خوشبختانه در حوزه معدن، نیروی متخصص و کاربلد ایرانی کم نیست و به‌علاوه ظرفیت فنی کشور هم در این حوزه قابل قبول است، اما با این همه، این حوزه هنوز نتوانسته با این 2 بال پرواز قدرتمندی داشته باشد.

البته استفاده از این ظرفیت‌ها همیشه به‌عنوان یکی از ظرفیت‌های حوزه معدن موردتوجه بوده، اما برای به فعلیت درآوردن این توان بالقوه باید مقدماتی فراهم شود که به‌گمان من در حوزه وظایف دولت است.

به‌عبارت دیگر، بخشی از توان و انرژی حاکمیت معدن باید به این موضوع اختصاص پیدا کند که مقدمات و امکانات لازم را در این زمینه فراهم کند و پلتفرمی بچیند و خدماتی ارائه دهد تا راه بخش خصوصی برای حضور در رویدادهای بین‌المللی هموار شود و بتواند دانش و توانمندی‌های خود را به دنیا معرفی کند.

اگر این فرصت برای حضور شرکت‌های فنی، مهندسی و دانش‌بنیان کشور فراهم شود، کشور ما می‌تواند به‌طورقطع یکی از مدعیان ارائه دانش و خدمات به دیگر کشورها باشد و رقبا دیگر نخواهند توانست به‌راحتی پیروز میدان شوند.

هرچند این اتفاق در حال حاضر هم رخ می‌دهد، اما اندک و انگشت‌شمار است. اگر در شرایط موجود یک شرکت ایرانی بتواند با تکیه بر توان خود در مزایده‌ای بین‌المللی شرکت کند و به‌عنوان مثال برای سدسازی انتخاب شود، زیر چتر حمایتی دولت و با ایجاد پلتفرم‌هایی که به آن اشاره شد، این آمار ۵ برابر می‌شود.

روال کار در کشور ما به این ترتیب است که هر شرکتی باید دست به زانوی خود بگذارد و با اتکا به توانایی‌های مالی و امکاناتش در مزایده‌ها و مناقصه‌های بین‌المللی شرکت و در این عرصه با شرکت‌های قدری که بر حمایت کشورهای خود تکیه دارند، رقابت کند.

بنابراین لازم است که حاکمیت معدنی در کشور ما هم پشتیبان شرکت‌های داخلی باشد، در راستای معرفی توان و قدرت آنها اقدام کند و کمک و پشتیبانی خود را به‌ویژه در حوزه اطلاع‌رسانی، از آنها دریغ نکند. علاوه بر این، لازم است که برخی فعالیت‌ها در این حوزه مشمول معافیت‌های مالی شود.

این نقطه تمایز ما و به‌دلیل این ضعف است که وقتی وارد فضای جهانی می‌شویم، توان رقابتی خود را در برابر کشورهای رقیب از دست می‌دهیم.

همان‌طور که اشاره شد، کشور ما تاکنون اقدامی در راستای تسهیل و تشویق شرکت‌هایی که در اشل بین‌المللی هستند، انجام نداده است. بنابراین، شرکت‌ها به‌تنهایی خطر می‌کنند، گاهی وقت‌ها موفق می‌شوند و گاهی وقت‌ها نه. روشن است که به این ترتیب، نمونه‌های موفق محدود خواهند بود و توفیقات کمی در این زمینه به‌دست می‌آید و به این ترتیب در دنیا حضوری جدی ندارد. ما هنوز نتوانسته‌ایم خدمات فنی خود را به دنیا ارائه دهیم و توان خود را بشناسانیم.

وقتی شرکت‌های ایرانی در هیچ کشوری خدمات اکتشافی، استخراجی، فرآوری و امثال آن ندارند، نمی‌توانند در زمینه‌های دانش‌بنیان هم اعتماد آنها را جلب کنند و مدعی حل معضلات و مشکلات آنها شوند. یک شرکت دانش‌بنیان را در نظر بگیرید که می‌تواند خدمات فنی گوناگونی ارائه دهد و معضلات فنی را حل کند. این شرکت در حال‌ حاضر حتی امکان حضور در کشور عراق را ندارد تا در یکی از پروژه‌های این کشور فعالیت کند، زیرا نمی‌تواند هم به‌تنهایی با انواع و اقسام مشکلات، از ویزا گرفته تا تقبل هزینه‌های سنگین آن کشور، دست و پنجه نرم کند و در نهایت نداند که آیا از طرف کشور خود موردحمایت قرار می‌گیرد یا خیر؟

اگر بخواهیم نگاه سیستماتیک داشته باشیم، باید از دولت بخواهیم پلتفرمی بچیند که شامل مجموعه‌ای از حمایت‌ها، معافیت‌ها، کمک‌های فنی و مهندسی و ارائه خدمات مشاره‌ای به شرکت‌ها باشد و توانمندی‌های موجود را به‌سوی کشورهای هدف سوق و آنها را موردحمایت جدی قرار دهد تا بتوانند برنده مناقصات بین‌المللی شوند.

از این رهگذر است که امیدواریم کم‌کم در عرصه بین‌المللی شناخته شوند و تجربیات جهانی آنها افزایش پیدا کنند.