جذب سرمایه‌گذاری خارجی و سرمایه‌گذاری معدنی در خارج از کشور، هریک به نوبه خود علاوه بر ایجاد فرصت برای توسعه صنعت معدن، راه را برای تعامل با جریان روز معدنکاری دنیا هموار می‌کند. کشور ما که از یک سو ظرفیت‌های معدنی فراوان و از سوی دیگر توانمندی‌های علمی و فنی بالقوه‌ای دارد، می‌تواند با تعقیب این دو فرصت در مسیر رشد و توسعه قرار گیرد و از محدوده بسته مرزها رد شود و جایگاهی بین‌المللی پیدا کند. یکی از روش‌های تحقق این مهم، جذب سرمایه‌گذار خارجی است که علاوه بر توسعه معادن راه را برای دستیابی به فناوری‌های روز دنیا هموار می‌کند، فناوری‌هایی که دسترسی مستقیم به آنها به واسطه تحریم‌ها دشوار شده است. راه دیگر حضور فعال در کشورهای معدن‌خیز به ویژه کشورهای همسایه است تا هم فرصتی برای ارائه تجربه و توانمندی‌های‌مان به وجود‌‌اید و هم ارزش افزوده‌ای از این طریق برای کشور ایجاد شود. کارشناسان و فعالان معدنی بر این باورند که هر یک از این اقدامات تلاش ارزشمندی برای خروج بخش معدن از رکود است و زمینه توسعه فناوری و رقابت پذیر کردن صنعت معدنکاری در مقیاس بین‌المللی را فراهم می‌آورد.

معاون وزیر صمت اظهارکرد: امیدواریم تا آذرماه برای واگذاری ۱۲۰ پروژه اکتشافی به روس‌ها به توافق برسیم و تفاهمنامه‌ای را به امضا برسانیم.

۱۲۰ پروژه در دست روس‌ها

به گزارش ایلنا، علیرضا شهیدی افزود: این ۱۲۰ پروژه از سال ۱۴۰۳ تا سال ۱۴۰۴ توسط روس‌ها انجام می‌شود و آنها علاوه بر اجرای پروژه آموزش نیروی انسانی ایرانی را هم بر عهده دارند.وی گفت: در صورتی که کمیسیون اقتصادی ایران و روسیه در ۱۲ و ۱۳ آذر برگزار شود، تفاهمنامه این همکاری در همان تاریخ منعقد می‌شود و امیدواریم تا آذرماه توافق نهایی حاصل شود.

مکتشفان صاحب سبک

معاون وزیر صمت همچنین از صاحب‌سبک بودن کارشناسان اکتشافی روس گفت و خاطرنشان کرد: آنها در سالیان گذشته هم در ایران پروژه‌هایی را در زمینه اکتشافات معدنی ایران اجرا کردند و حالا پیش‌بینی می‌شود بیشتر از ۱۰۰ نفر کارشناس روسی برای اکتشاف مواد معدنی به ایران وارد شوند و در قالب یک پیمانکار این پروژه را پیش ببرند.

رئیس سازمان زمین‌شناسی تصریح کرد: هر آنچه از مواد معدنی که در این پروژه کشف شود، در اختیار سازمان زمین‌شناسی و پس از آن در اختیار وزارت صنعت، معدن و تجارت قرار می‌گیرد. البته هنوز مشخص نیست چه ذخایری در این مناطق شناسایی می‌شود.

شهیدی در پایان خبر داد: سازمان زمین‌شناسی برای اکتشاف مناطقی که در اختیار دارد همکاری با چینی‌ها را هم در دستور کار قرار داده البته این طرح هنوز در مراحل اولیه است و با قطعیت نمی‌توان درباره آن صحبت کرد، اما در صورت حصول توافق، رویه کار با چینی‌ها همانند کار با روس‌ها است.

بهشت سرمایه‌گذاری

معاون هماهنگی امور اقتصادی استاندار کرمان در نشست کارگروه صادرات و نشست با رایزن بازرگانی ایران در قطر اظهارکرد: سطح روابط ایران و قطر در بهترین نوع است و در استان کرمان هم ظرفیت برای ورود شرکت‌های قدر قطری به صنایع پایین‌دستی وجود دارد.

امیر حسن‌زاده گفت: کرمان بزرگ‌ترین استان کشور است و در هریک از ۲۵ شهرستان تابعه استان یک ظرفیت بالقوه و بالفعل وجود دارد که هنوز به مرحله عملیاتی نرسیده تا از آن استقاده شود و ثروت ایجاد کند. وی اضافه کرد: دو زون معدنی بزرگ جهان از پهنه استان کرمان عبور می‌کند و کرمان، بهشت سرمایه‌گذاری در حوزه معادن است.

