صادرات محصولات کشاورزی یکی از فرصت‌های مهم برای تجارت غیرنفتی ایران محسوب می‌شود؛ به دلیل نیاز بالای کشورهای همسایه و منطقه به محصولات کشاورزی تولید ایران، می‌توان شرایط پیش آمده را شانس طلایی افزایش ارزآوری برای ایران برشمرد. اما در حال حاضر خبری از بهره‌گیری از این فرصت نیست. مشکلات بر سر صادرات محصولات کشاورزی ایران متعدد بوده و در چند سال گذشته این موانع بیشتر شدند. حتی در سال‌های گذشته با معضل برگشت خوردن محصولات کشاورزی صادراتی مواجه شدیم که به نوبه خود اتفاقی جدی و مهم در عرصه تجارت جهانی است. به طور کلی می‌توان ریشه بسیاری از مشکلات این حوزه را نبود رویکردی تخصصی در بدنه سازمان‌های دولتی متولی بخش کشاورزی بدانیم. نبود برنامه صحیح برای کشاورزی و فروش محصولات این بخش باعث شده تا نه‌تنها از بازارهای صادراتی باز بمانیم، بلکه منابع آبی و خاکی کشور را نیز از دست دهیم. از بین رفتن بسیاری از مراتع کشت، تغییر کاربری بخش زیادی از زمین‌های شالیکاری به ویلاهای مسکونی، هدررفت منابع آبی، تامین نشدن صحیح نیازهای بازار داخلی، از دست دادن بازارهای خارجی و سایر موارد اینچنینی، همگی به دلیل نبود برنامه مناسب کشاورزی و فروش آنها به‌وجود آمده است. بنابراین نمی‌توان عملکرد مدیران درباره بهره‌گیری از منابع آبی و خاکی جهت توسعه و ارتقا کشاورزی را مثبت ارزیابی کرد. به عبارتی دیگر، تا به امروز تنها دستاورد جدی بخش کشاورزی برای کشور، از دست دادن منابع آبی و خاکی بوده و دلیل اصلی آن، ضعف‌های مدیریتی در این امر است. در رابطه با کشت باید گفت اگر از شیوه‌های نوین کشاورزی به نحو اصولی و صحیح استفاده می‌کردیم، با یک پنجم اراضی کشاورزی موجود در ایران و یک دهم مصرف فعلی آب در این بخش، می‌توانستیم حداقل دو برابر محصول بیشتری تولید کنیم. شیوه کشت گلخانه‌ای نیز در راستای بهبود مصرف و مدیریت منابع آبی و خاکی بوده یکی از روش‌های کشاورزی هوشمند به‌شمار می‌رود. از سویی دیگر نبود رویکرد و برنامه‌های درست برای کشت صحیح مناسب با بازارهای هدف از نکات اصلی است. بازگشت خوردن محصولات کشاورزی، به دلیل رعایت نشدن استانداردهای کشور مقصد در مراحل تولید بوده که این ایراد نیز از نقص‌های رویکردی در مدیریت کلان کشور سرچشمه می‌گیرد. مهم‌ترین نکته‌ای که باید به عنوان کشور تولیدکننده بدانیم، آن است که کشور مقصد و واردکننده محصولات ما، تابع چه استاندارد و قوانینی بوده و در تولید آن چارچوب‌ها را رعایت کنیم. در این موضوع هوشمندسازی کشاورزی کاربرد داشته و به تولید بیشتر محصولات کشاورزی با مقیاس بالاتر و صرف منابع آبی و خاکی کمتر می‌انجامد. پس از برنامه‌ریزی برای تولید، باید زیرساخت‌های صادراتی اعم از ترانزیت و حمل‌ونقل، فراهم شوند. متاسفانه به دلیل وجود ضعف‌های جدی در این بخش، محصولات کشاورزی ایران با کیفیت مناسب و در زمان معقول به کشور مقصد نمی‌رسند. تنها با انجام تولید مطابق با استانداردهای کشور واردکننده، می‌توان صادرات خود را توسعه داد و برای این کار نیاز به تدوین آئین‌نامه و شیوه‌نامه‌های قانونی مربوط به استاندارد محصولات داریم. در چنین شرایطی توجه به شناسنامه تولید و ایجاد ضوابطی که چارچوب تولید و حمل‌ونقل به کشور مقصد را تعیین می‌کند، اهمیتی دوچندان پیدا می‌کند.

توجه به شناسنامه تولید و توزیع محصولات صادراتی کشاورزی، اتفاقیست که باید سال‌ها پیش رخ میداد تا براساس آن می‌توانستیم سهم خوبی از بازارهای منطقه کسب کنیم. تولید براساس مقررات و استانداردهای جهانی، شرط ورود به عرصه تجارت جهانی است که در حوزه محصولات کشاورزی و باغی، از این چارچوب‌ها عقب هستیم. امید آن می‌رود ضمن تدوین و عمل به این شناسنامه‌های تولید و توزیع،‌ سایر مسائل و موارد مربوط به بخش کشاورزی و کشت، مورد توجه مسئولین مربوطه قرار گیرد.