در یک هفته گذشته، شاهد روند رو به رشد قیمت فلزات پایه به‌ویژه سرب، روی و آلومینیوم در بازارهای جهانی بودیم. وعده‌های دولت چین برای اجرای بسته‌های محرک اقتصادی و همچنین توسعه پروژه‌های زیرساختی از سوی دولت به‌ویژه در بخش توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر، از مهم‌ترین دلایل بازگشت خوشبینی به بازار فلزات طی ۲ هفته گذشته بود. با این وجود، سخنرانی جروم پاول، رئیس فدرال‌رزرو امریکا مبنی بر تداوم سیاست‌های انقباضی در این کشور، آمار رکوردشکنی تورم در انگلیس و روند رو به رشد بهای گاز در اروپا، مهم‌ترین ریسک‌های حاکم بر بازار فلزات هستند؛ بنابراین نمی‌توان نسبت به تداوم روند صعودی قیمت فلزات در بازارهای جهانی امیدوار بود.

نگاهی به بازار فلزات

روند رو به رشد بهای مس از نیمه ماه اوت ادامه‌دار بوده است. این فلز سرخ‌رنگ در رو جمعه ۲۶ اوت با بهای ۸۳۱۵ دلار به‌ازای هر تن معامله شد. همزمان موجودی انبارهای بورسی جهان از این فلز در پایین‌ترین سطح خود قرار دارد.  آلومینیوم نیز در این بازه زمانی در مسیر رشد قیمتی قرار گرفته است. تا جایی‌که بهای فروش این فلز در 26 اوت به ۲۴۹۵ دلار افزایش یافت؛ بنابراین این فلز در حال فاصله گرفتن از کف قیمتی خود در سال جاری یعنی ۲۳۲۰ دلار است که در نیمه ماه ژوئیه برای آن به ثبت رسید. هرچند آلومینیوم همچنان با اوج قیمتی سال جاری فاصله حدود ۳۵ درصدی دارد، رصد قیمت روی در بورس فلزات لندن نیز بازگشت این فلز به مسیر صعودی را تایید می‌کند. روی در ۲۶ اوت به بهای ۳۶۷۸ دلار به‌ازای هر تن معامله شد.

براساس گزارشی از صمت وعده‌های دولت چین برای بازگشت اقتصاد به مسیر رشد، مهم‌ترین سیگنال مثبت به بازار جهانی فلزات بوده است. در همین حال، عزم چین برای نصب زیرساخت ۱۲۰۰ گیگاواتی ظرفیت انرژی تجدیدپذیر تا سال ۲۰۲۵ نیز بر میزان تقاضای این کشور به مس به میزان ۳ میلیون تن می‌افزاید. بدین‌ترتیب، طی ۳ سال آینده، تقاضای چین برای فلز سرخ سالانه یک میلیون تن افزایش می‌یابد. در ادامه باید تاکید کرد که همچنان میزان تولید آلومینیوم در چین بالاتر از تقاضای فعلی این فلز برآورد می‌شود و این موضوع، فشار کاهش قیمت را بر این محصول اعمال می‌کند. البته پیش‌بینی می‌شود تقاضا برای آلومینیوم در میان‌مدت و بلندمدت افزایش یابد و خرید این فلز از سوی سرمایه‌گذاران با استقبال روبه‌رو شود. انجمن جهانی آلومینیوم برآورد می‌کند که افزایش تولید خودروهای الکتریکی تقاضا برای این فلز سبک را افزایش دهد، در عین حال، عزم چین در توسعه زیرساخت انرژی‌های تجدیدپذیر نیز باعث می‌شود تقاضا برای این فلز رشد یابد. به این ترتیب، پیش‌بینی می‌شود معامله‌گران آلومینیوم در میان‌‌مدت و بلندمدت منتظر رشد تقاضا باشند.

