خشکی پوست می‌تواند دلایل بسیاری داشته باشد. کم آبی، افزایش سن، تغییرات فصلی، آلرژی‌ها و کمبود ریزمغذی‌ها، تعدادی از این عوامل هستند. روش درمان، بسیار مرتبط با علت پیدایش بیماری است. عموما از پمادهای دارویی و مرطوب کننده‌ها، برای افزایش رطوبت پوست استفاده می‌شود. همچنین اصلاح سبک زندگی، مثل نوشیدن بیشتر آب و مصرف مکمل‌های مفید، می‌تواند خشکی پوستمان را بهبود بخشد.

معرفی بهترین ویتامین

از سری مکمل‌ها و ویتامین‌های تقویت کننده پوست، میتوان به موارد زیر اشاره نمود:

ویتامین D

ویتامین D، ویتامینی محلول در چربی است، که فواید بسیاری برای جنبه‌های مختلف سلامت بدن، بویژه سلامت پوست دارد. سلول‌های پوستی‌ای به ‌نام "کراتینوسیت‌ها"، سطح بیشترلایه بیرونی پوستتان، که به «اپیدرم» معروف است، را تشکیل می‌دهند. کراتینوسیت‌ها تنها سلول‌های بدن هستند که توانایی تبدیل ویتامین D، به شکلی را دارند، که بدنمان بتواند از آن استفاده کند. ویتامین D نقش ضروری‌ای در عملکرد پوست، رشد سلول‌های پوست و همچنین حفظ سیستم ایمنی آن دارد، در واقع به عنوان اولین خط دفاعی با «پاتوژن‌های مضر» مقابله می‌کند.

مطالعات نشان داده‌اند که کمبود ویتامین D در خون، خطر ابتلا به بیماری‌های پوستی، مانند اگزما و پسوریازیس را افزایش می‌دهد. این دو بیماری باعث خشکی پوست می‌شوند. مکمل‌های ویتامین D، تاثیر بسزایی در درمان علائم اختلالات پوستی، مثل اگزما دارد. علاوه بر این، بین ویتامین D و رطوبت پوست هم ارتباط تنگاتنگی دیده می‌شود. یک تحقیق که بر روی 83 زن انجام گرفت، نشان داد که افراد با سطح پایین ویتامین D، نسبت به سایر شرکت کنندگان رطوبت پوست کمتری داشته و با افزایش سطح ویتامین D در خون، میزان رطوبت پوست هم افزایش می‌یابد.

مطالعه‌ای دیگر در طول 3ماه روی 50 زن نشان داد که با مصرف روزانه یک مکمل غذایی حاوی 600 واحد ویتامین D، می‌توان به نتایج مثبت قابل توجهی در آبرسانی به پوست رسید. البته باید گفت که در این تحقیق، مکمل، شامل ترکیبی از مواد مغذی مختلف بود، بنابراین، بطور واضح مشخص نیست که آیا می‌توان تنها با ویتامین D، به همان نتیجه مثبت رسید یا خیر!

 کلاژن

فراوان‌ترین پروتئین در بدن ما «کلاژن» نام دارد، که 75 درصد از وزن خشک پوست را تشکیل داده است. تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف مکمل‌های حاوی کلاژن، احتمالا فواید بسیاری برای پوستمان دارد، مثلا: کم شدن عمق چین و چروک و آبرسانی بیشتر پوست. مطالعه‌ای که بر روی 69 زن انجام گرفت، نشان‌دهنده آن بود که مصرف روزانه 2.5 تا 5 گرم کلاژن به مدت 8 هفته، تاثیر قابل توجهی در قابلیت ارتجاعی پوست داشته و همچنین سبب افزایش هیدراتاسیون پوست می‌شود.

یک تحقیق 12 هفته‌ای روی 72 زن هم نشان داد، که مصرف مکمل حاوی 2.5 گرم پپتید کلاژن، با ترکیبی از موادی مثل ویتامین C و روی، تاثیر چشمگیری بر بهبود آبرسانی و زبری پوست دارد؛ البته مکمل استفاده شده در این تحقیق حاوی مواد مغذی دیگری هم بوده است که می‌توانستند تاثیرگذار باشند. در سال 2019 از بررسی 11 مطالعه، به این نتیجه رسیدند که مصرف روزانه 2.5 تا 10 گرم مکمل‌های کلاژن خوراکی، به مدت 4 تا 24 هفته باعث افزایش رطوبت پوست و درمان خشکی پوست می‌شود.

ویتامین C

ویتامین C یک آنتی اکسیدان قوی است، که محافظ پوست بوده و برای ساختن کلاژن و تبدیل آن به یک ماده مغذی برای پوست، ضروری است. بطورکلی، پوست سطوح بسیار بالایی از ویتامین C دارد، غلظتی حدود 64 میلی‌گرم ویتامین C، در هر 100 گرم از لایه اپیدرمی پوست وجود دارد. ویتامین C، با کاهش از دست رفتن آب، از خشکی پوست جلوگیری می‌کند.

گفته شده، که اگر ویتامین C در ترکیب با سایر مواد مغذی مصرف شود، می‌تواند به افزایش رطوبت پوست نیز کمک کند. تحقیقی به مدت 6 ماه، روی 47 مرد نشان داد که استفاده از مکملی حاوی 54 میلی گرم ویتامین C، پروتئین دریایی و ترکیبی از سایر مواد مغذی، به میزان قابل توجهی آبرسانی پوست را افزایش می‌دهد. مطالعه‌ای روی 152 زن نشان می‌دهد افرادی که مکملی از 54 میلی‌گرم ویتامین C، روی و پروتئین دریایی استفاده کردند، در مقایسه با گروه دیگر، زبری پوست کمتری را تجربه کردند. البته در اکثر مطالعات موجود، بجز ویتامین C، سایر مواد مغذی نیز وجود داشتند، که این موضوع باعث می‌شود تا تشخیص دقیق تاثیر ویتامین c به تنهایی، دشوارتر شود.

