هدف از برگزاری این نمایشگاه معرفی توانمندی‌های صنعت چاپ ایران، تبادل دانش، آگاهی و انتقال فناوری، توسعه بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی بود. در مجموع این نمایشگاه با موضوعات چاپ و بسته‌بندی، چاپ سه‌بعدی، کاغذ، لیبل، کارتن و مقوا، مرکب، ماشین‌آلات، پلاستیک و پلیمر، مواد اولیه، روش‌های نوین تولید و تبلیغات و برنامه‌های جانبی (کارگاه‌های آموزشی مرتبط با صنعت چاپ و بسته‌بندی) مدیریت رنگ در طراحی و پیش از چاپ، ساختار طراحی بسته‌بندی و طراحی محصول در چاپ فلکسو برگزار شد. در این رویداد شرکت‌ها دستاوردهای خود در بخش‌های مختلف کاغذ، لیبل، کارتن و مقوا، قالب‌سازی، ماشین‌آلات، قطعات و لوازم یدکی، پلاستیک و پلیمر، مواد اولیه، مرکب و تبلیغات را معرفی کردند. صمت در این گزارش به بررسی ابعاد مختلف نمایشگاه بین‌المللی آینده صنعت چاپ ایران پرداخت.

اهمیت صنعت چاپ

صحبت از صنعت چاپ که به میان می‌آید باید به سال‌های بسیار دوری بازگشت. این صنعت در کشور ما فرازوفرودهای بسیاری را تجربه کرده، اما باوجود قدمتش، هنوز نتوانسته خود را آنچنان‌که باید و شاید با رشد جهانی همگام سازد. صنعت چاپ، یک صنعت پویا، دانش‌محور و روزآمد است و برای هر یک از نیازهای آشکار و پنهان انسان، محصولات و روش‌های نوینی را ارائه می‌دهد. سالانه هزاران کالا و محصول از کشورمان به سایر کشورها صادر می‌شود که این محصولات نیازمند لیبل، درج مشخصات، بسته‌بندی مناسب و... هستند و به‌نوعی همگی ارتباطی تنگاتنگ با صنعت چاپ دارند؛ بر همین اساس باید گفت صنعت چاپ از اهمیت بالایی برخوردار است؛ به‌گونه‌ای که در تمام صنایع دخل‌وتصرف دارد. این یک واقعیت است که محصولی راحت‌تر به فروش می‌رسد که بهترین بسته‌بندی را داشته باشد و این امر هم در داخل و هم خارج از کشور صدق می‌کند. فعالان صنعت چاپ نیز با نوسانات نرخ ارز و افزایش هزینه‌های تولید دچار مشکلاتی شدند که در روند تولیدات آنها تاثیرگذار است. در این زمینه چندی پیش رضا رضایی، رئیس سابق اتحادیه صادرکنندگان محصولات چاپی گفت: مشکل ما این است که جز پلیمر که در کشور ما به‌وفور یافت می‌شود، بیش از ۸۵ درصد مواد اولیه موردنیاز در صنعت چاپ از جمله انواع کاغذ و مقوا، کاغذهای تحریر، حلال‌ها، سیلیکون، رنگ‌ها، کاغذهای حرارتی و کاغذهای چاپ روی شیشه و پارچه، همچنین تجهیزات و ماشین‌آلات آن وارداتی است. صنعت چاپ یکی از صنایعی است که با چالش‌های بسیاری دست‌وپنجه نرم می‌کند، اما در عین ‌حال نقشی مهم در زندگی روزمره ما دارد.

هدف اصلی، جریان‌سازی در کل صنعت چاپ

بابک عابدین، رئیس نمایشگاه آینده چاپ ایران با اشاره به اهداف برگزاری نمایشگاه بین‌المللی آینده صنعت چاپ ایران به صمت گفت: نخستین دوره نمایشگاه آینده صنعت چاپ ایران با هدف پیشرفت و توسعه فعالیت‌های نوآور و دانش‌بنیان در صنعت چاپ برگزار شده است. از سوی دیگر هدف ما برگزاری یک نمایشگاه تخصصی و حرفه‌ای که انگیزه لازم را برای نوآوران داخل و خارج از کشور ایجاد کند، بود که خوشبختانه محقق شد.

 در حقیقت هدف از برگزاری این رویداد ایجاد بستر ارائه خدمات، تولیدات و محصولات از تولیدکننده به مصرف‌کننده تولیدی است. علاوه بر این در نظر داشتیم تولیدکننده مواد اولیه، ماشین‌آلات، خدمات پایه‌ای مانند نرم‌افزار، سخت‌افزار و محصولات قابل‌استفاده در تولید، در این نمایشگاه غرفه‌دار باشند که بر همین مبنا با مصرف‌کنندگان ملزومات چاپ و بسته‌بندی که برندهای صنعتی معتبر هستند، هماهنگی‌های لازم برای حضور در این رویداد انجام شد. همچنین هدف ما این بود که در کنار برگزاری نمایشگاه که رویدادی برای کسب‌وکار، ارتباطات و انتقال دانش است، جریان‌سازی در کل صنعت چاپ انجام شود، زیرا این امر بهبود و افزایش بهره‌وری را به‌دنبال دارد، به همین منظور در این نمایشگاه به برخی از استارت‌آپ‌های کوچک غرفه‌های رایگان داده شد تا بتوانند از این فرصت استفاده کنند. شرکت‌های دانش‌بنیان نیز در این نمایشگاه حضور فعالی داشتند.

