باتوجه به اینکه ایجاد اشتغال از اولویت‌های اساسی کشور بوده، یکی از سریع‌ترین مسیرها برای اشتغالزایی در مناطق مختلف، کمک به بنگاه‌های تعطیل و نیمه‌تعطیل برای راه‌اندازی مجدد از طریق تامین سرمایه در گردش، رفع موانع و اعطای تسهیلات بانکی است.

دولت سیزدهم که دغدغه رفع مشکلات اقتصادی را دارد، از زمان شروع به کار، پایش و فعال‌سازی واحدهای تعطیل یا نیمه‌تعطیل را در اولویت قرار داده، به‌طوری که بازدید از این گونه واحدها یکی از برنامه‌های ثابت رئیس‌جمهوری در بیشتر سفرهای استانی است.

عمده مشکلات شرکت‌ها و فعالان اقتصادی

بنا بر اعلام اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان‌جنوبی، در حال ‌حاضر از ۵۲۷ پروانه بهره‌برداری، ۲۵ درصد واحدها تعطیل و راکد است، ۴۰ درصد زیر ظرفیت و نیمه‌فعال  و ۳۵ درصد فعال یا با بالای ۶۰ درصد ظرفیت مشغول به تولید هستند.

بازدیدهای میدانی از واحدهای تولیدی و صنعتی خراسان‌جنوبی به‌منظور پایش وضعیت آنها از برنامه‌های مدیریت عالی استان بوده که نتایج خوبی نیز در تحقق اهداف مدنظر دولت برای رونق تولید داشته است. از جمله استاندار خراسان‌جنوبی تیر امسال در بازدید از چند واحد تولیدی شهرک صنعتی بیرجند گفت: برنامه در دستور کار مجموعه مدیران استان است که از واحدهای راکد یا واحدهایی که با نیمی از ظرفیت خود فعالیت می‌کنند، سرکشی کنیم و جلساتی برگزار می‌شود تا حداکثر ظرفیت آنها به کار گیریم و بتوانیم واحدهای راکد را نیز فعال کنیم.

جواد قناعت که شماری از مدیران استان وی را همراهی می‌کردند، افزود: عمده مشکلات شرکت‌ها و فعالان اقتصادی استان، موضوعات بانکی است، اگرچه مشکلات دیگری هم وجود دارد و بانک‌ها نیز یک‌سری دستورالعمل‌ها و محدودیت‌هایی دارند.

وی با بیان اینکه قوانین حاکم بر نظام بانکی، محدودیت‌هایی را ایجاد می‌کند، گفت: در عین حال باید در این شرایط خاص دست فعالان اقتصادی را گرفت،بنابراین هدف از این بازدیدها، حل مسائل و مشکلات فعالان اقتصادی است.

استاندار خراسان‌جنوبی عمده مشکلات واحدهای تولیدی و صنعتی را «سرمایه در گردش» عنوان کرد و گفت: باید با ارائه راهکارهایی، نقدینگی موردنیاز این واحدها را تامین کنیم تا از مرحله خاص فعلی عبور کنند. وی اظهار کرد: جلساتی قبل و بعد از این بازدیدها برگزار می‌شود که امید است منجر به رفع موانع و واحدهای تولیدی موفق به اخذ تسهیلات موردنیاز شوند.

عزم جدی برای فعال‌سازی واحدهای تعطیل و نیمه‌تعطیل

معاون امور صنایع اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان‌‎جنوبی به ایرنا گفت: در کمتر از یک سال اخیر اقدامات خوبی برای فعال‌سازی واحدهای تعطیل و نیمه‌تعطیل استان انجام شد که منجر به بازگشت ۳۳ واحد تعطیل به چرخه تولید شده است. حامد حسن‌نژاد افزود: ۲۴ واحد سال قبل و ۹ واحد در 4 ماه نخست امسال احیا شده و این واحدها با تغییر نوع تولید، تغییر مالکیت یا افزایش ظرفیت همان واحد فعال شدند و به چرخه تولید بازگشتند.

وی بیان کرد: با راه‌اندازی این واحدها، حدود ۷۰ میلیارد تومان به چرخه تولید برگشت و ۴۶۰ نفر جدید نیز مشغول به کار شدند.معاون امور صنایع اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان‌جنوبی اظهار کرد: برای راه‌اندازی واحدهای تعطیل و نیمه‌تعطیل از سال گذشته تاکنون ۶۶ جلسه کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید با ۳۳۹ مصوبه برگزار شده است.

