حمل‌ونقل باید در کشورهایی مانند ایران که از لحاظ جغرافیایی دارای پهنا و وسعت هستند، ریلی باشد که در کشور ما به‌دلایل گوناگون حمل‌ونقل ریلی، کل کشور را پوشش نمی‌دهد و تولیدکننده در اغلب موارد، تنها گزینه‌ای که برای حمل کالا یا تامین مواد اولیه موردنیاز در اختیار دارد، حمل‌ونقل جاده‌ای است که در این بخش هم مشکلاتی زیادی داریم و آن‌گونه که باید به آن پرداخته نشده است.

در شرایط کنونی اقتصاد کشور، حمل‌ونقل جاده‌ای از چند جهت با مشکلاتی مواجه است که این بخش و بخش‌های مرتبط با آن را تحت‌تاثیر منفی خود قرار داده است. واقعیت این است که در این دوران حمل کالا در جاده‌های کشور باتوجه به افزایش بهای کامیون، دستمزد راننده، کمک‌راننده، استهلاک، هزینه سوخت و... هم برای کامیوندار صرفه اقتصادی ندارد و هم به‌واسطه هزینه اضافی که در نهایت بر نرخ ‌تمام‌شده کالا تاثیر می‌گذارد، برای تولیدکننده به‌صرفه نیست.

این یک اصل کلی و اقتصادی است که حمل‌ونقل جاده‌ای تنها در فواصل کوتاه مفید است و کشورهای توسعه‌یافته تنها در مسافت‌های ۲۰۰ تا ۳۰۰ کیلومتری از حمل‌ونقل جاده‌ای استفاده می‌کنند و تا جایی که امکان‌پذیر باشد، بیشتر مبادلات‌شان را در قالب ریلی و آبی انجام می‌دهند. در این میان، در کشور ما که به‌واسطه شرایط جغرافیایی، امکان استفاده از حمل ریلی به‌خوبی فراهم است، در عمل شاهد اقدامات قابل‌توجهی در این بخش نیستیم و به‌نوعی غفلت از توسعه حمل‌ونقل ریلی باعث شده از مزیت‌های حمل‌ونقل این حوزه بهره چندانی نبریم و تمرکز ما بیشتر بر حمل‌ونقل جاده‌ای است. البته در این بخش نیز مشکلاتی داریم که نباید از آنها غافل شویم.

تولیدکننده و صنعتگر باید از مناطق مختلف مواد اولیه موردنیاز خود را تامین کنند و چون وسعت جغرافیایی کشور زیاد است، نرخ حمل مواد اولیه مناسب نیست. در واقع هزینه‌ای که برای حمل کالا در بخش جاده‌ای صرف می‌شود برای کامیوندار کم و برای صنعتگر زیاد است. در شرایط کنونی، حمل‌ونقل جاده‌ای برای کامیوندار هم صرفه اقتصادی ندارد؛ از این‌رو باید بر توسعه حمل‌ونقل ریلی متمرکز شویم تا به‌عنوان گزینه نخست در حمل کالا از سوی تولیدکنندگان مورداستفاده قرار گیرد.

باتوجه به گستره جغرافیایی بسیار وسیع کشور باید زیرساخت‌های ریلی را ایجاد کنیم و باری که تنها روی دوش حمل‌ونقل جاده‌ای قرار دارد را به سمت حمل‌ونقل ریلی سوق دهیم. این اقدام کمک بزرگی به توسعه و رشد اقتصادی کشور خواهد بود. باید در بلندمدت از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب کشور تمام نقاط به شبکه ریلی وصل شوند و فقط در فواصل ۱۰۰ تا ۲۰۰ کیلومتری حمل بار در جاده‌ها انجام شود.

قطعا وضعیت حمل‌ونقل جاده‌ای کشور روی نرخ تمام‌شده محصولات تاثیرگذار است و باید زیرساخت‌های این بخش تقویت شود و توسعه یابد و مولفه‌هایی که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر این بخش تاثیرگذارند، تحت کنترل باشند و نوسانات در این بخش‌ها به حداقل برسد تا در زمانی که به‌دلیل در دسترس نبودن حمل‌ونقل ریلی مجبور به استفاده از حمل جاده‌ای هستیم، قدری از مشکلات و هزینه‌ها چه برای تولیدکننده و چه کامیوندار کاهش یابد.

حمل‌ونقل جاده‌ای، شریان اصلی ارتباطی یک کشور است که باید در سیاست‌گذاری‌ها بر آن متمرکز شویم، اما لازم است همزمان درصدد افزایش پوشش‌ حمل‌ونقل ریلی در کشور باشیم. اینکه صرفا بیشترین بار حمل کالا روی دوش بخش جاده‌ای باشد، در حالی که امکان استفاده و ایجاد زیرساخت‌های ریلی را داریم، اشتباه است. نگاه به حمل‌ونقل باید توسعه‌ای و اقتصادی باشد. کشور ما از نظر مختصات جغرافیایی در بهترین منطقه ممکن قرار گرفته و باید تمام حوزه‌های حمل‌ونقل را به‌طور همزمان توسعه دهیم و چالش‌های هر کدام از این بخش‌ها را برطرف کنیم تا یکدیگر را پوشش دهند و حمل کالا با بهترین شرایط و کمترین هزینه ممکن در کشور انجام شود.