در ادامه دیدار رئیس‌جمهوری از ایران‌خودرو، این گروه صنعتی روند کاهشی و تکمیل خودروهای دارای کسری قطعه و کاهش تعداد آن به ۴۰ هزار خودرو تا پایان سال، متعهد به کاهش این خودروها به آمار حداکثر دو هفته تعداد تولید خود شد.

ضرورت ارتقای کیفیت

به‌گزارش ایکوپرس، ضرورت ارتقای کیفیت قطعات خودرو و محصولات گروه صنعتی ایران‌خودرو نیز از دیگر محورهای موردتاکید رئیس‌جمهوری بود که این شرکت خود را متعهد به اجرای برنامه‌های بهبود این حوزه دانسته و بر ارتقای کیفیت قطعات و افزایش رضایت مشتریان در حوزه خدمات پس از فروش تاکید می‌کند. توسعه محصول و عرضه محصولات جدید و به‌روز نیز از محورهای مهم موردتاکید رئیسی بود که بر این اساس گروه صنعتی ایران‌خودرو با اعلام توقف تولید دو محصول پژو۴۰۵ و سمند تا پایان سال آینده، افزایش عرضه محصولات جدید از جمله تارا و همچنین تسریع در اتمام فعالیت‌های توسعه و عرضه محصول در حال طراحی K۱۲۵ تا پایان سال آینده را در برنامه‌های خود قرار می‌دهد.

تامین منابع مالی قطعه‌سازان 

مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو، از برنامه تولید ۷۵۰ هزار انواع خودرو سواری و وانت در سال ۱۴۰۱ خبر داد.

مهدی خطیبی در نشست با مدیرعامل بانک تجارت، روش‌های تامین مالی تولید زنجیره تامین در سال آینده و راهکارهای رفع موانع را بررسی کرد. وی گفت: سابقه همکاری بانک تجارت با ایران‌خودرو به بیش از ۵۰ سال می‌رسد و در حال حاضر ۳۰ درصد از تعاملات بانکی ایران‌خودرو با این بانک است. او افزود: براساس تفاهمنامه‌ تامین مالی تا سقف ۲ هزار میلیارد تومان که به‌زودی به امضا خواهد رسید، در گام نخست تامین ۵۰۰ میلیارد تومان عملیاتی خواهد شد که با توجه به سرعت جذب زنجیره تامین، در فاصله زمانی کوتاهی به سقف ۲هزار میلیارد تومان خواهد رسید. وی تصریح کرد: سقف ۲ هزار میلیارد تومان فقط ۲ درصد نقدینگی است که ساپکو باید به قطعه‌سازان پرداخت کند و این سقف باید در آینده افزایش پیدا یابد اما در این مرحله و برای شروع کار سقف ریالی مناسبی است. مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو، اطمینان زنجیره تامین از دریافت وجوه در سررسید مقرر، امکان تامین مالی از طریق بانک عامل برای حقوق، دستمزد و هزینه‌های سربار، انتقال اعتبار به زیرمجموعه برای خرید مواد اولیه و کاهش هزینه‌های مالی را از جمله مزایای سامانه SCF بانک تجارت به‌عنوان سامانه تسهیل تامین مالی تولید برشمرد. وی گفت: ایران‌خودرو و ساپکو، طرح‌ها و مشوق‌های لازم برای حضور بیشتر قطعه‌سازان و زنجیره تامین برای استفاده از این سامانه را ارائه خواهند کرد تا قطعه‌سازان با آرامش بیشتری به سرمایه‌گذاری و مشارکت در تامین نیاز خودروسازی اقدام کنند. خطیبی افزود: با حمایت وزارت صنعت، معدن و تجارت و مساعدت‌های انجام‌شده، در آینده نزدیک شاهد توسعه این سامانه خواهیم بود.

