براساس برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده این رویداد از ۲۵ تا ۲۸ آبان با عنوان تجاری«IRAN GEO» و با همت شرکت نمایشگاهی آوای موفق ایران در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران به ارائه توانمندی‌های کشور در این زمینه می‌پردازد.

یکی از متولیان برگزاری این نمایشگاه، سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران است. در همین راستا، گفت‌وگویی با امیر مجید فخری، معاون وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح و رئیس این سازمان ترتیب داده‌ایم. باصمت همراه باشید.

۱۳ شهریور روز بزرگداشت ابوریحان بیرونی و روز نقشه‌بردار بود. به همین بهانه، ایده برگزاری رویدادی تخصصی، صنعتی و فناورانه در حوزه سامانه‌ها و دستاوردهای مرتبط با همه زمینه‌های اطلاعات جغرافیایی مطرح و مقرر شد شرکت نمایشگاهی آوای موفق ایران از ۲۵ تا ۲۸ آبان، نخستین نمایشگاه بین‌المللی ایران‌ژئو با عنوان تجاری IRAN GEO را در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی جمهوری اسلامی ایران برگزار کند.

نخستین نمایشگاه بزرگ بین‌المللی ایران‌ژئو درحالی برگزار می‌شود که فعالان این عرصه مزیت‌های زیادی برای آن متصورهستند.

 معرفی توانمندی‌ها و محصولات در سطح گسترده و بین‌المللی در کنار برقراری ارتباط مستقیم با مشتریان و شناخت نیازهای آنها از جمله مزایای حضور در نمایشگاه برای شرکت‌کنندگان خواهد بود. به علاوه اینکه شناخت رقبا و آشنایی با خدمات، محصولات و برنامه‌های آنها، فرصت جذب سرمایه‌گذار و توسعه فعالیت واحد صنعتی را برای فعالان این حوزه افزایش خواهدداد.

شناخت شرایط کلی بازار و امکان برنامه‌ریزی براساس آن همواره از الزامات موفقیت در کسب‌وکار است که حاضران این نمایشگاه می‌توانند در کنار ارتباط با تأمین‌کنندگان مواد خام و ارائه‌دهندگان خدمات صنعتی به شناخت دقیق بازار بپردازند.تعامل با شرکت‌های همکار برای برون‌سپاری و امور پیمانکاری، بروزرسانی دانش فنی و آشنایی با دستاوردهای نوین صنعت، فرصت استعدادیابی و حضور فعال در نشست‌های تجاری بین‌المللی با هیات‌های خارجی از دیگر مزایای برگزاری این نمایشگاه خواهدبود. شرکت‌کنندگان می‌توانند با انجام مذاکرات تجاری و انعقاد قراردادهای متعدد داخلی و خارجی در راستای توسعه فعالیت‌های اقتصادی گام بردارند.

ایده برگزاری نمایشگاه ایران‌ژئو از کجا مطرح شد؟

در گذشته نمایشگاه‌های متعدد تخصصی در حوزه‌های ژئوماتیک و به عبارتی در حوزه‌های خاص ژئوماتیک مانند نقشه‌برداری زمینی، هوایی سنجش از دور و دیگر تخصص‌ها نمایشگاه‌هایی در مقاطع مختلف زمانی برگزار شده است اما نمایشگاه ایران‌ژئو شاید نخستین رویداد در حوزه ژئوماتیک کشور باشد که در این ابعاد و با این گستردگی برگزار خواهد شد.

در حوزه ژئوماتیک همه ساله نمایشگاه‌های بین‌المللی بزرگی مانند اینترژئو در جهان در برگزار می‌شود که بیش از ۲۰ سال سابقه برگزاری دارد. نمایشگاه‌های دیگری نیز با زمینه‌های علمی حوزه ژئوماتیک در دنیا مرسوم هستند که هر ساله برگزار می‌شوند.

ما در صدد بودیم مشابه نمایشگاه اینترژئو را در زمینه‌های علمی حوزه ژئوماتیک، همراه با زمینه‌های کاربردی آن در کشور برگزار کنیم تا سازمان‌های دولتی بتوانند نیازهای خود را مطرح کنند و شرکت‌های خصوصی و دانش‌بنیان نیز موفق شوند محصولات و فناوری‌های خود را ارائه دهند. به نوعی این نمایشگاه آوردگاهی برای تمام فعالان و دست‌اندرکاران حوزه ژئوماتیک کشور خواهد بود.

