صنعت حمل‌ونقل علاوه بر اثرگذاری بالا در حوزه اقتصاد و اشتغالزایی مسیر توسعه صنایع را هم تسهیل می‌کند. بااین‌وجود سیاست‌گذاری‌های غیر راهبردی در حوزه حمل‌ونقل موجب شده که این صنعت در کشور ما با کارآمدی و بهره‌وری پایین فعالیت کند، درنتیجه شاهد فرصت سوزی بسیار و حتی در مواردی تحمیل خسارت‌های جدی به عملکرد صنایع هستیم. حمل‌ونقل سهم قابل‌توجهی در هزینه نهایی تولید محصولات معدنی و صنعتی بر عهده دارد. این اثرگذاری در حوزه معدن و صنایع وابسته به آن به‌مراتب بیش‌تر است، چراکه این محصولات عموما حجیم و در موارد متعددی نسبت به حجم خود، ارزان هستند. بنابراین شرایط حمل و هزینه آن، تاثیر بسزایی بر عملکرد صنایع معدنی کشور دارد. بااین‌وجود صنعت حمل‌ونقل کشور در حوزه‌های مختلف ریلی، جاده‌ای و همچنین دریایی با ضعف‌های بسیاری روبرو است.

ضعف‌های حوزه‌های مختلف ریلی، جاده‌ای و همچنین دریایی، مسیر توسعه صنعت حمل‌ونقل کشور را با چالش‌های جدی روبرو خواهد کرد. توجه به این نکته ضروری به نظر می‌رسد که استفاده از ناوگان حمل‌ونقل ریلی تاثیری بسزا بر بهبود شرایط جابجایی در زنجیره تولید محصولات صنایع معدنی، به خود اختصاص می‌دهد. بااین‌وجود باید اعتراف کرد که ناوگان حمل ریلی کشور در طول سال‌های گذشته متناسب با ظرفیت‌های صنایع معدنی کشور، توسعه‌نیافته است. همین موضوع نیز در آینده به‌ویژه با توجه به افق‌های توسعه صنایع معدنی کشور به چالشی جدی برای فعالان این صنایع بدل خواهد شد.

شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر با رویکرد توسعه زیرساخت‌ها و تعریف چشم‌انداز ۱۴۰۴ اقدامات متعددی را به‌منظور ارتقای حمل‌ونقل و کاهش هزینه‌های آن در دستور کار قرار داده است.

بهبود ظرفیت‌های جابه‌جایی بار

مهدی عارفی مدیر حمل‌ونقل شرکت گل‌گهر گفت: از این اقدامات می‌توان به تجهیز ناوگان حمل‌ونقل ریلی؛ شامل ۷۱۴ دستگاه واگن، ۱۳ دستگاه لکوموتیو، تجهیز ناوگان جاده‌ای؛ شامل ۳۰۰ دستگاه تریلر، ۱۵۰ دستگاه کامیون ده‌چرخ، ۲۴ دستگاه لودر و ۸ دستگاه بیل مکانیکی در قالب تأسیس شرکت حمل‌ونقل ترکیبی گهرترابر اشاره کرد.

به گزارش روابط‌عمومی و امور بین‌الملل شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر وی ادامه داد: همچنین ایجاد و توسعه حمل‌ونقل پیوسته بین شرکت‌های منطقه گل‌گهر، ازجمله نوار نقاله ۷ کیلومتری تا شرکت جهان فولاد، دو کیلومتری تا شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر و احداث سنگ‌شکن در مبدأ یکی از معادن مجاور و انتقال سنگ‌آهن دانه‌بندی از طریق نوار نقاله به گل‌گهر به طول چهار کیلومتر از دیگر اقدامات شرکت گل‌گهر در حوزه توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل به شمار می‌آید.

عارفی بابیان اینکه این شرکت اقدام به ایجاد پایانه انباشت و برداشت (شانتینگ‌یارد) در منطقه گل‌گهر کرده است، گفت: باهدف توسعه زیرساخت بخش حمل ریلی و امکان دسترسی شرکت‌های منطقه به خطوط ریلی این شرایط فراهم‌شده است.

وی تاکید کرد: این پروژه با ایجاد ۷۲ کیلومتر خط ریل شامل ۲۹ خط و ۶ انشعاب، به‌زودی تمامی شرکت‌های منطقه را به این شبکه وصل خواهد کرد.

