برای بهره‌برداری از منابع موجود در این میدان علاوه بر سکوهای دریایی، نیاز است تا پالایشگاه‌هایی نیز برای پالایش گاز ساخته شود. از همین رو، در سال‌های گذشته، ساخت پالایشگاه و توسعه دریایی این میدان به موازات هم پیش رفته تا گاز تولیدی در جنوب کشور حبس نشود.با این حال ساخت پالایشگاه فاز ۱۴ در مقایسه با توسعه بخش دریایی آن با شتاب کمتری همراه بوده، زیرا این تصور وجود داشت که می‌توان گاز تولیدی از این فاز در بخش دریا را در سایر پالایشگاه‌های پارس جنوبی فراورش کرد.با توجه به این مهم، در سایت ۲ پارس جنوبی که در منطقه کنگان قرار دارد، اغلب پالایشگاه‌ها با خط لوله به هم متصل هستند تا در صورت نیاز گاز در سایر پالایشگاه‌ها پالایش شود.

اگرچه نخستین ردیف از پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی اسفند سال گذشته و در دولت سیزدهم وارد مدار تولید شد اما تولید گاز از بخش دریا در سال‌های قبل از آن آغاز شده بود. براساس اخبار منتشر شده به فاصله چند ماه، ردیف دوم این پالایشگاه نیز به بهره‌برداری رسیده و آن‌گونه که مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران اعلام کرده، ۲ ردیف باقیمانده نیز تا پایان امسال به بهره‌برداری خواهد رسید و ظرفیت این پالایشگاه به ۵۶ میلیون مترمکعب در روز می‌رسد. با این حال، بهره‌برداری از ردیف دوم این پالایشگاه آن هم در آستانه افزایش مصرف گاز، به پایداری بیشتر شبکه و تامین مستمر گاز کمک خواهد کرد.

اقدامات انجام‌شده برای تامین گاز زمستان

اسماعیل امیری، سرپرست معاونت طرح‌های توسعه‌ای شرکت نفت و گاز پارس بابیان اینکه طبق برنامه تکلیفی شرکت ملی نفت برای تامین سوخت زمستانی و هم‌ترازی تولید و مصرف گاز در کشور تلاش کردیم، گفت: تکمیل و راه‌اندازی پالایشگاه فاز ۱۴ در همین راستا انجام شد و در مراحل ابتدایی یک ردیف اواخر سال گذشته به مدار تولید آمد و در هفته‌های اخیر نیز برای تامین پایدار گاز برای مصارف کشور ردیف دوم به بهره‌برداری رسید.

وی در گفت‌وگو با ایرنا ضمن بیان این مطلب تاکید کرد: برای هم‌ترازی گاز مصرفی در کشور به دنبال آن هستیم تا ردیف‌های بعدی شیرین‌سخنی را تکمیل و گاز را فرآروش کرده و به شبکه تزریق کنیم.

امیری با اشاره به اقدامات انجام‌شده برای تامین گاز زمستان، افزود: برنامه‌های متعددی در این زمینه داشتیم که یکی از این برنامه‌ها بهره‌برداری از پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی است.

وی ادامه داد: با راه‌اندازی ردیف جدید شیرین‌سازی در مجموع در پالایشگاه فاز ۱۴، ۲۸ میلیون مترمکعب به ظرفیت فرآورش کشور اضافه‌شده که به خطوط انتقال گاز تزریق می‌شود و با راه‌اندازی ردیف‌های جدید شیرین‌سازی ظرفیت این پالایشگاه به ۵۶ میلیون مترمکعب خواهد رسید.

سرپرست معاونت طرح‌های توسعه‌ای شرکت نفت و گاز پارس گفت: با توجه به اینکه به زمستان نزدیک می‌شویم، تلاش بر این شد تا با راه‌اندازی فاز ۱۴ پارس جنوبی به بحث فرآورش و هم‌ترازی کمک کنیم.

وی یکی دیگر از اقدامات را تولید زودهنگام گاز از فاز ۱۱ دانست و افزود: تولید زودهنگام از این فاز پارس جنوبی با ۴ چاه آغاز خواهد شد.امیری تاکید کرد: بحث افزایش ظرفیت برداشت از چاه‌های موجود پارس جنوبی نیز در برنامه مدیریت عملیات نفت و گاز مطرح‌شده و در این زمینه برنامه‌هایی نیز آماده‌شده است.

استفاده از ظرفیت پالایشی

با راه‌اندازی این پالایشگاه، تمام پالایشگاه‌های پارس جنوبی در مدار تولید خواهند بود و برای توسعه مرحله اول این میدان، تنها بهره‌برداری از فاز ۱۱ باقی خواهد ماند.البته توسعه در این مرحله متوقف نمی‌شود و فشار افزایی از میدان مشترک پارس جنوبی در دستور کار قرار دارد.در گام اول قرار است چاه‌های جدید حفاری شود تا با افت فشار در چاه‌های قبلی، تولید گاز از پارس جنوبی کاهش پیدا نکند. در ادامه نیز فشار افزایی در خشکی و دریا انجام خواهد شد تا تولید فعلی ایران از این میدان مشترک حفظ شود و در گام بعد به دنبال افزایش برداشت باشیم. با بهره‌برداری از این طرح‌ها، استفاده از ظرفیت موجود پالایشی در پارس جنوبی به استمرار تولید کمک خواهد کرد.