شرکت‌کنندگان در این رویداد بر چه اساسی انتخاب شده‌اند و چه ویژگی‌هایی خواهند داشت؟

امسال، دوره اول برگزاری این رویداد خواهد بود؛ بنابراین ما تلاش کرده‌ایم به صورت فراگیر تمامی متولیان حوزه ژئوماتیک کشور اعم از دولتی‌ها، بخش خصوصی، شرکت‌های دانش‌بنیان و استارت‌آپ‌ها دانشگاه‌ها را در این رویداد مشارکت دهیم. با توجه به وسعت و ابعاد برگزاری نمایشگاه فعلا مشکلی از نظر حضور شرکت‌کنندگان در این رویداد نداریم و تلاش می‌کنیم امسال که نخستین دوره نمایشگاه ایران‌ژئو برگزار خواهد شد، میزبان تمام فعالان این حوزه باشیم.

برگزاری این نمایشگاه چه مزیت‌هایی برای شرکت‌کنندگان در این رویداد خواهد داشت؟

نهاد‌های دولتی که بخشی از شرکت‌کنندگان در این رویداد خواهند بود، با حوزه اطلاعات مکانی آشنایی دارند. برخی از این نهاد‌ها، متولی تولید اطلاعات مکانی در کشور هستند و برخی از آنها بهره‌برداران حوزه ژئوماتیک کشور به‌شمار می‌روند. این نهاد‌ها با حضور در این نمایشگاه با مخاطبان خود در کشور مواجه خواهند شد. از سوی دیگر، شرکت‌های خصوصی یا دانش‌بنیان نیز محصولات جدیدی تولید کرده‌اند که این محصولات کمتر فرصت عرضه گسترده را داشته‌اند.

از همین‌رو این سازمان‌های دولتی می‌توانند از قابلیت‌های این محصولات آگاه شوند. سازمان‌های دولتی نیز می‌توانند در این نمایشگاه از نیازها و قابلیت‌های یکدیگر مطلع شوند و ارتباط و تعامل مناسبی میان آنها برقرار شود. ارتباط صنعت و دانشگاه نیز در همین عرصه می‌تواند شکل بگیرد.

بازار شرکت‌های فعال در حوزه ژئوماتیک کشور به چه اندازه است؟

طبق برآوردی که سال ۲۰۱۸ انجام‌ شده بود، بازار صنعت ژئوماتیک در جهان حدود ۴۵۰ میلیارد دلار تخمین زده شده است. این عرصه از صنعت به‌عنوان یک مگاترند جهانی و عرصه‌ای که در چند سال اخیر نمود زیادی در حوزه‌های گوناگون داشته، مطرح شده است. حدود ۱۲ درصد از این میزان در منطقه آسیا و خاورمیانه است. درحال‌حاضر رشد این صنعت در غرب آسیا نسبت به سایر مناطق جهان از سرعت بیشتری برخوردار است و این بازار می‌تواند بسیار بزرگ‌تر باشد. با توجه به رویکردهای بازار منطقه می‌توان امید داشت که بازار بزرگی در منطقه غرب آسیا ایجاد شود.

ما نیز تعداد زیادی شرکت‌های دانش‌بنیان و خصوصی سابقه‌دار در عرصه ژئوماتیک داریم که می‌توانند فعالیت‌های گسترده هم در داخل و هم خارج از کشور داشته باشند. بنابراین بازار صنایع ژئوماتیک بازار رو به رشدی است و می‌توان امیدوار بود در دهه آینده این صنعت یکی از صنایع بزرگ و درآمدزای کشور شود.

برگزاری این رویداد از نظر نظامی دارای چه مزیت‌هایی است؟

 نظامی‌ها در همه دنیا پیشران صنایع هستند. در کشور ما نیز نیروهای مسلح در عرصه‌های فضایی، هوایی، زمینی و دریایی یکی از بزرگ‌ترین بهره‌برداران حوزه ژئوماتیک هستند و به نوعی بیش از سایر نهادها از داده‌های مکانی استفاده می‌کنند. از سوی دیگر، همکاران ما در نیروهای مسلح با شرکت در این رویداد نمایشگاهی با حوزه‌های جدید، فناوری‌های نو و تولیدکنندگان عرصه علوم اطلاعات مکانی آشنایی پیدا خواهند کرد.

