آمارهای ۸ ماهه نخست امسال نشان دهنده این است که بازار تلفن همراه با افت قابل توجه واردات روبه روست و به اعتقاد کارشناسان بازار همین موضوع یکی از دلایل رشد نرخ موبایل در ماه‌های پیش‌رو خواهد بود. از سوی دیگر سیاست دولت درزمینه برخی برندهای خاص هم به رشد قیمت‌های بازار دامن زده است چنانچه با وجود گذشت چندین ماه از ورود آیفون‌های ۱۴ به بازار ایران هنوز مسیر رجیستری این گوشی مشخص نشده است.

روی خط آمار

بر اساس آمار منتشر شده توسط گمرک ایران در ماه حدود ۵ میلیون دلار معادل ۱۴۰ میلیارد تومان واردات گوشی همراه انجام شده است. این میزان شامل گوشی‌های هوشمند، گوشی‌های غیرلمسی و گوشی‌های همراه به صورت قطعات منفصله هم می‌شود.

در مهر ۱۴۰۱، این عدد برابر ۲۳۹ میلیارد تومان (معادل ۹ میلیون دلار) بود که آمار جدید منتشر شده از سوی گمرک نشان دهنده کاهش ۴۲ درصد واردات گوشی تلفن همراه است.

واردات موبایل افت قابل توجهی نداشته است

مهدی عبقری با تکذیب افت قابل توجه واردات موبایل در ۸ ماهه اخیر خاطر نشان کرد: در بازار تلفن همراه کاهش خرید کالا از سمت مردم وجود دارد که از جمله عدم اولویت خرید موبایل در لیست خرید مردم را می‌توان نام برد. در ۲ سال گذشته به علت مجازی بودن مدارس و استفاده از برنامه شاد مردم به سمت خرید تلفن همراه کشیده می‌شدند که امسال این بحث با حضوری شدن مدارس از بین رفت.

 درحال‌حاضر میزان واردات گوشی‌های همراه مناسب و جوابگو است. در بازار کمبودی وجود ندارد و به میزان نیاز بازار این کالا در دسترس است.

گوشی‌های میان رده تغییر نرخ نداشتند

وی در ادامه گفت: نرخ ارز تا این لحظه تاثیر چندانی بر بازار موبایل ندارد. واردکنندگان گوشی‌های همراه بر اساس ارز نیمایی کالای خود را وارد کرده و قیمت‌گذاری انجام شده است.

در گوشی‌های میان رده و پایین‌تر تفاوت نرخ آن‌چنانی در بازار به همین علت وجود ندارد. اما در رابطه با گوشی‌های بالای ۶۰۰ دلار که به عنوان کوشی‌های لوکس مطرح است؛ ممکن است نرخ ارز تاثیرگذار باشد.

 وی افزود: روی این گوشی‌ها ارز حاصل از صادرات محاسبه می‌شود که نرخ این نوع ارز باقیمت ارز آزاد تطابق قیمتی وجود دارد که باعث می‌شود شاهد افزایش نرخ این گوشی‌ها در بازار باشیم.

دبیر انجمن واردکنندگان موبایل پیش‌بینی خود را از بازار تلفن همراه تا پایان سال این‌طور بیان کرد: تلفن همراه یک کالای وارداتی است. نرخ کالای وارداتی بر اساس نرخ ارز است.

 اگر نرخ ارز نیمایی کاهش پیدا کند ما شاهد کاهش نرخ این کالا هستیم و اگر شاهد افزایش ارز نیما باشیم نرخ تمام‌شده موبایل هم گران می‌شود.

عبقری پیرامون رجیستری گوشی‌های آیفون ۱۴ گفت: در رابطه با واردات گوشی به خصوص آیفون ۱۴ دو بحث مهم وجود دارد. ما پس از صحبت‌های سخنگوی وزارت صمت شاهد موج‌سواری در میان بازاریان و مردم بودیم.

 بحثی که مطرح شد در خصوص کالای مسافرتی است که به صورت مسافر وارد کشور شده و در گمرک‌ها ورودی کشور بر اساس قانون ثبت شده است.

 کالایی که در برخی از واحدهای صنفی و یا سایت‌های نامعتبر به عنوان آیفون ۱۴ فروخته می‌شود کالای مسافرتی نیست زیرا کالای مسافرتی تجاری نیست.

خوش اقبالی برای واردات کالاهای مسافری

وی ادامه داد: مسافران واقعی که کالای خود را اظهار و کد رجیستری را دریافت کرده‌اند اما به آنها اعلام نشده است تا هزینه رجیستری را پرداخت کنند، هنوز ارتباط این گوشی‌ها قطع نشده است و هرماه زمان ارتباط همچنان تمدید شده است.

