توجه و تاکید به خودکفایی در محصولات استراتژیک و موادغذایی، در روزگاری که شرایط سیاسی چالش‌های شدیدی را برای تکیه به واردات از سایر کشورها ایجاد کرده است، اقدامی منطقی به‌نظر می‌رسد. اما خودکفایی بدون در نظر داشتن سیاست‌های مناسب و همچنین راهکارهای عملیاتی بیش از آنکه ثمره داشته باشد، باعث زیان‌های چندجانبه برای کشور خواهد شد. تدوین سیاست‌های کلان اقتصادی برای افزایش تولید محصولات کشاورزی که در ایران برای کشت آنها مزیت اقلیمی وجود دارد، از جمله تصمیمات مناسب توسعه‌ای است، چرا که در چنین اهدافی به‌طورمعمول بحث آمایش سرزمینی و توجه به ظرفیت‌های هر منطقه به‌طورکامل در نظر گرفته شده است. در مقابل، همان‌طور که در ابتدا ذکر شد، تاکید بر تولید محصولاتی که با شرایط اقلیمی و جغرافیایی همخوانی ندارند، نه‌تنها خودکفایی را برای کشور به‌همراه نخواهد داشت، بلکه هدررفت سرمایه‌های مالی، اتمام ذخایر و منابع آب زیرزمینی، فرونشست زمین، خشکسالی، مشکلات اقتصادی و همچنین تزلزل امنیت غذایی را می‌توان از آسیب‌های آن معرفی کرد. می‌توان اذعان کرد بحران‌هایی که امروز کشور با آنها دست به‌گریبان است، نتیجه اصرارهای غیرکارشناسی به تولید محصولات آب‌بر در داخل است. در توضیح این موضوع می‌توان به مسئله کشت گندم به‌عنوان کالایی استراتژیک در تمام جهان اشاره کرد. کشت محصولات استراتژیک به‌ویژه در ایران، بستگی مستقیمی به شرایط آب‌وهوایی دارد. هرچند این محصول برای کشت، آب‌بری به نسبت کمتری از سایر تولیدات دارد، اما همچنان میزان بارش در میزان کشت آن تاثیر مستقیم دارد. در سال‌های پربارش، کشت این محصول به‌میزان مناسب در کشور ما انجام شد، به‌حدی که در این سال‌ها دولت اعلام کرد در کشت گندم خودکفا هستیم، اما این شرایط برای سال‌های کم‌بارش وجود نداشته و تولیدات جوابگوی نیاز داخلی نبود، از این‌رو مجبور شدیم به‌میزان زیادی گندم وارد کنیم. این اهمیت شرایط آب‌وهوایی برای کشت محصولات، برای سایر تولیدات کشاورزی به‌ویژه محصولات آب‌بر نیز صادق است. به‌دلیل ورود کشور به سال‌های کم‌آب و خشکسالی و همچنین نبود سیاست‌های مناسب مدیریتی برای کشت مناسب تولیدات استراتژیک کشاورزی، در این مدت شاهد مشکلات مختلفی برای تامین اقلام خوراکی بودیم، به‌عنوان مثال در سال گذشته بالغ بر ۸ میلیون تن گندم وارد کردیم و در بحث برنج نیز تولیدات داخلی تنها حدود 40 الی 50 درصد از نیاز بازار را تامین می‌کنند. این ارقام نشان‌دهنده بحرانی بودن شرایط کشت محصولات کشاورزی در ایران است.

به‌دلیل پایدار نبودن منابع آبی در شرایط فعلی کشور، باید سیاست‌های مناسبی را در راستای تخصیص منابع آبی برای کشاورزی تدوین کنیم. لازم به‌ذکر است میزان مصرف آب شهری و صنعتی بسیار کمتر از آب در کشاورزی است و همین موضوع سبب می‌شود تا به اصلاح الگوی مصرف آب در کشاورزی توجه بیشتری داشته باشیم. برای مصرف بهینه و بهره‌وری مناسب از منابع آبی موجود، باید بررسی کنیم چه محصولاتی، در چه مناطقی باید کشت

شود.

 به‌عنوان مثال حتی اگر برنج، نیاز مهم امروزه کشور است، هیچ توجیهی برای کشت برنج در منطقه خشک و کم‌آبی مانند اصفهان وجود ندارد. در شرایطی که با کاهش منابع آبی در کشور مواجهیم، تدوین سیاست‌های صحیح برای نحوه کشت و محصولاتی که باید در داخل تولید کرد، از مسائل حائزاهمیت است.

این شناسایی نیازهای داخلی در کنار توجه به ظرفیت‌های موجود در کشور، ما را به‌سمت دستیابی به راهکارهای مدیریتی مناسب رهنمون می‌سازد، به‌عبارتی دیگر تاکید بر آمایش سرزمینی و حفظ منابع طبیعی تنها راه خودکفایی در تولید محصولات استراتژیک است.