بهره‌برداری از آخرین پالایشگاه پارس جنوبی

محمدمهدی توسلی پور، مجری طرح توسعه فاز ۱۴ پارس جنوبی در گفت‌وگو با ایرنا با تاکید بر اینکه فاز ۱۴ طی سال‌های ۹۷ و ۹۸ در فراساحل با تکمیل ساخت ۴ سکوی دریایی با ظرفیت ۱۴.۲ میلیون مترمکعب در روز در هر سکو و درمجموع با حدود ۵۶ میلیون مترمکعب گاز غنی کار خود را به سرانجام رسانده، گفت: گاز تولیدی از این ۴ سکو از طریق ۲ خط لوله ۳۲ اینچ وارد پالایشگاه خشکی فاز ۱۴ می‌شود.

وی ادامه داد: در بخش پالایشگاه با تکمیل واحدهای یوتولیتی و تاسیسات جانبی شامل آب، برق، بخار، نیتروژن، هوا، ابزار دقیق، آبگیر و آب‌شیرین‌کن این بخش‌ها تکمیل شد و در انتهای سال ۱۴۰۰ نخستین ردیف شیرین‌سازی که ردیف ۴ پالایشگاه بود، وارد مدار تولید شد و در آبان ماه، دومین ردیف شیرین‌سخنی با ظرفیت ۱۴ میلیون مترمکعب و درمجموع ۲۸ میلیون مترمکعب، گاز شیرین را به خط لوله سراسری تزریق می‌کنیم.

 توسلی پور بابیان اینکه این اقداماتی بوده که اخیرا انجام‌شده و تمام تلاش بر این است ۲ ردیف باقیمانده تا انتهای امسال به سرانجام برسانیم، افزود: فاز ۱۴ پارس جنوبی و پالایشگاه آن آخرین پالایشگاه پارس جنوبی است و ایرانی‌ترین فاز و پالایشگاه را نسبت به سایر طرح‌های پارس جنوبی داریم که نزدیک ۷۰ درصد سهم ساخت داخل بوده است.

سرمایه‌گذاری ۵.۲ میلیارد دلاری

وی با تاکید بر اینکه کالای سفارش گذاری شده برای تکمیل فعالیت‌های پالایشگاه نداریم و تمامی کالاهای موردنیاز تامین شده است، گفت: بخشی توسط سازندگان داخلی با اولویت ۲ ردیف اول ارسال‌شده و برای ۲ ردیف بعدی پالایشگاه هم یا تجهیزات موردنیاز ارسال شدند و یا در حال ارسال هستند و با برنامه‌ریزی انجام‌شده خدشه‌ای برای تکمیل ۲ ردیف باقیمانده وجود ندارد.

مجری طرح توسعه فاز ۱۴ پارس جنوبی تاکید کرد: اقداماتی که انجام‌شده برای انعطاف‌پذیری بین پالایشگاه‌ها زیاد بود. فازهایی که در منطقه کنگان هستند از طریق خطوط انتقالی به‌صورت رابط مرتبط هستند و از ظرفیت فرآورشی آزاد این فازها استفاده
کردیم.

وی با اشاره به اینکه تا پیش از بهره‌برداری از پالایشگاه فاز ۱۴، گاز تولیدی از این فاز به پالایشگاه فاز ۱۲ در مجاورت فاز ۱۴ و فاز ۱۹ ارسال می‌شد و شیرین‌سخنی انجام می‌گرفت، افزود: این اقدام باعث شد تا تولید گاز غنی به‌صورت حداکثری از میدان مشترک پارس جنوبی ادامه داشته باشد.

توسلی پور ادامه داد: به‌صورت میانگین در شرایط ساخت پالایشگاه ۷۵۰۰ تا ۸ هزار نفر از کارگران، متخصصین و مهندسین مشغول به فعالیت بودند و با تکمیل عملیات ساخت در زمان عملیات اجرایی این تعداد نفرات به یک هزار تا ۱۱۰۰ نفر می‌رسد.

وی گفت: سرمایه‌گذاری در فاز ۱۴ حدود ۵.۲ میلیارد دلار بوده که سهم فراساحل ۲.۶ میلیارد دلار و پالایشگاه نیز ۲.۶ میلیارد دلار بوده است.

سخن پایانی

پالایشگاه فاز ۱۴ پارس جنوبی آخرین مجتمع پالایشگاهی درحال‌توسعه پارس جنوبی است که مراحل ساخت و راه‌اندازی آن از سوی شرکت نفت و گاز پارس به نمایندگی از شرکت ملی نفت ایران از سوی مجموعه‌ای از پیمانکاران داخلی به رهبری سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در حال اجراست و با تکمیل ساخت این پالایشگاه تا پایان امسال، پرونده توسعه بخش خشکی پارس جنوبی به طور کامل بسته می‌شود.