طبق ماده ۲۶ قانون مالیات بر ارزش‌افزوده مصوب سال ۱۴۰۰ تنها از اجرت و سود مصنوعات طلا مالیات دریافت می‌شود. البته قانون به شرطی اصل طلا را از مالیات بر ارزش افزوده معاف کرده که طلافروشان معاملات خود را در سامانه جامعی که سازمان امور مالیاتی موظف به طراحی و ایجاد آن است ثبت کنند. این اطلاعیه در حالی منتشر شده که خریداران از سال‌ها پیش مکلف به پرداخت این مالیات در نرخ تمام‌شده طلای خریداری شده بودند. 

اتاق اصناف ایران در اطلاعیه‌ای به اطلاع عموم واحدهای صنفی فعال در حوزه طلا، جواهر و پلاتین و مشتریان اعلام کرد سازمان امور مالیاتی در ابلاغیه‌ای به اصناف، از واحدهای صنفی طلا، جواهر و پلاتین‌فروش خواسته تا ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده را از مشتریان دریافت کنند. 

براساس این ابلاغیه، قانون دائمی مالیات بر ارزش افزوده از تاریخ ۱۳ دی ۱۴۰۰ از سوی سازمان امور مالیاتی کشور لازم‌الاجرا اعلام شده و باتوجه به جزء ۲ بند «ب» ماده (۲۶) این قانون درباره عرضه‌کنندگان کالا و خدمات طلا، جواهر و پلاتین «اجرت ساخت، حق‌العمل و سود فروشنده کالاهای موضوع این بند، مشمول مالیات و عوارض با نرخ ۹ درصد خواهد بود.» پرداخت این وجه برعهده مشتری خواهد بود.

کاهش نرخ تمام‌شده طلا برای خریدار

چندی پیش نیز رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران گفت: زمانی که قانون جدید مالیات برارزش افزوده و حذف مالیات از اصل طلا ابلاغ شد، سازمان امور مالیاتی اجرای آن را به ۶ ماه آینده موکول کرد. همان زمان خبر حذف مالیات بر ارزش افزوده در فضای مجازی منتشر و به خریداران تاکید شد هنگام خرید به این موضوع توجه داشته باشند. 

ابراهیم محمدولی افزود: باوجود نهایی شدن قانون جدید مالیات بر ارزش افزوده و ابلاغ آن، تا ایجاد بسترهای لازم توسط سازمان امور مالیاتی و اجرایی شدن، قانون قبلی همانند گذشته لازم‌الاجراست. وی باتوجه به انتشار خبر ممنوعیت دریافت مالیات بر ارزش افزوده طلا در برخی رسانه‌ها و فضای مجازی خاطرنشان کرد: صنف طلا و جواهر از همه بیشتر برای حذف مالیات از اصل طلا مشتاق است، اما تا اجرایی شدن این قانون توسط نهادهای ذی‌ربط و ابلاغ به طلافروشان، متاسفانه قانون قبلی باید اجرا شود؛ بنابراین پیش‌بینی می‌شود تا ۶ ماه آینده معاملات طلا با همان قانون قبلی انجام شود.

رئیس اتحادیه طلا و جواهر تهران تصریح کرد: این صنف باتوجه به اشکالاتی که در این قانون وجود داشت، برای اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده بیش از ۱۰ سال تلاش و با مسئولان مختلف کشور در رده‌های مختلف دیدار و گفت‌وگو کرد تا این صنف را از رکود و ورشکستگی ناشی از اجرای ناقص این قانون نجات دهد. 

وی تاکید کرد: در این مدت با اجرای این قانون و دریافت ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده از کل طلا، نرخ تمام شده برای خریدار طلا بالا رفت و تقاضا برای خرید، کاهش یافت و رکود بی‌سابقه‌ای صنف و صنعت طلا و جواهر را فرا گرفت که موجب تعطیلی بخش وسیعی از تولیدکنندگان و فروشندگان این حوزه شد.وی اظهار امیدواری کرد اجرایی شدن این قانون سرآغاز فصل جدیدی برای رشد و ارتقای صنعت طلا و جواهر در کشور باشد.

فقط شمش طلا معاف از مالیات است

خلاف گفته محمدولی، نادر بذرافشان، دبیر هیات مدیره اتحادیه طلا و جواهر تهران نظر دیگری درباره این مصوبه دارد. 