وی گفت: با برگزاری این جلسات سعی کردیم واحدهای تعطیل را به چرخه تولید بازگردانیم و طرح‌های نیمه‌تعطیل را نیز به ظرفیت کامل تولید برسانیم.

واحدهای تولیدی چرا تعطیل شدند؟

حسن‌نژاد افزود: عمده دلایل تعطیلی واحدهای تولیدی استان شامل مشکل مدیریتی، تامین مالی سرمایه در گردش و بازار فروش بوده است، البته برخی واحدها توسط بانک‌ها تملک شده بودند که با همکاری و مشارکت بانک‌های استان به چرخه تولید بازگشتند.

وی عنوان کرد: دور بودن از مراکز عمده مصرف کشور، سبب افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل می‌شود که این مسئله به برخی فعالیت‌های صنعتی استان ضربه زده و منجر به تعطیلی واحد یا فعالیت زیر ظرفیت شده است.

حسن‌نژاد گفت: از سال گذشته سعی کرده‌ایم واحدهایی که قابلیت مصرف در داخل استان را دارند، شناسایی کنیم و محصولات این واحدها توسط دستگاه‌های دولتی یا از طریق بازاریابی خریداری شود، ضمن اینکه از ورود محصولات باکیفیت مشابه یا رقابتی به استان نیز جلوگیری کنیم. وی با بیان اینکه سال گذشته تسهیلاتی از محل بند الف تبصره ۱۸ قانون بودجه و رونق تولید به واحدهای تولیدی اختصاص یافت، افزود: در مجموع ۸۵۰ میلیارد تومان تسهیلات از این محل تخصیص پیدا کرد که عمده آن سرمایه در گردش بوده است. معاون امور صنایع اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان‌جنوبی گفت: در حال‌ حاضر نیز برای واحدهای متقاضی راه‌اندازی مجدد و استفاده از ظرفیت ستاد تسهیل و رفع موانع تولید، اعلام آمادگی می‌کنیم. وی تاکید کرد: برای بازگشت واحدهای تعطیل و نیمه‌تعطیل استان به چرخه تولید، دستگاه‌های اداری مربوطه از جمله امور مالیاتی، کمیسیون هماهنگی بانک‌ها، تامین اجتماعی و سایر ادارات به‌معنای واقعی پای کار هستند و با همکاری این دستگاه‌ها می‌توانیم مشکل واحدهای تولیدی را حل کنیم و آنها را به چرخه تولید بازگردانیم.

آمادگی برای تامین سرمایه در گردش

حسن‌نژاد اظهار کرد: برای تامین سرمایه واحدهای تولیدی می‌توانیم از تسهیلات بند الف تبصره ۱۸ قانون بودجه یا رونق تولید استفاده و سرمایه در گردش موردنیاز واحد متقاضی را تامین کنیم. وی افزود: از طرفی برای تغییر خط تولید یا بازسازی و نوسازی تجهیزات کارگاه، سرمایه ثابت در اختیار واحد قرار می‌دهیم تا به چرخه تولید بازگردند. معاون امور صنایع اداره کل صنعت، معدن و تجارت خراسان‌جنوبی گفت: سال گذشته سهم استان از محل بند الف تبصره ۱۸ به‌میزان ۳۵۰ میلیارد تومان، سرمایه در گردش ۲۵۰ میلیارد تومان و سرمایه ثابت ۱۰۰ میلیارد تومان بود که امیدواریم امسال بیشتر از این میزان را جذب کنیم. وی عنوان کرد: تاکنون جزو استان‌های برتر در زمینه جذب تسهیلات بند الف تبصره ۱۸ معرفی شده‌ایم و سال گذشته 2 برابر سهمیه استان را جذب کردیم، امسال نیز با 4 بانک عامل آینده، ملت، توسعه تعاون و صنعت و معدن، ۱.۵ تا ۲ برابر تسهیلات را جذب خواهیم کرد. حسن‌نژاد گفت: از سال گذشته تاکنون، استاندار خراسان‌جنوبی و تیم اقتصادی این مجموعه بازدیدهای دوره‌‍ای از واحدهای تولیدی را در دستور کار داشته‌اند، همچنین جلساتی در مرکز با حضور استاندار برگزار شده تا مشکل واحدهای تولیدی عمده از مرکز پیگیری شود. وی افزود: بدون شک این بازدیدها و جلسات کمک بزرگی به واحدهای تولیدی و صنعتی استان کرده است، زیرا دستگاه‌های مربوطه، مشکلات واحد را به‌صورت میدانی بررسی و برای رفع مشکلات تصمیم‌گیری کردند.