تورم جهانی، مانع رشد اقتصاد

روند رو به رشد تورم در اقتصادهای بزرگ در ماه‌های گذشته به چالشی اساسی برای اقتصاد دنیا بدل شده است. بانک‌های مرکزی این اقتصادها برای کنترل تورم، اقدام به اخذ سیاست‌های انقباضی و افزایش نرخ بهره بانکی کرده‌اند. در چنین شرایطی، احتمال بروز رکود اقتصادی در این کشورها و تعمیم آن به سایر نقاط جهان به‌شدت وجود دارد. جروم پاول، رئیس فدرال‌رزرو ایالات‌متحده، روز جمعه 26 اوت در نشست جکسون هول که به‌صورت سالانه و به میزبانی بانک فدرال‌رزرو شهر کانزاس و با شرکت نمایندگان بانک‌های مرکزی کشورهای گوناگون در وایومینگ برگزار می‌شود، سخنرانی داشت. رئیس بانک مرکزی امریکا در این نشست بر اهمیت حفظ ثبات در قیمت‌ها به‌عنوان وظیفه اصلی فدرال‌رزرو تاکید کرد. وی خاطرنشان کرد تلاش فدرال‌رزرو برای کنترل نرخ تورم ادامه خواهد داشت. پاول نسبت به تجربه تاریخی تغییر شتابزده سیاست‌های پولی انبساطی نیز هشدار داد.  رئیس فدرال‌رزرو ایالات متحده در نشست جکسون هول تاکید کرد که نتیجه سیاست‌های کنترل تورم برای کلیت اقتصاد دردناک خواهد بود، اما تحمل آن برای سلامت اقتصاد لازم است. سخنرانی رئیس فدرال‌رزرو به قرمزپوشی بازارهای مالی این کشور در روز جمعه منتهی شد. در همین حال انتظار می‌رود اثرات ناشی از آن بر بازارهای کالایی و فلزی جهان نیز منعکس شود. تورم انگلیس نیز در رکوردی بی‌سابقه به بیش از ۱۰.۱ درصد افزایش یافت.

در همین حال، پیش‌بینی‌ها حکایت از آن دارد که روند رو به رشد تورم در این کشور اروپایی تا پایان سال جاری میلادی ادامه می‌یابد. همزمان با روند رو به رشد تورم در اقتصاد انگلستان، ارزش پوند این کشور به‌شدت کاهش یافته است.

در حال حاضر، ارزش پوند به حدود ۱.۱۸ در برابر دلار رسیده و با کمترین ارزش خود در سال ۱۹۸۵ فقط ۴ سنت فاصله دارد. آمار و ارقام منتشرشده از اقتصادهای بزرگ، واهمه از بروز رکود در اقتصاد جهان را تشدید و همزمان سیگنال منفی قدرتمندی را روانه بازارهای کالایی و فلزی می‌کند.

گاز، چالشی جدی برای تداوم توسعه صنعتی

به‌دنبال حمله نظامی روسیه به خاک اوکراین، شاهد رشد بهای گاز در اروپا بودیم. روسیه تامین‌کننده اصلی گاز برای اغلب کشورهای اروپایی است. بروز تنش در اروپای شرقی، مسیر تامین گاز موردنیاز کشورهای اروپایی را دشوار کرده است و انتظار می‌رود این چالش در ماه‌های سرد امسال افزایش یابد. در طول یک هفته گذشته، شاهد رشد قابل‌توجه بهای گاز در کشورهای اروپایی بودیم.

دیمیتری مدودف، معاون رئیس شورای امنیت روسیه به‌دنبال افزایش قیمت گاز به ۳۵۰۰ یورو در هر هزار مترمکعب، تاکید کرد: قیمت گاز در اروپا ممکن است تا قبل از پایان سال به ۵۰۰۰ یورو در بازار نقدی برسد. اقتصاد کشورهای حوزه یورو به‌شدت تحت‌تاثیر قیمت گاز قرار دارد و با نوسانات قیمتی آن، دچار فراز و نشیب‌های بسیاری می‌شود. افزایش اخیر قیمت گاز منجر به بروز نگرانی‌هایی در اقتصاد حوزه یورو شده و مسیر رشد اقتصادی کشورهای عضو این اتحادیه را به‌شدت کُند می‌کند. بدین‌ترتیب از میزان تقاضا برای خرید فلزات در بازارهای جهانی، کاسته خواهد شد.

نقش اثرگذار چین بر بازارهای کالایی

عملکرد چین به‌عنوان دومین اقتصاد بزرگ و یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان فلزات در دنیا، از اثرگذاری بالایی بر روند رشد و توسعه اقتصادی جهان برخوردار است. اقتصاد چین پیش از کرونا، در بازه زمانی سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۹، رشد ۶ تا ۶.۵ درصدی را تجربه کرد، اما روند رو به رشد اقتصاد چین در سال‌های اخیر و پس از همه‌گیری کووید ۱۹، به‌شدت کاهش یاقت. با وجود اینکه چین برای سال جاری میلادی رشد اقتصادی ۵.۵ درصدی را هدف‌گذاری کرد، اما با توجه به داده‌های تولید این کشور، تحقق این هدف، دور از انتظار به‌نظر می‌رسد. در همین حال، اکثر موسسات مالی، رشد اقتصادی این کشور را در سال جاری به مراتب کمتر از پیش‌بینی‌های چین، مصوب کرده‌اند. بر همین اساس نیز دولت چین و حتی ایالت‌های محلی این کشور برای مقابله با این شرایط اقدام به تصویب محرک‌های مالی با هدف بهبود شرایط رشد اقتصادی این کشور کرده‌اند.

