البته پیش‌بینی‌هایی که‌ درباره رشد قیمت مس در سال‌های آتی می‌شود متفاوت است اما کارشناسان در این مورد متفق‌القول‌اند که ناترازی میان عرضه و تقاضا حداقل تا دو دهه آینده بازار مس را پررونق نگاه خواهد داشت.

در این میان، کشور ما که تا امروز به کمتر از 0.5 درصد ذخایر مس خود دسترسی یافته است، فرصت مغتنمی خواهد داشت تا با توسعه اکتشافات زیرسطحی به ذخایر بیشتری از مس دست یابد و سهم بیشتری از بازار را به خود اختصاص دهد. در گزارش امروزصمت نگاهی داریم به فرصت‌هایی که پیش روی رشد و توسعه صنعت مس قرار گرفته است.با حضور معاول اول رئیس‌جمهوری و وزیر صمت تفاهمنامه همکاری مشترک بنیادی شرکت ملی صنایع مس و دانشگاه شریف امضا شد. در مراسم امضای این تفاهمنامه که با حضور محمد مخبر معاول اول رئیس‌جمهوری، عباس علی‌آبادی وزیر صمت، محمدرضا موثقی‌نیا رئیس هیات عامل ایمیدرو، امیر خرمی‌شاد مدیرعامل شرکت ملی مس، رسول جلیلی رییس دانشگاه شریف، اعضای هیات‌ امنای دانشگاه شریف و جمعی از معاونان دانشگاه و معاون طرح و برنامه‌ریزی راهبردی شرکت مس برگزار شد، تفاهمنامه همکاری مشترک بنیادی شرکت مس و دانشگاه شریف امضا شد.

همکاری شرکت ملی مس و دانشگاه صنعتی شریف

این تفاهمنامه با هدف ایجاد و گسترش زمینه‌های همکاری مشترک بنیادی اعم از مسائل زیرساختی، توسعه‌ای، فناوری‌های نوین و بومی‌سازی و به منظور رفع نیازهای موجود در صنعت مس کشور، امضا شد. بازدید از موسسات زیرمجموعه شرکت مس و اجرای تحقیقات و نیازسنجی به منظور شناسایی مهم‌ترین چالش‌ها و مسائل فناورانه شرکت توسط تیم تخصصی دانشگاه، تدوین طرح جامع مطالعات زنجیره ارزش مس و امکان‌سنجی اولیه طرح‌های تولیدی ممکن در زنجیره ارزش به منظور تصمیم‌سازی در شناسایی و انتخاب اولویت‌های آتی توسعه زنجیره مس از جمله محورهای همکاری دانشگاه شریف و شرکت مس به شمار می‌رود.

ارتقای ارزش‌افزوده زنجیره محصولات مسی

غلامرضا ملاطاهری، معاون طرح و برنامه‌ریزی ‌راهبردی شرکت ملی صنایع مس ایران گفت: به دنبال این هستیم که با توسعه محصولات سبد مس زنجیره ارزش افزوده مس را ارتقا دهیم که این مسیر از مرکز نوآوری و صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی (‏CVC‏) می‌گذرد. به گزارش معدن ۲۴، معاون طرح و برنامه‌ریزی ‌راهبردی شرکت مس در حاشیه بازدید از دبیرخانه رویداد ملی توسعه صنایع پایین‌دستی مس در مرکز نوآوری شهید ستاری رفسنجان اظهار کرد: صنعت مس در زمینه نوآوری و فناوری ابتدای راه است و شرکت ملی صنایع مس ایران با ابتکار راه‌اندازی مرکز نوآوری شهید ستاری و تاسیس صندوق سرمایه‌گذاری خطرپذیر شرکتی (‏CVC‏) به عنوان سومین صندوق سرمایه‌گذاری کشور می‌تواند به توسعه فناوری در حوزه صنعت مس کمک کند.

حمایت از نوآوری

وی افزود: با تمام قدرت از توسعه مرکز نوآوری حمایت می‌کنیم و امیدواریم بابرگزاری رویدادهای ملی در این مرکز بتوانیم ایده‌ها و شرکت‌های دانش بنیان را تا رسیدن به محصول دانش بنیان و مرحله تجاری‌سازی مورد حمایت قرار دهیم.