اختصاص هزار و ۹۷۶ میلیارد تومان اعتبار برای احیا

مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری خراسان‌جنوبی، اوایل مرداد امسال از اختصاص هزار و ۹۷۶ میلیارد تومان اعتبار برای احیای واحدهای نیمه‌تمام این استان از محل اعتبارات سفر رئیس‌جمهوری خبر داد.

مجتبی شریعتی‌فر گفت: در سفر رئیس‌جمهوری به استان (۱۹ شهریور سال گذشته) ۲ مصوبه در حوزه اقتصادی داشتیم که براساس یکی از آنها، هزار و ۹۷۶ میلیارد تومان برای احیای واحدهای نیمه‌تمام اختصاص یافته است. به‌گفته وی، در مجموع 3 هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری برای ۶۸۳ واحد تولیدی در نظر گرفته شده است.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری خراسان‌جنوبی اضافه کرد: با این تسهیلات برای 5 هزار و ۴۰۰ نفر تثبیت اشتغال و برای هزار و ۵۰۰ نفر اشتغال جدید ایجاد می‌شود، سال گذشته هم حدود ۳۸۰ میلیارد تومان در این زمینه پرداختی داشتیم.

وی گفت: بخش عمده این تسهیلات، سال ۱۴۰۱ در چند طرح بزرگ توسعه کویر تایر، 5 طرح فرآوری معدنی و طرح‌های صنایع تبدیلی کشاورزی، همچنین در زمینه اجرای طرح‌های تکمیلی 3 مجتمع گردشگری سرمایه‌گذاری می‌شود.

شریعتی‌فر ادامه داد: در کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید، سال گذشته ۶۴ پرونده و امسال نیز تاکنون ۵۰ پرونده بررسی شده است.

وی گفت: برمبنای ارزیابی وزارت کشور و نهاد ریاست‌جمهوری، خراسان‌جنوبی به‌لحاظ واحدهای غیرفعال که با حمایت این کارگروه فعال شده‌اند، با ۱۰۸ واحد، بعد از اصفهان در رتبه دوم کشور است که ۸۰ درصد این کار هم از بهمن سال گذشته انجام شده است.

مدیرکل دفتر هماهنگی امور سرمایه‌گذاری و اشتغال استانداری خراسان‌جنوبی گفت: از ظرفیت تسهیلات تکلیفی بند الف تبصره ۱۸ قانون بودجه هم تاکنون ۴۹۹ طرح به‌میزان ۳۲۰ میلیارد تومان تسهیلات دریافت کرده و ۲۷۰ میلیارد تومان در بانک‌های عامل برای پرداخت به ۲ هزار و ۳۱۴ واحد مصوب شده است.

رئیس‌جمهوری ۱۹ شهریور سال گذشته در سومین سفر استانی به خراسان‌جنوبی سفر کرد که رهاورد این سفر برای استان بیش از ۱۰۰ نوع مصوبه بوده و مبلغ ۱۱ هزار و ۷۲۵ میلیارد تومان در قالب مصوبات سفر رئیس‌جمهوری به خراسان‌جنوبی برای 3 سال (۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲) اختصاص یافته است.

سخن پایانی

خراسان‌جنوبی با دارا بودن ۲۳ شهرک و ناحیه صنعتی، هرچند از یک نگاه منطقه کشاورزی شناخته می‌شود، اما بیش از ۵۲۷ پروانه بهره‌برداری صنعتی در این استان صادر شده که زمینه اشتغال حدود ۱۳هزار نفر را فراهم کرده است. عمده فعالیت‌های صنعتی در این استان شامل تولید انواع تایر، لوله‌های پلی‌اتیلن و پی وی سی، سیمان، کاشی، سرامیک، صنایع شوینده و پاک‌کننده، چینی بهداشتی، اکسید منیزیم، شمس منیزیم، صنایع سنگ، صنایع نساجی، عایق‌های رطوبتی، خوراک دام و طیور، کنسانتره زغال‌سنگ و تولید کک از زغال، صنعت چاپ و بسته‌بندی است. در زمینه شناسایی ظرفیت‌های تولید در کشور، استان خراسان‌جنوبی با تولید سالانه بیش از ۲.۵ میلیون تن کنسانتره زغال‌سنگ رتبه اول، تولید سالانه ۲۶ میلیون و ۶۰۰ هزار متر مربع کاشی و سرامیک رتبه دوم و با تولید بالغ بر ۳۱ هزار تن انواع لاستیک خودرو رتبه چهارم کشور را دارا است.