وی با اشاره به اجرایی شدن قانون معافیت اصل طلا از مالیات طبق اصل ۱۲۳ قانون اساسی، گفت: مهلت اجرای این قانون، ۶ ماه پس از تاریخ ابلاغ بود و اینکه برخی می‌گویند مالیات بر ارزش افزوده از اصل طلا از این پس حذف خواهد شد، این‌گونه نیست و سوءتفاهمی پیش آمده است. 

این مقام صنفی در گفت‌وگو با ایسنا درباره معافیت مالیاتی طلا معتقد است طبق قانون جدید، کل شمش داخلی و وارداتی از مالیات ارزش‌افزوده معاف هستند. در حقیقت افرادی که شمش طلای داخلی تولید کنند یا واردات شمش طلا داشته باشند، از پرداخت مالیات ارزش افزوده معاف هستند.

سود دوطرفه

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس نیز با بیان اینکه قانون مالیات بر ارزش افزوده منجر به اشتغالزایی در صنعت طلا می‌شود، گفت: براساس قانون جدید، واردات طلا مشمول مالیات نخواهد بود که موجب افزایش ذخایر طلای کشور می‌شود. 

به گزارش سنا، محمدرضا پورابراهیمی داورانی با اشاره به اینکه موضوع مالیات طلا به‌دلیل نقص قانون قبلی، اشکالات اجرایی و ایجاد نشدن زیرساخت‌های مناسب از سوی سازمان مالیاتی مشکلات متعددی برای صنف طلافروشی ایجاد کرده بود، ‌گفت: براساس قانون قبلی، مالیات بر ارزش افزوده از نرخ اصلی طلا نیز اخذ می‌شد. این امر موجب شده بود بخش عمده‌ای از واحدهای طلافروشی با مشکلات بسیاری روبه‌رو و تعدادی از آنها به تعطیلی کشیده شوند. همچنین بخش دیگری از این واحدها به‌دلیل پرداخت نکردن دیون خود بابت مالیات و... دچار چالش شدند.

وی اضافه کرد: براساس قانون جدید هرگونه واردات طلا به کشور مشمول مالیات بر ارزش افزوده نخواهد بود که این امر موجب افزایش ذخایر طلای کشور می‌شود. از سوی دیگر تولید طلا در داخل کشور مشمول این نوع مالیات نخواهد شد. در فرآیند بازرگانی (خرید و فروش) طلا نیز، اصل طلا مشمول مالیات نیست و فقط اجرت و حق‌العمل مشمول مالیات بر ارزش افزوده (۹ درصد) می‌شوند. پورابراهیمی با اشاره به ظرفیت صادرات طلا در کشور، ادامه داد: طی سال‌های اخیر به‌دلیل مشکلات ناشی از قانون مالیات بر ارزش افزوده قبلی، ایران از کشورهایی مانند هند و ترکیه که در تولید محصولات طلا در دنیا مطرح هستند، عقب ماند. البته امیدواریم قانون جدید منجر به افزایش ظرفیت تولید در کشور شود و زمینه صادرات طلا به‌منظور ارزآوری برای کشور را فراهم کند. 

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس با پیش‌بینی اینکه قانون جدید ظرفیت‌های پنهان صنعت طلا را فعال و احیا می‌کند، تصریح کرد: حذف ۹ درصد مالیات بر ارزش‌افزوده از اصل طلا منوط به ثبت اطلاعات مربوط به تمامی فعالیت‌های طلافروشان در سامانه مالیاتی کشور خواهد بود.

سخن پایانی

حذف مالیات بر ارزش افزوده از اصل طلا، مطالبه‌ای بود که پس از ۱۰ سال از اجرای قانون مالیات بر ارزش افزوده و اعتراض فعالان و فروشندگان طلا و جواهر و موانع ایجادشده بر سر راه تولید و فروش مصنوعات طلا مطرح شده بود. در نهایت، با پیگیری اهالی این صنف برای حذف این مالیات از اصل طلا و اصلاح این قانون، سرانجام در جلسه ۳۰ دی ۱۳۹۸ نمایندگان مجلس شورای اسلامی بر معافیت اصل طلا، جواهر و پلاتین از مالیات بر ارزش افزوده در لایحه اصلاح این قانون رای دادند. پس از ایرادات شورای نگهبان به موارد دیگر این قانون، در نهایت، اصلاح قانون مالیات بر ارزش افزوده تایید و در روز ۱۲ تیر امسال توسط ریاست‌جمهوری ابلاغ شد.