تاثیر این نمایشگاه بر صنعت چاپ

رئیس نخستین نمایشگاه آینده صنعت چاپ ایران درباره تاثیر برگزاری این نمایشگاه بر صنعت چاپ گفت: در این نمایشگاه واحد تولیدی می‌تواند از نیاز بازار ، اطلاع پیدا کند و مسیر سرمایه‌گذاری و توسعه‌ای خود را به‌صورت هدفمند به سمتی ببرد که نیاز مخاطب را رفع کند و سرمایه‌گذاری سودآور داشته باشد. عابدین در تشریح هدف بعدی از برگزاری این نمایشگاه گفت: همه صنایع برای عرضه تولیدات خود به صنعت چاپ و بسته‌بندی نیاز دارند.

یکی دیگر از اهداف ما از برگزاری این رویداد ایجاد مرکزی بود که با دعوت از صنایع مصرف‌کننده (پزشکی، شیرینی، شکلات و...) بخش عرضه و تقاضای صنعت را به یکدیگر پیوند دهیم. در حقیقت این نمایشگاه به صورت B ۲ B فعالیت می‌کند و هدف آن این است که دو سر عرضه و تقاضا را به‌طور مستقیم به هم وصل کند؛ در نتیجه این روند هم سودآور است و هم نیاز کشور را به صنعت چاپ و بسته‌بندی رفع می‌کند.

کشورهای بازدیدکننده

رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان صنعت چاپ ضمن تاکید بر اهمیت ارتباط مستقیم سفارش‌دهندگان و عرضه‌کنندگان بیان کرد: هدف ما این بود که در گام اول بازدیدکنندگان، چاپخانه‌داران و تولیدکنندگان مرتبط با حوزه نشر با یکدیگر ارتباط مستقیم داشته باشند و سپس توانمندی‌های تولیدی و صادراتی کشور در صنعت چاپ را به‌صورت گسترده به نمایش بگذاریم. همچنین برخی صنایع مصرف‌کننده بسته‌بندی صادراتی در ایران فعال هستند که نیازهای خود را از داخل و خارج تامین می‌کنند، این در حالی است که بازارهای خارجی استانداردهای خیلی خاصی برای بسته‌بندی دارند. عابدین با اشاره به نتایج به‌دست آمده از برگزاری نمایشگاه گفت: قراردادهای بسیار خوبی در طول نمایشگاه منعقد شده است. بازدیدکنندگان خوبی از کشورهای عراق، افغانستان، ارمنستان، جمهوری آذربایجان و امارات در این رویداد حضور پیدا کردند. همچنین از همه استان‌های کشور در این نمایشگاه بازدیدکننده و شرکت‌کننده داشتیم. خوشبختانه نمایشگاه آینده صنعت چاپ در مرحله اول توانست بخش اعظمی از انتظارات ما را برآورده کند.

هدف فروش غرفه نیست

رئیس نمایشگاه آینده صنعت چاپ ایران با اشاره به ارتباط خوب دانشجویان با صنعت چاپ اظهار کرد: حضور دانشجویان و هنرستان‌های چاپ در این نمایشگاه موجب تقویت نیروی انسانی در صنعت چاپ در استان‌های دیگر شد.

عابدین با اشاره به حمایت ۱۰ تشکل وابسته به صنعت چاپ و بسته‌بندی و انجمن و اتحادیه در سراسر ایران از برگزاری نخستین نمایشگاه آینده صنعت چاپ ایران، بیان کرد: هدف ما فروش غرفه نیست. این نمایشگاه رویدادی طولانی‌مدت است و امیدواریم با برگزاری این نوع نمایشگاه‌ها بتوانیم در حوزه خود تاثیرگذار و جریان‌ساز باشیم. برگزاری نمایشگاه برای افرادی که در صنعت نمایشگاه حضور دارند و جامعه، سودآور است، زیرا این صنعت، صنعتی اشتغالزا است.

هیچ صنعتی از صنعت چاپ بی‌نیاز نیست

غلامرضا شجاع، مدیرعامل شرکت تعاونی سازندگان کلیشه و لیتوگرافان با اشاره به برگزاری موفقیت‌آمیز نمایشگاه آینده صنعت چاپ ایران به صمت گفت: نمایشگاه آینده صنعت چاپ ایران از ۲۰ تا ۲۳ دی در مرکز نمایشگاهی ایران‌مال برگزار شد. بی‌نظیرترین نوع افتتاح با حضور بیش از ۱۵۰ نفر از بزرگان صنعت چاپ را در این نمایشگاه شاهد بودیم. همچنین مسئولان مربوطه در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و وزارت صنعت، معدن و تجارت در این افتتاحیه حضور پررنگی داشتند. در کنار حمایت سازمان‌ها و نهادهای مختلف، برندهای معتبر و بزرگ ایرانی و بین‌المللی نیز در کنار برگزارکنندگان نمایشگاه بودند. با قدم زدن در این نمایشگاه، احساس می‌کردید در یک نمایشگاه اروپایی هستید.

