۲۶ آذر، روز ملی حمل‌ونقل است. تعیین این روز در سال ۱۳۷۶ به پیشنهاد وزارت راه و ترابری، برای آگاه‌سازی جامعه در زمینه نقش و جایگاه بخش حمل‌ونقل در اقتصاد ایران، از سوی شورای فرهنگ عمومی کشور صورت گرفت.
پیشینه یک نام‌گذاری
در تاریخ تحولات صنعت حمل‌ونقل در کشور، روزهای سرنوشت‌سازی بوده‌اند که نقشی تعیین‌کننده در انسجام شبکه حمل‌ونقل داشته‌اند و ۲۶ آذر سال ۱۳۶۱، از شمار چنین روزهایی است. در این روز و در بحبوحه جنگ تحمیلی، حدود ۱۰۰ کشتی حامل کالا در بنادر جنوبی کشور، در انتظار تخلیه بار بود و بروز بحران ناشی از اتمام ذخیره کالاهای اساسی در کشور، تهدید کشتی‌های منتظر ازسوی عراق و نیز شمول بیمه‌های جنگی، نگرانی‌هایی را برای مسئولان فراهم آورده بود. در همین روزها، رهبر کبیر انقلاب، حضرت امام خمینی رحمه‌الله در پیامی تاریخی، کامیونداران کشور را به مشارکت در تخلیه هر چه سریع‌تر کشتی‌ها فراخواندند.
به‌دنبال فرمان تاریخی حضرت امام خمینی رحمه‌الله مبنی بر تخلیه کشتی‌های منتظر در بندرهای جنوبی کشور، ایران زمین شاهد بسیج عمومی کامیونداران شد و صحنه‌های کم‌نظیری از فداکاری، ایثار و تلاش شبانه‌روزی به ثبت رسید و این روز را در تاریخ کشور در یادها ماندگار ساخت. ۱۵ سال پس از زمان صدور فرمان حضرت امام رحمه‌الله، به پیشنهاد وزارت راه و ترابری و در جهت آگاهی اقشار مختلف مردم از نقش و جایگاه والای شبکه گسترده حمل‌ونقل کشوری، در سال ۱۳۷۶ ازسوی شورای فرهنگ عمومی کشور، ۲۶ آذر به‌عنوان «روز حمل‌ونقل» شناخته شد.
تعریف ترابری یا حمل‌ونقل
ترابری یا حمل‌ونقل به جابه‌جایی یا انتقال انسان، حیوان یا کالا از جایی به جای دیگر گفته می‌شود. گستردگی منحصر به‌فرد فعالیت‌هایی که در بخش حمل‌ونقل انجام می‌شود و همچنین، تحولات سریع فناوری این بخش، ارتباط میان آن و فرآیند توسعه اقتصادی و اجتماعی را آنچنان حساس و پیچیده ساخته که کارشناسان اقتصادی، از بخش حمل‌ونقل به‌عنوان «نیروی محرکه توسعه» یاد می‌کنند و کارآمدی و توانمندی آن را، زمینه‌ساز توسعه همه‌جانبه کشورها می‌دانند. به‌عقیده کارشناسان، موفقیت‌های راهبردی در زمینه رشد و توسعه اقتصادی، مدیون سرمایه‌گذاری کلان در زیرساخت‌ها و تجهیزات حمل‌ونقل و نیز توسعه مهارت‌های حمل‌ونقل بوده است. بر این اساس، جوامعی که در این مسئله حیاتی سرمایه‌گذاری نکنند و آن را به اهمال و فراموشی بسپارند، اندک اندک از قافله پیشرفت و توسعه دور می‌مانند و حتی برای رفع نیازهای اولیه خود نیز، نیازمند استعمارگران شرق و غرب می‌شوند.
تجارت جهانی و حمل‌ونقل
رقابت در بازارهای بین‌المللی برای به‌دست آوردن سهم بیشتر در تجارت جهانی، روز به روز فشرده‌تر و پیچیده‌تر می‌شود. در این میان، تولید‌کنندگان و صادرکنندگانی موفق می‌شوند که با برخورداری از فناوری روز در بخش تولید و بهره‌گیری صحیح از مدیریت علمی بازار در بخش توزیع و حمل‌ونقل، بتوانند نرخ تمام‌شده و هزینه‌های تجاری را برای عرضه محصولی استاندارد کاهش دهند. بر این اساس، تجارت جهانی و حمل‌ونقل در انواع مختلف زمینی، دریایی و هوایی، دو پدیده جدانشدنی هستند. خدمات حمل‌ونقل کارآمد، شرط لازم برای انجام تجارتی موفق است. در نیم قرن اخیر، روند رشد تجارت جهانی به‌طور مستمر تداوم داشته و به موازات آن، خدمات حمل‌ونقل نیز بهبود یافته و نقش بسیار مؤثری در رونق تجارت جهانی ایفا کرده است.
حمل‌ونقل، انرژی و محیط‌زیست
حمل‌ونقل یا ترابری یکی از بخش‌های عمده و اصلی مصرف‌کننده انرژی است. بیشتر ترابرها از سوخت‌های هیدروکربنی استفاده می‌کنند. اگر این سوخت‌ها ناقص بسوزند، تولید آلودگی می‌کنند. باوجود اینکه وسایل نقلیه در ایالات متحده نسبت به گذشته به‌علت مقررات زیست‌بومی آلودگی کمتری ایجاد می‌کنند، در عمل این امر به‌دلیل افزایش تعداد ترابرها (وسایل نقلیه) و میزان استفاده‌ای که از هر یک از آنها می‌شود، بی‌اثر شده است.
سوخت‌های کم‌آلوده‌کننده می‌توانند آلودگی را کاهش دهند.
درحال‌حاضر معمول‌ترین سوخت کم‌آلوده‌کننده گاز مایع است. هیدروژن نیز یک سوخت کم‌آلوده‌کننده است؛ حتی از گاز هم کمتر هوا را آلوده می‌کند. یک روش دیگر بالا بردن کارآیی وسایل نقلیه است که کاهش آلودگی و اتلاف را به‌وسیله ایجاد کاهش در مصرف کارمایه به همراه دارد. اگر امکان بهره‌گیری از نیروی الکتریسیته در ترابرها وجود داشته باشد، موتورهای الکتریکی بهترین و کارآترین گزینه هستند.