ملاطاهری بیان کرد: در این رویداد ملی توسعه صنایع پایین دستی مس دیده شده که می‌تواند در معرفی ایده‌ها به شرکت های دانش‌بنیان کمک کند و شرکت‌کنندگان می توانند فناوری‌های منتج به محصولات مورد نیاز را شناسایی و از رفرنس‌های خارجی استفاده کنند و در نهایت ما نیز کمک حال آنها و حمایتگرشان خواهیم بود. وی ادامه داد: ایده‌ها و شرکت‌های دانش بنیانی که در این رویداد ملی ورود کنند در مرکز نوآوری فضای دسترسی در اختیارشان قرار خواهد گرفت و ما می توانیم آن ها را مورد شتابدهی قرار دهیم تا زودتر به محصول برسند و این فرصت خوبی است که می‌توانند در قالب مشارکت و تاسیس شرکت به سودآوری برسند که منفعت آن به خودشان، شرکت مس و جامعه هم می رسد.

پایان شب سیه

يداله مرادی مدیرعامل یک شرکت صنایع معدنی در یادداشتی در تحلیل بازار مس نوشت: در حال حاضر با حرکت کشورها به سمت صنعت سبز و گذار به انرژی‌های تجدیدپذیر، پیش‌بینی می‌شود که میزان تقاضا و مصرف مس در آینده افزایش یابد که این مسئله، منجر به صعود قیمت مس در بازارهای جهانی خواهد شد.

وی اشاره کرد: این مسئله، منجر به صعود قیمت مس در بازارهای جهانی خواهد شد اما هم‌اکنون شاهد هستیم که شرایط بازار تغییر یافته و قیمت مس روند نزولی را طی می‌کند. به باور وی عوامل مختلفی در این افت قیمت دخیل هستند که از جمله می‌توان به افزایش بی‌سابقه موجودی بورس فلزات لندن (LME)، کاهش مصرف مس در چین (به‌دلیل افت فعالیت بخش ساخت‌و‌ساز، بازیابی کند اقتصاد و تنش‌های به وجود آمده میان چین و آمریکا)، تاثیر تنش‌های‌ ژئوپلیتیکی میان روسیه و اوکراین بر اقتصاد جهانی و کاهش میزان تقاضا اشاره کرد.

افت مقطعی قیمت

این فعال حوزه معدن در ادامه با اشاره به این نکته که باید توجه داشت افت قیمت مس مقطعی بوده و با ممنوعیت تولید خودروهای بنزینی از سال ۲۰۳۰ در کشورهای اروپایی، بی‌شک از سال ۲۰۲۷ شاهد افزایش قیمت‌‌ها خواهیم بود تاکید کرد: برخی اقدامات سیاسی می‌تواند مانع این روند شود. به عنوان مثال افزایش نرخ‌ بهره در آمریکا و تقویت دلار، می‌تواند قیمت‌ها را تحت فشار قرار داده و سبب افت قیمت فلزات به ویژه مس شود اما نکته مهم اینجاست که چندین عامل بر قیمت مس تاثیر‌گذار است و یک عامل به تنهایی قدرت تغییر شرایط را ندارد. لازم به ذکر است که طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته در چند ماه آینده، قیمت مس همچنان بر مدار نزولی حرکت خواهد کرد اما نرخ بالای تورم در کشورهای توسعه‌یافته از افت بیشتر آن در بلندمدت جلوگیری می‌کند.

مرادی در بخش دیگری از یادداشت خود آورده است که تنش‌های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه، عاملی تورم‌زا در اقتصاد جهانی محسوب شده و به بازیابی قیمت‌ها کمک می‌کند اما سازمان توسعه تجارت جهانی اعلام کرده است که تنش‌ میان کشورها، تجارت جهانی را با چالش‌هایی مواجه کرده که ممکن است در بلندمدت آثار سوء بر اقتصاد داشته باشد.به باور وی سیاست‌های اقتصادی آمریکا در چند سال اخیر، مانع از افزایش قیمت‌ها شده و کشور چین از این شرایط نهایت استفاده را کرده است اما به نظر می‌رسد این شرایط در بلندمدت ادامه نخواهد داشت. همچنین تنش‌های میان روسیه و اوکراین به نفع چین بوده و این کشور با تزریق منابع پولی، مانع از ایجاد شرایط بحرانی و یا ورشکستگی شرکت‌های بزرگ خود شده است؛ به همین دلیل چین به دنبال تغییر شرایط و افزایش قیمت‌ها نیست و این وضعیت برای شرکت‌های بزرگ تولیدکننده مس ناخوشایند است.