برای فراهم کردن بستر رشد و گسترش هوشمند و جهشی فناوری‌های ژئوماتیک در کشور چه اقداماتی باید انجام داد؟

این موضوع از دو منظر قابل بررسی است. نخستین مورد این است که ما باید نهادی حاکمیتی، سیاست‌گذار و راهبر را در کشور داشته باشیم تا فارغ از حوزه‌های تصدی‌گری بتواند حوزه ژئوماتیک کشور را مدیریت کند. این مهم امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا اتفاق افتاده است. موضوع دوم نیز تقویت شرکت‌های خصوصی به‌ویژه مجموعه‌های دانش‌بنیان است. تجربه نشان داده با توجه به وجود تحریم‌های سنگینی که در سال‌های اخیر علیه جمهوری اسلامی ایران اعمال شده، تنها راه برون‌رفت از شرایط کنونی توجه به شرکت‌های دانش‌بنیان است تا ما بتوانیم در حوزه‌های گوناگون علوم ژئوماتیک نیازهای داخل کشور را تأمین کنیم.

ارتقای سطح علمی و فناوری به‌منظور کسب جایگاه بالا در منطقه و جهان منوط به چه شرایطی است؟

انتقال فناوری مراحل خاص خود را دارد. ما برای انتقال فناوری در کشور در گام نخست به نهادهای دانشگاهی سطح بالا احتیاج داریم. به عقیده من با توجه به اینکه ما اساتید برتری در حوزه‌های گوناگون ژئوماتیک کشور داریم، در زمینه تئوری‌های این علم با مشکل روبه‌رو نیستیم. اساتید دانشگاهی کشور با ارتباطات خوبی که با دانشگاه‌های دنیا دارند، فرآیند انتقال دانش در کشور را هموار کرده‌اند. از سوی دیگر، دستیابی به فناوری‌های پیشرفته در حوزه‌های داده‌برداری فضایی، زمینی، هوایی و دریایی و همچنین تولید محصولات متنوعی که در حوزه‌های ژئوماتیک کشور نیاز است با تقویت بخش خصوصی، تحریک و ایجاد شتاب در آنها ایجاد خواهد شد.

درحال‌حاضر موانع و خلأهای قانونی گسترش فناوری‌های ژئوماتیک در کشور چه مواردی هستند؟

به عقیده من به اندازه نیاز و اقتضای کشور قانون داریم. آنچه برای هدفمند کردن فناوری‌های ژئوماتیک در کشور اهمیت بالایی دارد این است که یک قانون فراگیر و جامع برای هدایت، سیاست‌گذاری و راهبری حوزه ژئوماتیک کشور تصویب شود. به عبارتی م برای بخش‌های مختلف کشور می‌توانیم قانون‌های متعددی را پیدا کنیم که وظایف مختلفی را بر عهده نهادها گذاشته است. اما اینکه جامعیتی وجود داشته باشد که سمت و سوی فضای ژئوماتیک را به سوی هدف مشخص و عالی هدایت کند، وجود ندارد. این نکته باید حتما مورد توجه قرار بگیرد و در راستای نیل به آن اقدامات موثری انجام شود.

برای حمایت از حوزه‌های معطل‌مانده و فراموش‌شده در زنجیره فناوری‌های ژئوماتیک چه اقداماتی باید انجام داد؟

پیشران اصلی و شتاب‌دهنده فناوری‌های ژئوماتیک در کشور نیاز نهاد‌های دولتی و سیستم حکومتی است. هدایت این نیازها به سمت شرکت‌های خصوصی، فارغ شدن از نگاه بخشی و همچنین ایجاد شرایطی برای حضور و فعالیت راحت شرکت‌های فعال در حوزه ژئوماتیک در این فضا می‌تواند موتور محرکی باشد تا حوزه ژئوماتیک کشور به حرکت درآید. اگر نیاز نهادهای دولتی به‌درستی تعریف شود و این نیازها با یکدیگر هماهنگ شوند و از سوی دیگر، اجرا به شرکت‌ها و بخش خصوصی واگذار شود، موجب کارآفرینی گسترده‌ای در کشور و موجب توسعه فناوری در کشور خواهد شد.

به عبارتی می‌توان گفت نتیجه هماهنگی بین‌نهادی در کشور و واگذاری اجرا به بخش خصوصی موجب ارتقای شرکت‌ها و مجموعه‌های دانش‌بنیان، اشتغالزایی و کارآفرینی و در نهایت انتقال فناوری خواهد شد.

