سیدرضا فاطمی‌امین در سفر یکروزه به استان خراسان‌شمالی از واحدهای صنعتی این استان از جمله کارخانه لوله‌گستر اسفراین و مجتمع صنعتی فولاد اسفراین بازدید کرد.

سیدرضا فاطمی‌امین، وزیر صنعت، معدن و تجارت در بازدید از شرکت لوله‌گستر اسفراین گفت: اجرای طرح آمایش صنعت، معدن و تجارت از سال گذشته با هدف توزیع همگون بخش‌های صنعتی و معدنی در کشور اجرایی شده و طی بازدیدهای میدانی و مطالعات قبلی که انجام‌شده سعی داریم با توزیع بهینه صنایع و معادن توازن را در استان‌های گوناگون کشور داشته باشیم. به‌گزارش ایدرونیوز، وزیر صمت افزود: این وزارتخانه تکمیل زنجیره‌های تولید در کشور را در مناطق گوناگون برنامه‌ریزی کرده تا ضمن تکمیل زنجیره‌های تولید، فقر صنعت در مناطقی نظیر خراسان‌شمالی جبران شود.

شناسایی وضعیت صنایع

فاطمی‌امین با تاکید بر این موضوع که ناهمگونی توزیع بخش‌های صنعتی و معدنی سبب تشکیل زنجیره‌های ناقص، ایجاد آلایندگی، مهاجرت و در نهایت فقر سرمایه‌گذاری در برخی مناطق شده، اظهارکرد: در این بازدیدها مشکلات صنایع کشور و زنجیره‌هایی که باید سرمایه‌گذاری آنها تکمیل شود یا مناطقی که سرمایه‌گذاری در آنها به اندازه کافی رشد نکرده، شناسایی شد. در ادامه مازیار زند، مدیرعامل لوله‌گستر اسفراین در بازدید وزیر صمت از این کارخانه، گزارشی از روند تولید و مسائل گوناگون لوله‌گستر اسفراین ارائه کرد. مجتمع صنعتی فولاد اسفراین، بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد آلیاژی در خاورمیانه و شرکت لوله‌گستر اسفراین، تنها تولیدکننده لوله‌های بدون‌درز مورداستفاده در صنایع نفت و گاز در کشور است.

حمایت ایدرو از پلتفرم‌های نوآورانه

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و رئیس هیات‌عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) در نشست هم‌اندیشی با شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور، اعلام کرد: سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران از استقرار پلتفرم‌های نوآورانه با هدف ارتقای قابلیت دانش فنی و توان رقابت‌پذیری تولید ملی حمایت می‌کند.

علی نبوی در این نشست سازمان‌های توسعه‌ای را از ارکان اثرگذار در قانون جهش تولید دانش‌بنیان عنوان و تصریح کرد: براساس این قانون، سازمان‌های توسعه‌ای همانند ایدرو مجاز هستند در طرح‌های فناورانه به‌طور مستقیم یا از طریق بازار سرمایه یا به‌طور غیرمستقیم از طریق عاملیت صندوق‌های نوآوری و شکوفایی و با رعایت قوانین و مقررات مربوط و در چارچوب اصل ۴۴ قانون اساسی سرمایه‌گذاری کند. نبوی دستیابی به نقش محوری در توسعه متوازن، نوسازی صنایع کشور، توسعه سرمایه‌های انسانی و سازمان در بنگاه‌های صنعتی، شتاب‌بخشی به توسعه صنایع پیشرفته و پیشران را از اهداف کلان ایدرو برشمرد و افزود: ایدرو می‌تواند با بهره‌گیری از توان شرکت‌های دانش‌بنیان و نوآور برای عملیاتی کردن این موارد اقدام کند. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت همچنین ایجاد صندوق پژوهش و فناوری خطرپذیر را از برنامه‌های در دست اقدام سازمان گسترش عنوان کرد که می‌تواند مشوق‌ها و انگیزه‌های لازم را برای تحقق ارتقای تولید دانش‌بنیان فراهم کند. رئیس هیات‌عامل ایدرو با اشاره به ماهیت توسعه‌ای این سازمان و اقداماتی که ایدرو تاکنون در حوزه صنایع پیشرفته انجام داده، گفت: وجود قوانین دست‌وپاگیر درباره سرمایه‌گذاری باعث‌شده سرمایه‌گذاری در این حوزه بسیار محدود باشد و این امر منجر به کندی توسعه صنعت دانش‌بنیان شود. وی با اشاره به تحولات سریع و رشد فزاینده تکنولوژی در حوزه صنایع پیشرفته تاکید کرد: سرمایه‌گذاری روی صنایع پیشرفته باید سازکاری بسیار چابک داشته باشد و سریعا به مرحله اجرا برسد اما روندهای تکلیفی در مسیر سرمایه‌گذاری ایدرو زمانبر است که امیدواریم با حمایت و توجه ویژه ارکان حاکمیت بتوانیم روند سرمایه‌گذاری در صنایع پیشرفته را تسهیل کنیم. معاون صنایع پیشرفته سازمان گسترش و نوسازری صنایع ایران نیز در این هم‌اندیشی با اشاره به اینکه این سازمان در دهه ۸۰ و ۹۰ تنها بازیگر عرصه دانش‌بنیان بود، گفت: اساس کار ایدرو تجاری‌سازی ایده‌ها و دستاوردهای علمی شرکت‌های دانش‌بنیان است و در این‌باره بر دو محور فراهم کردن زیرساخت تجاری‌سازی و بهم‌رسانی شرکت‌های دانش‌بنیان و نیازهای فناورانه واحدهای تولیدی متمرکز شده‌ایم.