عوارض صادراتی

مرادی در ادامه به این نکته اشاره کرده است که: دولت ایران در این شرایط به منظور جلوگیری از خروج منابع با حداقل‌ قیمت، بخشنامه جدیدی را ابلاغ کرده که طبق بند «ز» تبصره ۶ قانون بودجه سال ۱۴۰۲ کل کشور، صادرات مواد خام و نیمه‌خام مشمول مالیات به میزان ۲ درصد ارزش صادراتی کالا خواهد شد. اگرچه ممکن است تولیدکنندگان و فعالان بخش معدن این تصور را داشته باشند که منافع آنها در کوتاه‌مدت در نظر گرفته نشده اما در بلندمدت این موضوع به نفع اقتصاد کشور خواهد بود.وی در یادداشت خود آورده است: معادلات اقتصادی بسیار ساده است و اگر دو کفه ترازوی عرضه و تقاضا در تعادل باشند، قیمت‌ها منطقی خواهند بود اما یکی از پارادوکس‌هایی که در مقابل تولیدکنندگان داخلی وجود دارد، سازکارهای غیرمتعارف بورس کالای ایران و قیمت‌گذاری‌های دستوری است. قیمت مس عرضه شده در این تالار صنعتی، پایین‌تر از قیمت‌های جهانی است و قیمت‌گذاری دستوری باعث شده است تا باوجود وضع عوارض صادراتی، همچنان شاهد صادرات مس در قبال واردات کالای غیرضروری باشیم؛ واسطه‌گران نیز از این موضوع سوءاستفاده کرده و با خرید مس از بورس کالا، اقدام به فروش آن با قیمت‌های سلیقه‌ای می‌کنند. با صادرات مواد اولیه، تمام تبعات اجتماعی، سیاسی و محیط‌زیستی به ما تحمیل شده و منافع اقتصادی آن برای کشورهای خریدار است؛ در حالی که با تولید محصولات نهایی و صادرات آن، می‌توانیم ارزش افزوده بیشتری برای کشور ایجاد کنیم.

به زیان تولید

به باور وی، فروش مس با حداقل قیمت در بورس کالا به نفع تولیدکنندگان نیست و اصرار دولت بر عرضه مواد اولیه در این تالار صنعتی، باعث به وجود آمدن چنین شرایطی شده است. تنها راهکاری که می‌تواند مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان را ترغیب به خرید و عرضه محصولات در بورس کالا کند، قیمت‌گذاری محصولات بر اساس نظام عرضه و تقاضا است؛ در این صورت قیمت‌های تعیین شده معقولانه بوده و شرایط بازارهای داخلی بهبود خواهد یافت. لازم به ذکر است که یکی از عوامل دیگری که می‌تواند بر قیمت‌های داخلی تاثیر‌گذار باشد، نرخ دلار است زیرا با افزایش نرخ دلار شاهد هجوم خریداران برای خرید محصولات و افزایش قیمت‌ها هستیم.  در بخش پایانی این یادداشت آمده است: در حال حاضر نوسان شدید قیمت‌ها در بازارهای سرمایه، خودرو و سکه باعث شده است تا خریداران عجله‌ای برای خرید نداشته باشند. باید توجه کرد که اگر تراز تجاری منفی کشور تا پایان سال جبران نشود، مجددا نرخ دلار افزایش خواهد یافت اما به دلیل عدم تمایل مصرف‌کنندگان به خرید، تولیدکنندگان چاره‌ای جز فروش محصولات با قیمت‌های پایین‌تر نخواهند داشت.

سخن پایانی

اولین مرحله از سلسله رویدادهای ملی توسعه صنایع پایین‌دستی مس از طریق فراخوان ایده‌ها و طرح‌های قابل سرمایه‌گذاری در حوزه پایین‌دستی مس آغاز شده است. محورهای این رویداد شامل کاربرد مس در حوزه ساختمان، کاربرد مس در حوزه زیرساخت، کاربرد مس در حوزه مخابرات و الکترونیک، کاربرد مس در حوزه حمل‌ونقل، کاربرد مس در حوزه شیمیایی، کاربرد مس در حوزه انرژی‌های نو و کاربرد مس در حوزه صنایع غیر الکتریکی است.به نقل از ستاد نانو، متقاضیان برای شرکت در این طرح سرمایه‌گذاری می‌توانند طرح‌های خود را تا ۳۰ آبان  جاری به دبیرخانه این ستاد ارسال کنند و نتیجه ارزیابی‌ها تا ابتدای آذر ۱۴۰۲ اعلام خواهد شد.