برای صادرات خدمات فنی‌مهندسی حوزه ژئوماتیک کشور چه اقداماتی انجام داده‌ و برای افزایش آن چه برنامه‌هایی دارید؟

شرکت‌های خصوصی با تلاش خود موفق شده‌اند در تعدادی از کشورها پروژه‌های حوزه ژئوماتیک را دست بگیرند و فعالیت کنند. در همین راستا باید با استفاده از ظرفیت‌های دولتی هماهنگی ایجاد شود تا با شناخت حوزه‌های مختلف در کشورهای منطقه غرب آسیا یا افریقا که در شرایط امروزی بازار خوبی برای حوزه ژئوماتیک کشور به‌شمار می‌آیند، موفق شویم بسترها و ارتباطات اولیه لازم برای حضور و فعالیت شرکت‌های خصوصی کشور را در این کشورها فراهم کنیم.

امیدواریم با برگزاری نمایشگاه ایران‌ژئو، شرکت‌های توانمندتر را شناسایی کنیم، سازمان جغرافیایی نیز نقش هماهنگ‌کنندگی خود را ایفا کند و با شناسایی حوزه‌های مختلف در سایر کشورها امکان توسعه صادرات در حوزه ژئوماتیک کشور را فراهم کنیم.

تاثیر برگزاری این نمایشگاه برای مجموعه‌های حاضر در این رویداد را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

همه نمایشگاه‌ها اهداف مشترکی دارند که ایجاد تعامل و همکاری میان شرکت‌ها، شناخت بازار و فناوری‌های نوین از مهم‌ترین این اهداف به شمار می‌رود. حضور شرکت‌ها در این‌گونه رویدادها به ویژه اگر بتوان سطح بین‌المللی آن را گسترش داد، می‌تواند منجر به ورود فناوری‌ها و دانش جدید به کشور شود.

تاثیر حوزه ژئوماتیک کشور در GIS و کاداستر شهری را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

علمای حوزه ژئوماتیک بر این باورند که ۸۰ درصد اطلاعاتی که در دنیا به صورت عادی تبادل می‌شود، ماهیت مکانی دارد. بنابراین هیچ وزارتخانه یا نهادی در کشور وجود ندارد که با موضوعات اطلاعات مکانی سر و کار نداشته باشد. هر فردی که صبح هر روز از منزل خود خارج می‌شود نیز نیازمند اطلاعات مکانی است. ما امروزه حوزه‌های داده‌برداری فضایی، هوایی، زمینی و دریایی را داریم. نرم‌افزارهای متعددی نیز در حوزه‌های گوناگون ایجاد شده‌اند.

بنابراین با یک نگاه کلی در می‌یابیم که تمامی شهرداری‌ها، استانداری‌ها، ادارات دولتی و سازمان‌ها برای ارائه خدمات بهتر نیازمند اطلاعات مکانی هستند. اطلاعات مکانی زیرساختی برای تسهیل بسیاری از امور کشور است. در حوزه کاداستر نیز به طور مطلق با اطلاعات مکانی سر و کار داریم.

ما برای صدور اسناد مالکیت یا مدیریت حوزه‌های مختلف نیاز به داده‌های مکانی داریم. بنابراین هر پیشرفتی در این عرصه نیازمند یک بستر قوی از حوزه‌های مختلف ژئوماتیک و بستر فناوری اطلاعات است تا مردم بدون حضور در نهادهای دولتی موفق شوند اطلاعات مورد نیاز خود را بارگذاری و خدمات مورد نظر را دریافت کنند. بستر اطلاعات مکانی یکی از مهم‌ترین زیرساخت‌های دولت الکترونیک است. اگر این بستر به درستی فراهم نباشد حتما بسیاری از خدمات به‌شکل درست قابل عرضه نیست.

سخن پایانی

نمایشگاه‌ها آوردگاه ایده‌ها، فناوری‌ها و ظرفیت‌های نهادها، شرکت‌ها و افراد مختلف است. افرادی که به نمایشگاه مراجعه می‌کنند با حضور در غرفه‌های گوناگون ایده‌های جدیدی مطرح می‌کنند و از این طریق تبادل اطلاعات و داده‌ها انجام می‌شود که همین موضوع می‌تواند در افزایش ظرفیت‌های کشور، شرکت‌ها و سازمان‌ها برای ارائه خدمات بهتر به مردم و حل بسیاری از معضلاتی که امروزه با آنها مواجه هستیم، کمک‌کننده باشد.