حمید بازارگان یکی از موارد مهم در اکوسیستم دانش‌بنیان را مقوله صادرات دانست و گفت: شرکت‌های دانش‌بنیان عموما متشکل از تیم‌های فنی بوده و معمولا در حوزه بازرگانی و صادرات خلأ دارند و ایدرو با توجه به اعتبار بالای بین‌المللی، می‌تواند با نقش‌آفرینی و اطمینان‌بخشی به‌طرف خارجی به توسعه صادرات شرکت‌های دانش‌بنیان کمک کند. بازارگان همچنین استفاده از ظرفیت شرکت‌های دانش‌بنیان در پروژه‌های کلان را اقدام دیگری دانست که با توجه به تجربه سازمان گسترش در اجرای طرح‌های کلان به صورت کنسرسیومی، ایدرو می‌تواند چنین نقشی را ایفا کند. در این نشست همچنین شماری از مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان و فعالان عرصه صنعت و فناوری، مشکلات، چالش‌ها، پیشنهادها و انتظارات خود را مطرح کردند.

بازچابک‌سازی سازمان‌های توسعه‌ای

ایدرو می‌تواند در کنار برنامه‌ریزی و تلاش حداکثری کارشناسانه و هم‌افزایی بین‌نهادی بخش‌های فعال در عرصه دانش‌بنیان کشور به نقش‌آفرینی بهینه و دستیابی هر چه بیشتر به اهداف این عرصه استراتژیک کمک اساسی کند. معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت گفت: در سالی که «تولید، دانش‌بنیان و اشتغال‌آفرین» به‌عنوان راهبرد سال رهبر معظم انقلاب راه دستیابی به پیشرفت عادلانه و حل مشکل فقر عنوان شده، فراهم‌آوری حداکثری زمینه‌ها و الزامات تحقق این راهبرد و جانمایی هر نهاد برای نقش‌آفرینی حداکثری و بهینه در اکوسیستم دانش‌بنیان کشور بیش از پیش ضرورت و فوریت می‌یابد. در جهان امروز، عملا دانش مهم‌ترین منبع جایگزین در مدیریت سنتی تولید شده و سخن گفتن از رشد فزاینده و سریع اقتصاد و صنعت دانش‌بنیان در جهان با اخبار و اطلاعات متفاوتی که از این روند در دسترس عموم قرار دارد، بدیهی مکرر خواهد بود. با نگاهی به نظام نوآوری در ایران می‌توان ماموریت‌هایی را در این فراگرد برای سازمان‌های توسعه‌ای تعریف کرد، چراکه این سازمان‌ها به فراخور ذات و ماهیت خود در هر دوره نقش‌های متفاوت و متناسبی را برای کمک به توسعه ایفا کرده و می‌کنند. نبوی گفت: سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران به‌عنوان نخستین و قدیمی‌ترین سازمان توسعه‌ای کشور از جمله سرمایه‌گذاری و تسهیلگری در عرصه‌های خطرپذیر را به‌عنوان یک شیوه مالوف در عمر ۵۵ ساله خود تجربه کرده است. ایدرو در راستای تلاش برای تحقق شعار سال یکی از میدان‌های نقش‌آفرینی خود را حوزه سرمایه‌گذاری در طرح‌های فناورانه می‌داند. اعم از اینکه به‌طور مستقیم و از طریق بازار سرمایه ایفای نقش کرده یا با عاملیت صندوق نوآوری و شکوفایی در راستای مقررات اصل ۴۴ تسهیلگری انجام دهد. نقش‌آفرینی در حوزه سرمایه‌گذاری تولید دانش‌بنیان زمانی اهمیت بیشتری می‌یابد که با بررسی سهم اقتصاد دانش‌بنیان از کل اقتصاد کشور به اعداد تک‌رقمی برخورد می‌کنیم. او تصریح کرد: در همین راستا، ایدرو همچنین ایجاد صندوق پژوهش و فناوری خطرپذیر را در برنامه‌های خود قرار داده که می‌تواند به‌عنوان مشوق حمایتگرانه، انگیزه‌های لازم را در فعالان تولید دانش‌بنیان از طریق حمایت‌های مالی، تضمین خرید، صدور ضمانتنامه و... افزایش دهد. ایدرو به‌ویژه در بخش کمک به توسعه