رفع موانع در مسیر تامین نیاز‌ها

هادی اخلاقی فیض‌آثار، مدیرعامل بانک تجارت نیز با اشاره به ظرفیت‌های سامانه SCF این بانک در تامین مالی تولید، گفت: این سامانه قادر به پاسخگویی به نیاز زنجیره تامین و قطعه‌سازان خواهد بود. وی افزود: با راه‌اندازی این سامانه، هیچ‌گونه خللی در تامین منابع مالی برای شرکت ساپکو و زنجیره قطعه‌سازی ایجاد نخواهد شد و این مجموعه‌ها در سر رسید مقرر، وجوه خود را دریافت خواهند کرد. مدیرعامل بانک تجارت با اشاره به افزایش تولید ایران‌خودرو در سال آینده، اظهارکرد: با توجه به رویکرد و سیاست این شرکت، بانک تجارت حمایت‌های لازم به‌ویژه در موضوع تامین مالی و رفع موانع در مسیر تامین نیازمندی قطعه‌سازان و سایر فرآیندهای تولید را انجام خواهد داد. وی با بیان اینکه در آینده نزدیک، شاهد افزایش اعتبار این سامانه خواهیم بود، تصریح کرد: بانک تجارت خود را مکلف می‌داند از ایران‌خودرو حمایت و ظرفیت سامانه را افزایش دهد و نیز با توافقات انجام‌شده در مرحله بعدی، در کنار لایه‌های میانی زنجیره تولید، خدمات مالی موردنیاز را به تامین‌کنندگان مواد اولیه از جمله فولاد پرداخت کند.

قیمت رقابتی با افزایش تیراژ تولید

موضوع کاهش قیمت تما‌م‌شده و افزایش بهره‌وری در صنعت خودرو مدتی است خبر داغ رسانه‌هاست. از زمانی که رهبر معظم انقلاب در دیدار با صاحبان بنگاه‌های اقتصادی و تولیدکنندگان به گلایه از برخی صنایع از جمله صنعت خودرو پرداختند، شرکت‌های تولیدکننده به‌دنبال کاهش قیمت تمام‌شده و ارتقای کیفیت هستند. چگونگی اجرای این امر مهم از نگاه کارشناسان و فعالان گوناگون در چند گزارش در روزنامه صمت منتشر شد. یکی از بسترهای تحقق این امر در افزایش تیراژ تولید نهفته است تا داخلی‌سازی و تولید را اقتصادی کند. در همین راستا، مدیرعامل شرکت طراحی مهندسی و تامین قطعات ایران (ساپکو) افزایش مقیاس تولید را اصلی‌ترین رهیافت دستیابی به قیمت رقابتی محصول خواند و گفت: برای کاهش قیمت تمام‌شده محصول و هزینه‌های سربار تولید، مسیری جز افزایش تولید نداریم.

برنامه‌های کمی

برای رقابتی کردن قیمت‌ها، راه‌های گوناگونی از سوی کارشناسان پیشنهاد شده که این راهکارها قرار است در برنامه‌ریزی منسجمی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت در شرکت‌های خودروسازی به اجرا درآید. یکی از این راهکارها، مجموعه‌سازی در زنجیره تامین خودروسازان است. به این ترتیب، بخشی از هزینه‌های سربار در حوزه لجستیک و تامین قطعات کاهش خواهد یافت. راهکار دیگر، قیمت رقابتی با افزایش تیراژ است. تولید محصول نهایی با ارزش‌افزوده نسبت به خام‌فروشی کمک بیشتری به اقتصاد کشور خواهد کرد. به‌گزارش ایکوپرس، عادل پیرمحمدی، مدیرعامل شرکت ساپکو از تولید به‌عنوان عامل اصلی و محوری در رشد اقتصادی، توسعه صنعتی، ایجاد اشتغال و پیشگیری از خام‌فروشی مواد اولیه یاد کرد و افزود: روندی که صنعت خودرو در تبدیل مواد اولیه به محصول در فرآیند تولید دارد، زمینه‌ساز اشتغال و رشد و توسعه صنعت خودرو کشور است. مدیرعامل شرکت طراحی مهندسی و تامین قطعات ایران با اشاره به نیاز بازار ایران به ۱.۸ میلیون خودرو در سال، اظهارکرد: اهتمام جدی نداشتن به تولید و تامین نیاز بازار، منجر به خروج منابع ارزی، کاهش اشتغال و افزایش هزینه برای کشور است. باید با ظرفیت‌سازی بهینه تولید از فرصت‌های موجود در راستای رشد و توسعه کشور بهره‌برداری کنیم.