قطر بعد از چین

حسن‌زاده با اشاره به اینکه به دانش بومی در بخش فولاد، ساخت کارخانه گندله و کنستانتره در استان کرمان دست پیدا کرده‌ایم، ابرازکرد: در صنایع پایین‌دستی استان کرمان ظرفیت بسیار خوبی برای سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی وجود دارد و باید کمک کرد تا شرکت‌های قدر ازجمله شرکت‌های سرمایه‌گذاری قطری وارد استان شوند.در همین حال رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی استان کرمان در سخنانی از فرصت‌های کم‌نظیر سرمایه‌گذاری در استان سخن به‌میان آورد و اظهارکرد: درحالی‌ می‌توان بر بازار قطر کار کرد که درحال‌حاضر ارتباطات گسترده‌ای بین قطر با استان کرمان وجود ندارد.

سید مهدی طبیب‌زاده اظهارکرد: طی ۶ ماهه نخست امسال ۲ هزار و ۷۳۸ دلار صادرات از گمرکات کرمان به قطر داشته‌ایم و این رقم در در سال گذشته هم ۲ میلیون دلار بوده که قابل توجه نیست و باید برای گسترش صادرات از کرمان به قطر تمام ظرفیت‌ها را پای کار آورد.لازم به ذکر است که پیش از این استانداری کرمان به سرمایه‌گذاری چینی‌ها در معادن این استان چراغ سبز نشان داده بود.

آمادگی اتاق ایران برای تبیین فرصت‌های بازار افغانستان

اما در زمینه فعالیت ایران در کشورهای دیگر هم اخیرا فرصت‌هایی فراهم شده است.پیام باقری، نایب‌رئیس اتاق ایران، با بیان اینکه دو کشور ایران و افغانستان از استعداد غنی برای توسعه فعالیت اقتصادی و تجاری برخوردار هستند، گفت: همکاری اقتصادی و تجاری با افغانستان برای فعالان بخش خصوصی ایران بسیار مهم است و ما علاقه‌مند به توسعه روابط با این کشور هستیم.

نایب‌رئیس اتاق ایران تصریح کرد: بخش خصوصی ایران در حوزه‌های مختلف توانمندی برجسته‌ای دارد. در صنایع مختلف ایران ظرفیت‌هایی دارد و می‌توان از این ظرفیت‌ها برای توسعه روابط تجاری بهره برد. یکی از این ظرفیت‌ها حوزه معدن و صنعت برق در ایران است. وی ادامه داد: البته در افغانستان هم ظرفیت بالایی برای کار وجود دارد که برای کار در این حوزه‌ها از طرف فعالان اقتصادی استقبال خوبی صورت گرفته است. مثلا در افغانستان برای سرمایه‌گذاری و توسعه فعالیت اقتصادی و همکاری مشترک و ایجاد خطوط تولید مشترک و صادرات به کشورهای منطقه، فرصت‌هایی وجود دارد که بسیار مغتنم است.

وی اظهار کرد: نظام بانکی باید قابلیت لازم را برای برقراری روابط بانکی مناسب داشته باشد. همچنین حوزه حمایتی و تقنینی باید به کمک توسعه تجارت دو کشور بیاید. همه در این نقشه راه، نقش جدی دارند و اتاق ایران آمادگی دارد این مسائل را تبیین کند و بسترسازی در اتاق ایران شکل می‌گیرد و تبادل هیات را انجام خواهیم داد.

استقبال افغانستان از بخش خصوصی ایران

نورالدین عزیزی سرپرست وزارت صنعت و تجارت افغانستان، با تاکید بر اینکه افغانستان تمرکز خود را بر توسعه معادن این کشور گذاشته است، افزود: اگرچه سرمایه‌گذاران زیادی از کشورهای مختلف برای سرمایه‌گذاری اعلام آمادگی کرده‌اند، اما تاکید ما بر همکاری و مشارکت با شرکت‌های ایرانی در این حوزه است. چرا که بسیاری از این معادن در نزدیکی مرزهای افغانستان با ایران قرار دارند.وی ادامه داد: ما ظرفیت‌های مختلفی از شرکت‌های ایرانی در بخش‌های مختلف معدن از جمله در اکتشاف، بهره‌برداری و فرآوری دیده‌ایم که ما را برای کار با بخش خصوصی ایران مشتاق کرده است. عزیزی با تاکید بر اینکه بیش از ۹۰ درصد فساد در افغانستان را از بین برده‌ایم، اظهار کرد: علاوه بر معدن، حوزه‌های کشاورزی، معادن، برق، آب و داروسازی امکان زیادی برای مشارکت دارند و ما امیدوار به آغاز همکاری‌های مشترک با طرف‌های ایرانی هستیم.