روغن ماهی

روغن ماهی دارای خواص تقویت کننده پوست است، که حاوی دوکوزاهگزانوئیک اسید (DHA) و ایکوزاپنتانوئیک اسید (EPA)، دو اسید چرب ضروری بوده که دارای خواص قدرتمند ضد التهابی و شفابخش هستند. مکمل‌های غذایی که در ترکیب خود دارای روغن ماهی باشند، به افزایش هیدراتاسیون پوست کمک می‌کنند. یک تحقیق به مدت 90 روز بر روی موش‌هایی با پوست خشک شده بر اثر استون، نشان داد که مکمل‌های روغن ماهی خوراکی با دوزهای بالا به طور چشمگیری، باعث افزایش رطوبت پوست، کاهش از دست دادن آب و برطرف کردن خارش پوست می‌شوند. روغن ماهی بعد از 60 روز، رطوبت پوست را به مقدار 30 درصد افزایش داد.

همچنین، تحقیقات ثابت کرده که مصرف روزانه دوزهای روغن ماهی، از 1 تا 14 گرم EPA و 0 تا 9 گرم DHA ، برای بازه زمانی 6 هفته تا 6 ماه موجب بهبود علائم پسوریازیس، از جمله پوسته پوسته شدن یا خشکی و ترک خواهد شد. روغن ماهی التهابات پوستی را کاهش می‌دهد و در برابر آسیب‌های اشعه‌های مضر خورشید، از پوست محافظت خواهد کرد. مطالعات، همچنین نشان می‌دهند که مکمل‌ها و مولتی ویتامین‌ها، همراه با چندین ترکیب، برای بهبود رطوبت پوست بسیار موثرند.

پروبیوتیک‌ ها

مصرف مکمل باکتری لاکتوباسیلوس پلانتاروم برای موش و انسان، به مدت 8 هفته، موجب بهبود عملکرد سد پوست و آبرسانی به پوست شد. اما هنوز، نیاز به تحقیقات بیشتری است. دستگاه گوارش تحت تاثیر اضطراب و یا برنامه غذایی پر چرب، سبب گسترش سطوح ملتهب در سیستم بدن بخصوص پوست می‌شود. در تحقیقی، به 300 نفر از افراد مبتلا به آکنه صورت، پروبیوتیک داده شد که در 80% آن‌ها سبب بهبود پوستشان شد.

اسید هیالورونیک

اسید هیالورونیک را عموما به شکل موضعی، برای تقویت آبرسانی پوست استفاده می‌کنند، اما در تحقیقاتی که اخیرا انجام گرفته، ثابت شده است که مصرف این ماده، در ترکیب با مواد مغذی دیگر، ممکن است در تقویت آبرسانی پوست موثر باشد.

آلوئه ورا

نتایج یک تحقیق بر روی 64 زن نشان  می‌دهد، که مصرف مکمل اسیدهای چرب مشتق شده از آلوئه‌ورا، برای 12 هفته، به شکل قابل توجهی رطوبت پوست و خاصیت ارتجاعی آن را افزایش می‌دهد.

سرامیدها

سرامیدها، مولکول‌های چربی بوده که از اجزای بسیار مهم "پوست سالم" محسوب می‌شوند. تعدادی از تحقیقات نشان داده‌اند که این مکمل می‌تواند آبرسانی پوست را افزایش دهد و در نتیجه به درمان خشکی پوست  نیز کمک کند. کم آبی یکی از دلایل معمول برای خشکی پوست است، همچنین پیروی از یک رژیم غذایی ناسالم و کمبود ریزمغذی‌ها، هم می‌تواند علایم خشکی پوست را تشدید کند. همینطور مبتلا بودن به بیماری‌هایی مانند بیماری‌های کلیوی، بی‌اشتهایی، پسوریازیس، کم‌کاری تیروئید و آلرژی‌های محیطی هم منجر به خشکی پوست می‌شوند.

مولتی ویتامین‌ چیست؟

مولتی ویتامین‌، نوعی از داروهای مکمل است، که به شکل قرص، کپسول، شربت، پودر و یا اشکال دیگر دارویی، یافت می‌شود. در این مکمل‌ها چند ویتامین، با مواد معدنی ترکیب می‌شوند. روش استفاده از هر مولتی ‌ویتامین، متفاوت و منحصر به خودش است. این مواد می‌توانند مجموعه‌ای از ویتامین‌های مختلف را که برای بدن ضروری است، تامین کنند. در تهیه این مولتی ویتامین‌ها باید به توصیه‌های پزشکان دقت کنیم، تا با تداخل دارویی و مشکلاتی از این قبیل، مواجه نشویم.

سخن پایانی

پوست، بیرونی ترین بخش بدن ماست که از ارگان‌های داخلی بدن ما محافظت می‌کند، همچنین برای حفظ زیبایی ظاهری ما نیز نقش مهمی ایفا می‌کند، برای در امان ماندن از بیماری‌های پوستی باید به رژیم غذایی خود دقت کنیم و از وجود ویتامین‌های مفید در آن مطمعن شویم، در غیر اینصورت، برای تامین ویتامین و مواد مغذی می‌توانیم، از مولتی ویتامین یا مکمل‌ها استفاده کنیم.