برنامه‌های کیفی

پیرمحمدی با اشاره به برنامه‌های مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو در راستای ارتقای کیفیت محصولات افزود: در صنعت قطعه و خودرو، اقدامات زیادی در زمینه استقرار نظام‌های کیفی انجام شده و شرکت ساپکو با بسیج شبکه تامین، برنامه‌های گسترده‌ای برای ارتقای کیفیت قطعات انجام می‌دهد. مدیرعامل شرکت ساپکو همچنین با اشاره به عملکرد این شرکت در حوزه‌های گوناگون مالی و حسابرسی، گفت: شفافیت مالی و اقتصادی به‌عنوان اصلی‌ترین مطالبه حاکمیت، در صدر رویکردهای مالی و حسابرسی ساپکو قرار دارد و این امر در گزارش‌های حسابرسی ارائه شده، مشهود است.

چرایی کیفیت پایین خودروها

در ادامه، معاون کیفیت شرکت ایران‌خودرو با تشریح علل عدم‌موفقیت خودروسازان داخلی در ارتقای کیفیت محصولات، به افزایش آگاهی و شناخت جامعه نسبت به صنعت خودرو در دنیا اشاره و تاکید کرد که مشتری با مقایسه صنعت خودرو داخلی و خارجی به فاصله بین آنها واقف شده و براین اساس، نارضایتی از سطح کیفیت و تکنولوژی خودروهای داخلی شکل گرفته است. یک مقام مسئول در یکی از خودروسازی‌های بزرگ به این پرسش ایسنا که چرا کیفیت خودروها از سطح مطلوبی برخوردار نیست و خودروسازان با وجود همه نارضایتی‌ها، اقدامی برای ارتقای کیفی نکرده‌اند، تاکید کرد: بحث‌های مرتبط با خودرو از جمله موضوعاتی است که همیشه مطرح است. طی‌ سال‌ها برای همه صنوف، خودرو به بحث شیرینی تبدیل شده است و مختص دو ماه اخیر و حادثه بهبهان هم نیست. مجتبی استادرحیمی، معاون کیفیت گروه صنعتی ایران‌خودرو اظهارکرد: در طول سال‌های گذشته، بهبود کیفیت براساس اهدافی که تعریف شده، صورت گرفته و روندهای کیفی نیز نشان می‌دهد در شاخص‌هایی که اتفاقا توسط نهادهای ثالث و از طریق نظرسنجی‌ها اندازه‌گیری می‌شود، بهبود کیفیت داشته‌ایم اما در این میان دو اتفاق نیز رخ داده است؛ علاوه‌بر اینکه انتظارات جامعه و مشتریان بسیار بالا رفته، چراکه مردم از طریق شبکه‌های اجتماعی و رسانه با صنعت دنیا در ارتباط و از پیشرفت‌ها و تکنولوژی‌ها با خبر هستند و بر این اساس روزبه‌روز انتظارت‌شان بالاتر می‌رود، صنعت خودرو در ایران پیشرفت چشمگیری داشته است. اگر انتظارات مشتریان را با آنچه در صنعت خودرو تعریف شده مقایسه کنیم، می‌بینیم که بین این دو، فاصله وجود دارد و این فاصله باعث می‌شود احساس کنیم نارضایتی وجود دارد. ضمن اینکه صنعت خودرو دنیا رشد چشمگیری داشته که به چند دلیل است. استادرحیمی در توضیح این دلایل گفت: نخست، جریان نقدینگی در صنعت خودرو است. دو جریان «از مشتری به مشتری» در هر صنعت و به‌ویژه در صنعت خودرو وجود دارد که اگر این دو جریان نادرست کار کند، موجب نارضایتی مشتری، از دست دادن بازار و سقوط صنعت خواهد شد. نخستین جریان مشتری به مشتری، بحث درخواست خرید مشتری برای محصولات جاری است. محصولات در حال تولید، در فرآیند‌ی به مشتریان فروخته می‌شوند؛ درخواست صادر می‌شود، سفارش تولید انجام و سپس محصول تحویل داده می‌شود. جریان دوم نیز که باز از مشتری آغاز و به مشتری ختم می‌شود، ارتقای توسعه محصولات است. نیازهای بازار از طریق نظرسنجی و ارتباط‌ها رصد و منجر به توسعه محصول می‌شود.