مسافرانی که گوشی‌های آیفون ۱۴ را برای استفاده شخصی آورده‌اند درحال‌حاضر نمی‌توانند کد ریجستری گوشی را ثبت کنند اما فعلا می‌توانند از آن استفاده کنند تا پیام هزینه رجیستری برای آنها ارسال شود.

عبقری در پایان گفت: سیاست‌های جدید ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و سامانه همتا به‌عنوان متولی رجیستری بر این موضوع تاکید دارد که کالاهایی که از راه قاچاق وارد می‌شود و با سوءاستفاده از مسافر فعال می‌شوند؛ کد رجیستری آن گوشی دیگر امکان فعال شدن ندارد.

وی افزود: درباره تمامی واردات که در کشور انجام می‌شود باید یک سری گواهی‌ها صادر شود و در سامانه گمرکات ثبت شود که تا به امروز در خصوص آیفون ۱۴ این گواهی‌ها صادر نشده است و در نتیجه اجازه واردات رسمی به آن داده نشده است اما گوشی‌های دیگر این برند طبق روال گذشته وارد کشور می‌شود و مشکلی برای این گوشی‌ها وجود ندارد.

افزایش نرخ ارز موبایل را گران نکرد

تحلیلگران و فعالان حوزه موبایل پیش‌بینی کرده بودند که در نیمه دوم سال ۱۴۰۱، هم قیمت‌ها و هم تقاضا در بازار شدید افزایش یابد، با این حال رکود شدید و کاهش تقاضا برای خرید باعث شده تا نرخ گوشی برخلاف سال‌های گذشته در نیمه دوم سال، روند نزولی در پیش بگیرد.

گزارش‌ها حاکی از آن است که طی دو ماه گذشته روند کاهش تقاضا باعث شده تا فروشندگان برای حفظ بازار به دنبال کاهش نرخ محصولات خود باشند.

بدون شک نرخ سرسام‌آور موبایل و کاهش توان اقتصادی مردم اصلی‌ترین دلیل شکل‌گیری این رکود سنگین در بازار موبایل طی ماه‌های گذشته است، این درحالی است که پایان روند غیرحضوری مدارس نیز بخشی از تقاضا که پس از شیوع کرونا شکل گرفته بود را هم کنار زد.

این درحالی است که بازار کالاهای سرمایه‌ای مانند موبایل در ایران به‌شدت به نرخ ارز وابسته است و تغیییرات نرخ دلار به شکل چشم‌گیری می‌تواند باعث تغییر نرخ محصولات مختلف شود.

با این حال، به نظر می‌رسد که رکود بازار موبایل طی چند ماه گذشته به حدی سنگین بوده است که حتی افزایش مقطعی نرخ ارز هم نتوانسته باعث افزایش نرخ محصولات موجود در بازار شود.

مرداد امسال درحالی‌که توقف تخصیص ارز به واردات گوشی وارد سومین ماه خود شده بود، امیر اسحاقی، دبیر انجمن واردکنندگان تلفن همراه اعلام کرد که تا پایان مرداد ذخیره موبایل برای تنظیم بازار کافی است، اما با توجه به اینکه از خرداد هیچ‌گونه ارزی برای واردات تخصیص نیافته، تنظیم و تامین بازار از شهریور به بعد در هاله‌ای از ابهام قرار دارد.

رئیس اتحادیه فروشندگان لوازم صوتی و گوشی تلفن همراه نیز در آن زمان نسبت به وضعیت تامین بازار در نیمه دوم سال هشدار داده بود.

با این همه بسیاری دیگز از فعالان این بازار از جمله دبیر انجمن واردکنندگان موبایل معتقدند درحال‌حاضر میزان واردات گوشی‌های همراه مناسب و جوابگو است. در بازار کمبودی وجود ندارد و به میزان نیاز بازار این کالا در دسترس است.

سخن پایانی

با این حال، این کالا طی چند هفته گذشته به شکل عجیبی راه خود را از دلار جدا کرده است. با وجود اینکه از روزهای ابتدایی مهر نرخ ارز صعودی شد نرخ موبایل در بازار نه تنها بیشتر نشده، بلکه با کاهش نسبی همراه بوده است.

در نظر داشته باشید که نرخ گوشی موبایل طی دو ماه گذشته حداقل ۵ تا ۱۰ درصد کاهش یافته و این روند نزولی نه تنها بر روی گوشی‌های پرچمدار، بلکه بر روی محصولات میان رده و پایین رده هم مملوس بوده است؛ به گونه‌ای که گفته می‌شود برخی گوشی‌های مثل سامسونگ اس ۲۲ اولترا تا کاهش نرخ را شاهد بوده‌اند.