وی با بیان اینکه دولت افغانستان در تلاش است تا مشکلات قوانین گمرکی و ترانزیتی خود را حل کند، ادامه داد: ما در تلاش هستیم که استانداردهای خود را به ویژه برای واردات محصولات کشاورزی و غذایی و همچنین سوخت و انرژی بالاتر ببریم. عزیزی با اشاره به اینکه با فعال شدن استان‌های مرزی ایران و افغانستان در تجارت میان دو کشور، گام مهمی برای رسیدن به هدف‌گذاری ۱۰میلیارد دلاری تجارت میان دو کشور برداشته خواهد شد، افزود: ما می‌خواهیم تجارت دو کشور تسهیل شود. افزون بر این تاکید ما بر صادرات مشترک است.

وی ادامه داد: یکی از خواسته‌های ما تاسیس شهرک صنعتی مشترک با ایران است. افغانستان نیروی کار مناسب و ایران انرژی برق و گاز با نرخ مناسب دارد و ما می‌توانیم انقلاب صنعتی در منطقه ایجاد کنیم. اگرچه بازار ما برای محصولات ایران کوچک است اما به خاطر راه‌های ترانزیتی به کشورهای دیگر از جمله ازبکستان و تاجیکستان، صادرات از طریق افغانستان برای ایران مقرون به صرفه خواهد بود.

بوکسیت ایران روی دست گینه ماند!

اما تجربیات تلخی هم در این زمینه وجود دارد. به عنوان مثال رئیس سندیکای صنایع آلومینیوم ایران ضمن اشاره به معدن ایران در گینه، عنوان کرد: این معدن حدود ۳۰ سال پیش خریداری شد و قرار بود بوکیست مورد نیاز برای تبدیل به آلومینا از این کشور وارد شود اما با وجود اینکه هنوز آن معدن در اختیار ایران قرار دارد، هیچ کاری در این زمینه انجام نشده است. به گزارش کارخانه‌دار، هوشنگ گودرزی با تاکید بر اینکه ایران در میان کشورهای حاشیه خلیج‌فارس و غرب آسیا، نخستین کشوری بود که تولید آلومینا را در دهه ۴۰ آغاز کرد، اظهارکرد: هم‌اکنون دو شرکت آلومینیوم بحرینی و اماراتی، بیش از دو میلیون و ۸۰۰ هزار تن آلومینا تولید می‌کنند؛ در حالی که ایران فقط ۷۰۰ هزار تن تولید دارد.

انتظار ۳۰ ساله

به گفته گودرزی، ابوظبی بدون داشتن متخصص و صنعتگر از گینه بوکسیت وارد کرده و با کارگران ایرانی و هندی آلومینا تولید می‌کند؛ در حالی که صنعتگران آلومینیوم ایران ۳۰ سال منتظر آن هستند!

رئیس سندیکای صنایع آلومینیوم ایران با بیان اینکه صادرات مواد اولیه از مبدأ چین ممنوع است، عنوان کرد: کشور چین، اجازه صادرات حتی یک کیلوگرم شمش آلومینیوم را نمی‌دهد و حتما باید مواد اولیه تبدیل به محصول شود که برای صادرات محصول مشوق‌هایی نیز در نظر می‌گیرند. لازم به ذکر است که در سال‌های اخیر از ۶۴ میلیون تن آلومینیوم تولیدی، ۳۳ میلیون متعلق به چین بوده است.گودرزی در خصوص ماشین‌آلات موجود در صنعت آلومینیوم، تصریح کرد: با توجه به اینکه در سال‌های اخیر بسیاری از کشورها به‌ویژه شرکت‌های اروپایی حاضر به فروش قطعات و تجهیزات صنعتی به ایران نیستند، سعی کرده‌ایم تجهیزات و ماشین‌آلات این صنعت را با فناوری جدید در داخل کشور توسعه دهیم.وی یادآور شد: برخی شرکت‌های داخلی برای اینکه خط تولید از کار بازنماند، مجبور به تغییر تجهیزات کنترلی خود و تطبیق با تجهیزات کنترلی خریداری شده از چین شده‌اند زیرا دیگر نمی‌توانند قطعات را جایگزین کنند و با اختلال در خط تولید، به ناگاه کیفیت از دست می‌رود.

سخن پایانی

کشور ما در زمینه معدن و صنایع معدنی تجربیات خوب و مفیدی کسب کرده است. به عنوان مثال در بهره‌برداری از فلزات، آهن، مس، طلا، سرب و روی و امثال آن. علاوه بر این، برخی از ماشین‌آلات مورد نیاز معدنکاری را در کشورمان تولید می‌کنیم. بنابراین می‌توان از همه این ظرفیت‌ها برای انجام معدنکاری در کشورهای دیگر استفاده کرد و متقابلا از امکانات دیگر کشورها برای رشد و توسعه معدن بهره برد.