای که باید درباره خرید زمین در متاورس در نظر داشت، نوسانات بالای مرتبط با ارزهای رمزپایه مورداستفاده برای معاملات در بازار املاک در متاورس است. از آنجایی که ارزش‌گذاری ارز دیجیتال پایدار نیست، ارزش اموالی که در متاورس وجود دارد نیز، به‌همان نسبت در نوسان است.

سرمایه‌گذاری در املاک دیجیتال، دارایی به ‌نسبت جدید است، از این رو، جنبه‌های زیادی در آن وجود دارد که هنوز کشف نشده.

 سرمایه‌گذاری در بازار املاک دیجیتال در متاورس، ماهیت بسیار سوداگرایانه دارد،پس باید قبل از انجام هرگونه سرمایه‌گذاری؛ خرید ملک دیجیتال و خرید زمین در متاورس، درباره جنبه‌های مثبت و منفی آن به‌خوبی تحقیق کنید.