 با این وجود، محرک‌های مالی مصوب شده از سوی این کشور، تنها نقش یک مُسکن کوتاه‌مدت را دارند. به‌ویژه آنکه عملکرد اقتصادی این کشور حتی در یک ماه گذشته نیز مثبت نبوده است.

دولت چین در ماه‌های گذشته اقدام به اجرای سیاست‌های کرونا صفر کرده که تاثیر منفی بسزایی به اقتصاد این کشور تحمیل کرد. انتظار می‌رفت با کاهش محدودیت‌های کرونا در این کشور، اقتصاد چین دوباره به مسیر رشد بازگردد، با این وجود، هدف یادشده محقق نشد. البته همچنان برخی از شهرهای این کشور با محدودیت کرونایی روبه‌رو بوده‌اند. در ادامه باید خاطرنشان کرد که چندی پیش دولت چین با هدف بازگرداندن اقتصاد این کشور به مسیر رشد، اقدام به کاهش نرخ بهره بانکی کرد. این اقدام که برای دومین‌بار در یک ماه اجرایی شد، سیاستی برای تحریک اقتصاد این کشور و همچنین توسعه فعالیت‌های ساخت‌وساز است. در طول سال‌های گذشته، ساخت‌وساز در چین و توسعه پروژه‌های زیرساختی در این کشور به‌عنوان مهم‌ترین فاکتور اثرگذار بر رشد اقتصادی این کشور عمل کرده‌اند.

ساخت‌وساز و اجرای پروژه‌های زیرساختی نیازمند مصرف فلزات آهنی و غیرآهنی است؛ بنابراین روند حرکت صنعت ساخت‌وساز در چین تعیین‌کننده جریان بازار مواد اولیه در این کشور است. با این وجود، نبود تمایل موسسات مالی چین به ارائه وام مسکن و حمایت از شرکت‌های توسعه‌دهنده املاک که با بحران بدهی روبه‌رو هستند، موجب می‌شود اثرگذاری وعده‌های دولت چین بر بازارهای کالایی محدود باشد.

در ادامه باید تاکید کرد که شاخص مدیران خرید صنعتی در چین در ماه ژوئیه در سطح کمتر از ۵۰ قرار گرفت. در همین حال، داده‌های خرده‌فروشی و همچنین داده‌های تولید صنعتی این کشور نیز در ماه ژوئیه کمتر از حد انتظار بود. بدین‌ترتیب احتمال می‌رود روند کاهش رشد اقتصادی چین در ۳ ماهه سوم سال جاری میلادی ادامه یابد. همین موضوع نیز از افت قیمتی فلزات در بازارهای جهانی حمایت می‌کند.

بازار فولاد زیر ذره‌بین

فولاد یکی از فلزات استراتژیک است که روند معامله و خرید‌وفروش آن به‌شدت تحت‌تاثیر شرایط اقتصادی جهان قرار دارد. چین بزرگ‌ترین تولیدکننده و مصرف‌کننده این فلز استراتژیک به‌شمار می‌رود؛ بنابراین سیاست‌های اتخاذشده از سوی این کشور تاثیر بسزایی بر بهای فولاد دارد.

بررسی روند معاملات فولاد در یک ماه گذشته حکایت از آن دارد که بازار جهانی این فلز استراتژیک در ماه اوت متاثر از سیگنال‌های چین در اغلب روزهای این ماه با کاهش قیمت روبه‌رو بوده است. انتشار داده‌های اقتصادی منفی از سوی دولت چین و عملکرد اقتصادی نه‌چندان امیدبخش این کشور، چشم‌انداز تقاضا برای فولاد را با ابهام روبه‌رو کرده است. همین ابهام و نبود دورنمای روشن از افزایش تقاضا برای مصرف فولاد نیز به علتی اساسی برای افت بهای فولاد و به‌دنبال آن سنگ آهن بدل شده است. تا جایی که سنگ آهن در اغلب روزهای ماه اوت در مرز ۱۰۰ دلار نوسان کرد.

سخن پایانی

با پایان یافتن قرنطینه‌های بلند‌مدت و سیاست‌های کرونا صفر در چین، انتظار می‌رفت تقاضا برای خرید فلزات آهنی و غیرآهنی در این کشور به‌طرز چشمگیری افزایش یابد. با این وجود، این برآورد خوشبینانه محقق نشد و بازار کامودیتی‌های فلزی در این کشور همچنان با رکود روبه‌رو است. البته وعده‌های دولت چین برای حمایت از اقتصاد، قیمت فلزات را ذوباره به مسیر صعود بازگردانده است. اما این بازگشت آن‌قدرها هم قدرتمند نیست و نمی‌توان به تداوم آن امید داشت. ترس از فراگیری رکود جهانی و به‌دنبال آن کاهش تقاضا برای مصرف فلزات، مهم‌ترین عامل افت بهای این فلز در بازارهای جهانی است.