 این شرکت همچنین باهدف ایجاد شرایط رفاهی، انسجام و ساماندهی شرکت‌های حمل‌ونقل و رانندگان اقدام به ایجاد پایانه موقت حمل جاده‌ای و شهرک حمل‌ونقل در منطقه گل‌گهر کرده است.

مدیر حمل‌ونقل گل‌گهر با اشاره به سرمایه‌گذاری و ایجاد پایانه ریلی به‌صورت لوپ، گفت: این اقدام مزایایی همچون؛ قبول قطارهای اعزامی بدون محدودیت تعداد واگن برای بارگیری در پایانه ریلی جدید، سهولت در تردد و مانور قطارها و همچنین مشارکت در طرح ساخت اسکله باقابلیت پهلوگیری کشتی‌های با ظرفیت بالا، از دیگر اقدامات مهم و پروژه‌های در دست اقدام شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر برای بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل محسوب می‌شود.

در مسیر توسعه

شرکت معدنی و صنعتی گل‌گهر بزرگ‌ترین تولیدکننده کنسانتره و گندله در کشور است. فعالیت در این مجموعه معدنی و صنعتی به‌منزله توسعه در بخش‌های مختلف صنعتی و اقتصادی کشور است. بر همین اساس نیز در طول سال‌های گذشته سرمایه قابل‌توجهی از سوی این مجموعه به توسعه اختصاص داده‌شده است. تاجایی‌که گل‌گهر حرف نخست را در فرآیند توسعه می‌زند. تولید در این مجموعه امکانی برای ارزش‌افزایی و اشتغالزایی گسترده را فراهم می‌کند. تأمین زیرساخت در حوزه‌های مختلف ازجمله حمل‌ونقل، انرژی و ...
بر عهده است. تأمین زیرساخت امکانی برای توسعه با حداکثر ظرفیت را برای صنایع فراهم می‌کند و درنهایت به نفع اقتصاد کشور خواهد بود.

بااین‌وجود دولت در طول سال‌های گذشته در تأمین زیرساخت‌های یادشده، آن‌طور که باید موفق نبوده است. در چنین شرایطی مجموعه‌های بزرگ صنعتی وارد عمل شده‌اند تا با رفع کمبودهای موجود، بخشی از نیازهای کشور را مرتفع کنند.

سخن پایانی

توسعه صنعت حمل‌ونقل در طول سال‌های گذشته در شعار و برنامه‌ریزی موردتوجه بوده است، بااین‌وجود اقدام سازنده و شایسته‌ای برای تحقق این هدف اجرایی نشده است. البته طرح‌های توسعه‌ای متعددی در بخش‌های جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی در قالب ازهم‌گسیخته و بدون لحاظ کردن ماهیت شبکه‌ای موضوع حمل‌ونقل، به‌صورت جزیره‌ای تصویب و به‌موقع اجرا گذاشته‌شده‌اند. نبود یکپارچگی میان طرح‌های یادشده هزینه مضاعفی را به ذی‌نفعان صنعت حمل‌ونقل تحمیل می‌کند. ازجمله این ذی‌نفعان می‌توان به تولیدکنندگان و فعالان صنعتی اشاره کرد که متحمل خسارت‌های قابل‌توجهی می‌شوند. پایین بودن بهره‌وری در صنعت حمل‌ونقل بر بار مشکلات این صنعت افزوده است، بنابراین اصلاح این شرایط ضروری به نظر می‌رسد. اولویت‌بندی پروژه‌های حمل‌ونقل و تخصیص دقیق اعتبارات راهکار اساسی برای رفع کمبودهای این حوزه است. در ادامه باید تاکید کرد که با توجه به کمبودهای قابل‌توجه در بخش ریل، سهم عمده‌ای از جابجایی در صنایع معدنی بر عهده بخش جاده‌ای است. در چنین شرایطی از یک‌سو هزینه جابجایی به‌مراتب افزایش خواهد یافت. از سوی دیگر نیز از ایمنی جاده‌های کشور کاسته خواهد شد. در همین حال هرساله شاهد رشد چندباره قیمت حمل جاده‌ای هستیم که امکان برنامه‌ریزی را از تولیدکنندگان سلب می‌کند. بنابراین بازنگری و توسعه در این بخش ضروری به نظر می‌رسد.