وی با اشاره به استقبال خوب بازدیدکنندگان از این نمایشگاه اظهار کرد: تمام بازدیدکنندگان این نمایشگاه بازدیدکنندگان تخصصی بودند، این در حالی است که در برخی از نمایشگاه‌ها شاهد حضور بازدیدکنندگانی هستیم که هیچ تخصصی در زمینه موضوع برگزاری رویداد ندارند و تنها بیننده هستند. در این نمایشگاه تعداد قابل‌توجهی از بزرگان صنعت چاپ و بسته‌بندی در ارتباط با ماشین‌آلات و دانش‌بنیان‌ها نیز حضور داشتند. همچنین تعداد زیادی از بازدیدکنندگان در سال آینده با تابلو رزرو غرفه‌ها پیش‌ثبت‌نام خود را انجام دادند.

شجاع با بیان اینکه نمایشگاه آینده صنعت چاپ ایران در سال اول نمره قبولی را کسب کرد، افزود: صنعت چاپ در تمام مراحل زندگی دارای اهمیت است. این نمایشگاه می‌تواند در جهت حمایت، رونق و معرفی توانمندی‌ها و نوآوری‌های کسب‌وکار واحدهای چاپی داخل کارآیی داشته باشد. اکنون در حوزه بسته‌بندی توانمندی‌های زیادی داریم که می‌توانند در منطقه حضور موثری داشته باشند.

وی با اشاره به اثرات خوب برگزاری این نمایشگاه، بیان کرد: اتصال بازارهای منطقه با واحدهای چاپی داخل که توان صادرات کارهای استاندارد صنعت را دارند، همچنین سرمایه‌گذاران، تولیدکنندگان و فعالان این حوزه با یکدیگر از مزیت‌های این رویداد است.

صنعت چاپ مانند هوا شده است

رئیس تشریفات نمایشگاه آینده صنعت چاپ ایران ضمن تاکید بر اینکه هیچ صنعتی بی‌نیاز از صنعت چاپ نیست، اظهار کرد: به‌دلیل اینکه صنعت چاپ با تمام صنایع در ارتباط است به آن فراصنعت می‌گویند. صنعت چاپ مانند هوا شده و ارتباط مستقیم آن با همه صنایع واضح است. امروزه صنعت چاپ رابطه بین خریدار و کالا را برقرار می‌کند. شجاع با تاکید بر اهمیت صنعت چاپ در برنامه هفتم توسعه گفت: متولی صنعت چاپ، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است. در سال جاری اتحادیه لیتوگرافان تهران، موضوع توسعه، بازسازی و نوسازی صنایع چاپ را به‌عنوان پیشنهاد برای درج در قانون هفتم توسعه به دفتر چاپ و نشر وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارائه کرده است. امیدواریم این پیشنهاد سرنوشت مشابه پیشنهادات این حوزه در برنامه‌های پنجم و ششم توسعه را پیدا نکند.

بودجه ۱۴۰۲ و حمایت از صنعت چاپ

رئیس تشریفات نمایشگاه آینده صنعت چاپ ایران با اشاره به فرسودگی بیش از ۸۰ درصد ماشین‌آلات پیش از چاپ، چاپ و پس از چاپ، افزود: به‌دلیل فرسودگی بسیاری از ماشین‌آلات، نیازمند توسعه، بازسازی و نوسازی ناوگان صنعت چاپ هستیم. امیدواریم در بودجه سال ۱۴۰۲ ردیف اعتباری جداگانه برای حمایت از صنعت چاپ دیده شود.

سخن پایانی

به‌عقیده برخی فعالان حوزه چاپ، استراتژیک بودن صنعت چاپ یک واقعیت انکارناپذیر است که سال‌هاست مورد غفلت واقع شده و نتوانسته‌ایم از توانمندی‌های این صنعت برای تامین منافع ملی بهره ببریم. از سوی دیگر صنعت چاپ و بسته‌بندی به‌دلیل نقش مهم آن در جذب مشتری و افزایش سهم بازار سایر صنایع و محصولات آنها، بستر اشتغالزایی مولد در سایر صنایع را فراهم می‌کند. همچنین مطابق آمارهای سایت‌های رسمی بین‌المللی، درآمد سالانه صنعت چاپ تا سال ۲۰۲۵ به حدود ۸۰ میلیارد دلار خواهد رسید. در نتیجه برگزاری نمایشگاه‌هایی مانند نمایشگاه بین‌المللی آینده صنعت چاپ ایران می‌تواند لایه‌های پنهان این صنعت مهم که می‌تواند سودآوری خوبی برای کشور داشته باشد را به نمایش بگذارد. با این حال باید منتظر ماند و دید تاثیر حقیقی این نمایشگاه بر صنعت مهم چاپ چیست؟