کمبود نقدینگی

 در حال‌حاضر تولید و فروش محصولات جاری خودروسازان به اندازه‌ کافی نقدینگی وارد صنعت نمی‌کند و خودروسازان با زیان‌های انباشته محصولات را تولید می‌کنند و تحویل می‌دهند؛ این موضوع سبب شده سرمایه‌گذاری لازم و کافی برای توسعه محصولات نداشته باشیم. معاون کیفیت ایران‌خودرو تصریح کرد: در جریان اول، فروش درست و سودآوری محصولات باعث می‌شود ارتقای خوبی اتفاق بیفتد اما اگر به هر دلیلی این دو جریان در صنعت مختل شود، نتیجه مسائلی است که در صنایع گوناگون و از جمله صنعت خودرو با آن درگیر هستیم. در حال‌حاضر تولید و فروش محصولات ما به اندازه‌ کافی نقدینگی ایجاد نمی‌کند و خودروسازان با زیان‌های انباشته، محصول را تولید می‌کنند و تحویل می‌دهند. این موضوع سبب شده سرمایه‌گذاری لازم و کافی در توسعه محصولات نداشته باشیم؛ البته در ایران‌خودرو با روش‌های گوناگون نقدینگی تامین و پروژه‌های خوبی تعریف شده است. این مقام صنعتی ادامه داد: موضوع دوم، بحث تعامل با صنایع دنیاست که سبب ایجاد دانش، تجربه، افزایش طرح و تسهیل در روند ارتقا می‌شود. ما به سبب تحریم‌ها و با توجه به اینکه صنعت خودرو در رأس تحریم‌ها قرار گرفت، نتوانستیم صنعت خود را ارتقا دهیم. تحریم‌ها سبب شد جریان به تولید رسیدن و وارد فاز SOP شدن‌ پلتفرم‌های ما، به کُندی و با هزینه‌های بسیار بالا انجام شود. برای خلق یک پلتفرم به‌طور میانگین ۳ میلیارد دلار سرمایه نیاز است که تامین این مبلغ برای سرمایه‌گذاری در توان خودروسازان داخلی نیست، چراکه چرخه اولیه (از مشتری به مشتری در تولیدهای جاری) معیوب است و مدام دچار زیاندهی هستیم. ضمن اینکه علاوه‌بر زیان، بدهی‌های بسیار بالا به تامین‌کنندگان نیز وجود دارد. 

اختلال در کیفیت قطعات

وی با تاکید بر اینکه بدهی بالای خودروسازان به زنجیره تامین‌ سبب شده بحث کیفیت قطعات مطرح شود، گفت: در خودروسازی‌ها به‌دلیل بدهی‌های بالا به قطعه‌سازان، تامین‌ قطعات مرغوب با مشکل مواجه شده است. این اختلال و بدهی‌ها سبب می‌شود نوسان در روند تهیه قطعات ایجاد شود. یکی از مشکلات حال حاضر، تامین قطعات از شرکت‌های گوناگون و در حقیقت چندسورسی (تامین‌کننده) شدن شبکه تامین قطعات است. زمانی که خودروساز بیش از دو سورس داشته باشد، کنترل، نظارت، ارتقا و... آنها بسیار هزینه‌بر و زمان‌بر خواهد شد که تاثیر مستقیم بر کیفیت و قیمت محصول خواهد داشت. استادرحمیی خاطرنشان کرد: برخی قطعه‌سازان تولیدکننده محصولات باکیفیت به‌دلیل بدهی خودروسازان به آنها، دیگر تمایل به همکاری با خودروسازان ندارند. این قطعه‌سازان ترجیح می‌دهند با شبکه خدمات پس از فروش کار کنند، آن هم نه از طریق خودروساز، بلکه از طریق بازار آزاد؛ بنابراین به نوعی خودروسازان ما قطعه‌سازان برتر را از دست داده‌اند. زمانی که طلب قطعه‌سازان بالا می‌رود، تامین نقدینگی قطعه‌سازان نیز همچون خودروسازان مختل شده و توان توسعه و ارتقای محصولات و تکنولوژی خود را نخواهند داشت. وی در ادامه یادآور شد: همچنین نباید فراموش کنیم بخشی از پلتفرم‌های ما قدیمی است و برای نو کردن پلتفرم‌ها نیاز به نقدینگی و زمان داریم. علاوه‌بر اینکه تجهیزات ما در تمام زنجیره تامین فرسوده است و اغلب قطعه‌سازان ما طی ۲۰ تا ۳۰ سال گذشته اقدامی برای جایگزین کردن تجهیزات فرسوده با نو انجام نداده‌اند که این موضوع نیز بررسی‌های خاص خود را می‌طلبد. معاون کیفیت ایران‌خودرو با بیان اینکه در بحث ساختارهای زنجیره ارزش نیز خودروسازان ما همچون خودروسازان جهانی تحول لازم (همانند تحولی که در زنجیره‌های تامین دنیا دیده می‌شود) را نداشته‌اند، گفت: خودروسازهای جهانی معمولا با ۶ یا ۷ سازنده کار می‌کنند. آنها سازندگانی دارند که توانایی‌هایی همچون طراحی، توسعه، سرمایه‌گذاری و کار با خارج از کشور دارند اما در صنعت خودرو ما کمتر این اتفاق رخ داده است. 