تجاری‌سازی تولید دانش‌بنیان در مواردی که شرکت‌های نوآور تا مرحله نمونه نیمه‌صنعتی یا حتی صنعتی محصول رسیده باشند و در سطوح بلوغ فناوری هفتم و بعدتر (TRL۷) که نیازمند هزینه‌کرد قابل‌ملاحظه‌ای است، نقش خود را جانمایی می‌کند. او گفت: تحولات در حوزه تولید دانش‌بنیان و ماهیت دانش در عصر کنونی بسیار پرسرعت و در حال ارتقای مستمر است. به‌طور طبیعی، فعالیت در این میدان به همان میزان نیازمند سرعت و داشتن قدرت انطباق بالا با چنین تحولات سریعی است. سازمان‌های توسعه‌ای باید همواره در حداکثر چابکی و انعطاف (Agaility&Flexiblity) برای نقش‌آفرینی در عرصه‌های فعالیت خود باشند. وضع مقررات گوناگون و رویه مستمر این ایجاد محدودیت‌های قانونی و آیین‌نامه‌ای برای سازمان‌های توسعه‌ای به‌ویژه در ۱۵ سال اخیر که از قضا جهان به سمت اقتصاد دانش‌بنیان و پرتحول پیش رفته، در درون کشور به‌شدت از ضریب چابکی و انعطاف این سازمان‌ها کاسته است. نگاهی که در آن عموم رویه‌های حاکم بر ادارات و نهادهای اجرایی به ایدرو و سازمان‌های توسعه‌ای نیز تسری داده باعث وضع مقررات گوناگون کاهنده چابکی و انعطاف در ایدرو برای ایفای نقش خود در میدان پرتحول و پرسرعت تولید دانش‌بنیان شده است. بنابراین امروز بیش از پیش اصلاح این محدودیت‌ها و رفع محدودیت‌های محیطی را برای بازچابک‌سازی ایدرو ضروری می‌کند. نبوی تاکید کرد: خوشبختانه ظرفیت‌های لازم در خود قانون برای رفع این دست‌وپاگیری‌ها وجود دارد که می‌تواند در قالب هم‌اندیشی بخش‌های تخصصی در قوه اجرا و قوه تقنین با میزبانی ایدرو و تشریح چالش‌های این محدودیت‌ها و ارائه پیشنهادات به رفع این مشکل جدی بینجامد. با توجه به مطالب پیش گفته تامین منابع مالی برای سرمایه‌گذاری‌های بزرگ در تولید دانش‌بنیان کشور ضروری است در حالی‌که قانون‌گذار در تبصره ۷ اصلاحی بند الف ماده ۳ قانون اجرای سیاست‌های کلی اصل ۴۴ با صراحت تکلیف می‌کند که ۷۰ درصد درآمدهای به‌دست آمده از فروش شرکت‌های تابعه به سازمان‌های توسعه‌ای مسترد شود تا برای تکمیل پروژه‌های در دست اجرا، توسعه مناطق محروم و ایفای وظایف حاکمیتی در حوزه فناوری‌های پیشرفته و پرخطر اختصاص یابد، اما متاسفانه تاکنون بخش عظیمی از این منابع مالی به ایدرو بازگردانده نشده است. حتی در باره آن بخش از واگذاری‌هایی حدفاصل سال‌های ۸۲ تا ۸۷ که در چارچوب برنامه‌های سوم و چهارم توسعه بوده نیز بازگشت ۵۰ تا ۷۰ درصد منابع به سازمان‌های مادر تکلیف قانونی صریحی بوده که متاسفانه عمدتا اجرا نشده است. از رهگذر این مسئله، هزاران میلیارد ریال منابع قانونی این سازمان توسعه‌ای تاکنون معطل مانده که می‌تواند هم‌اکنون کمک‌رسان جدی برای نقش‌آفرینی بهینه ایدرو در اکوسیستم صنعت و تولید دانش‌بنیان کشور تلقی شود. کوتاه سخن اینکه ضرورت بازچابک‌سازی و احیای منابع مالی قانونی قدیمی‌ترین سازمان توسعه‌ای صنعتی کشور می‌تواند در کنار برنامه‌ریزی و تلاش حداکثری کارشناسانه و هم‌افزایی بین‌نهادی بخش‌های فعال در عرصه دانش‌بنیان کشور (از قبیل معاونت علمی ریاست‌جمهوری صندوق نوآوری شکوفایی وزارت علوم و...) به نقش‌آفرینی بهینه و دستیابی هر چه بیشتر به اهداف این عرصه استراتژیک کمک اساسی کند.