صنایع ایران رشد همگون ندارند

استادرحیمی همچنین به بحث دانش و توسعه محصول در کل زنجیره اشاره و تاکید کرد: زمانی که با قطعه‌سازان، خودروسازان و طراحان برتر دنیا تعامل نداشته باشیم، امکان رشد هم نخواهیم داشت. فضای صنعتی ناهمگون نیز از آن دست موضوعاتی است که گریبانگیر ما شده است. خودرو، میوه صنعت یک کشور است، نه میوه خودروسازی. فضای صنعت ما ناهمگون بوده و رشد یکسانی نداشته است. این فضای صنعتی شامل قطعه‌سازان، صنایع مادر همچون فولادسازی‌ها، پتروشیمی‌ها، آلومینیوم‌سازی‌ها و نظایر آنها هستند که همچون سایر صنایع دنیا رشد نداشته‌اند. وی در پایان به موضوعاتی همچون بحث دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی، قوانین و مقررات حمایتی و بازدارنده، نقش اتحادیه‌ها و انجمن‌های صنفی در ایجاد فضای صنعتی و... به‌عنوان عوامل تاثیرگذار بر صنعت اشاره کرد و گفت: هر یک از این موارد نیز تاثیر خود را بر موضوع کیفیت و هزینه‌های خودروها گذاشته‌ است.

واگذاری خودرو مازاد با گارانتی

گروه صنعتی ایران‌خودرو در نظر دارد، ۱۰ هزار خودرو کارکرده خود را پس از تعمیر و با اعطای گارانتی، به مشتریان واگذار کند که این طرح، اقدامی اساسی در کاهش هزینه‌های جاری گروه صنعتی ایران‌خودرو و در جهت تامین منافع ذی‌نفعان خواهد بود. به‌گزارش ایکوپرس، بر همین اساس، شناسایی خودروهای کارکرده در ایران‌خودرو و تمامی شرکت‌های تابعه در دستور کار قرار گرفته و شرکت لیزینگ ایران‌خودرو به‌عنوان مجری فرآیند واگذاری خودروها تعیین شده است. 

طبق تاکید مدیرعامل گروه صنعتی ایران‌خودرو، تمامی خودروهای مازاد، پس از تعمیرات موردنیاز، اعطای گارانتی توسط شبکه خدمات پس از فروش و ارائه تسهیلات اوایل سال آینده واگذار خواهند شد.

سخن پایانی

حال باید دید براساس برنامه‌هایی که شرکت‌های خودروساز به همراه زنجیره تامین آنها دنبال می‌کنند به لحاظ کیفی و کمی چه تغییراتی را در بازار سال آینده صنعت خودرو شاهد خواهیم بود. اگر هر یک از برنامه‌های تدوین شده محقق شود، به‌طور قطع رضایت‌مندی مشتریان را در پی خواهد داشت.