پیمان صفردوست: گرانی و محدودیت واردات تبعات منفی بسیاری را در بخش تجارت کشور به همراه داشته است.
یکی از این تبعات و عوارض افزایش عرضه کالاهای تقلبی در بازار بوده است. البته این روزها این موضوع درباره برخی از کالاها سروصدای بیشتری به پا کرده که شاید یکی از نمونه‌های بارز آن، خریداری شیشه‌های عطر و ادکلن برندهای معروف خارجی، پر کردن مجدد آنها با اسانس‌های تقلبی و فروش مجدد آنها با قیمت‌های بالا در بازارهای داخلی است. این نوع تقلب بازاری را نیز رونق داده که شاید پیش از این کسی فکر آن را نیز نمی‌کرد؛ خرید و فروش شیشه‌های خالی عطر.
برخی گزارش‌ها در این زمینه حاکی از این است که این شیشه‌های خالی با قیمت‌های بسیار بالا در برخی نقاط بازار و حتی سایت‌های خرید و فروش اینترنتی معامله می‌شوند تا مورد استفاده مجدد قرار گیرند. اما گستردگی این بازار تا چه حد است و آیا می‌تواند به یک چالش جدی در حوزه فرآورده‌های بهداشتی و آرایشی تبدیل شود؟!
روزنامه صمت در این گزارش این سوژه را پیگیری کرده است؛ با ما همراه باشید:
ممنوعیت واردات لوازم آرایشی اتفاق جدیدی را در این بازار به‌وجود آورده است. سایت تجارت‌نیوز چندی پیش خبری منتشر کرد که براساس آن برخی فروشندگان لوازم آرایشی در بازار تهران شیشه ادکلن خالی برند را با نرخ ۴۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان می‌خرند تا با پر کردن اسانس‌های تقلبی ادکلن‌های تقلبی را با نرخ چندده میلیونی به مردم بفروشند.
بنا به این گزارش باتوجه به نرخ فعلی ادکلن‌های اصل، شیشه خالی این برندها در بازار ایران، با نرخ نجومی فروخته می‌شود و طبق اظهارات فعالان بازار برخی از زباله‌گردها هم در این آشفته‌بازار پول خوبی به جیب می‌زنند. به‌گفته فعالان این بازار ادکلن‌ها با نرخ نجومی در ایران با اسانس‌های تقلبی پر می‌شود. به‌گفته برخی فروشندگان لوازم آرایشی از سال ۹۷ با ممنوعیت واردات لوازم آرایش، ادکلن‌های برند به‌شدت گران شده و فروش ادکلن‌های تقلبی با قیمت‌های نامتعارف در بازار زیاد شده است.
قاچاق کالای تقلبی راحت‌تر است
حمید مقیمی، رئیس هیات مدیره انجمن واردکنندگان فرآورده‌های آرایشی، بهداشتی و عطریات کشور در این باره در گفت‌وگو با صمت اظهار کرد: تقلب در کالاهای حوزه بهداشتی و آرایشی موضوع جدیدی نیست و سال‌هاست که به شیوه‌های گوناگون در کشور وجود دارد و قابل‌انکار نیز نیست.
مقیمی درباره موضوع خرید و فروش شیشه‌های خالی عطر و ادکلن‌های برند که در روزهای اخیر در رسانه‌ها به آن پرداخته شده نیز گفت: این نوع معاملات و خریدوفروشها که بیشتر توسط دوره‌گردها و زباله‌گردها انجام می‌شود، کار دارای تشکیلات، سازمان‌یافته و گسترده‌ای نیست که بخواهد در سطح گسترده قابل پیگیری باشد.
وی در این باره تصریح کرد: خوشبختانه آگاهی بیشتر خریداران نیز در حال حاضر به حدی رسیده که بتوانند محل مناسب خرید محصولات بهداشتی و آرایشی را تشخیص بدهند و برای این کار به مکان‌های به اصطلاح زیرپله‌ای نامعتبر مراجعه نکنند. مقیمی درباره حجم چنین تقلبی در کشور نیز عنوان کرد: گرچه آگهی‌های خرید و فروش چنین کالاهایی در سایت‌های اینترنتی دیده می‌شود اما به‌نظر نمی‌رسد حجم آن در حدی باشد که بتوان به‌عنوان یک موضوع قابل بحث به آن پرداخت.
رئیس هیات مدیره انجمن واردکنندگان فرآورده‌های آرایشی، بهداشتی و عطریات کشور همچنین تصریح کرد: باتوجه به شرایط موجود و ورود کالاهای قاچاق تقلبی و فیک از کشورهای همسایه، تهیه عطر و ادکلن‌های تقلبی از این مسیر و عرضه آن در بازار بسیار ساده‌تر و به‌صرفه‌تر از بازیافت شیشه‌های خالی عطر و ادکلن است.
مقیمی درباره جلوگیری از تبعات و آسیب‌های احتمالی خرید محصولات تقلبی موجود در بازار نیز عنوان کرد: باتوجه به نظارت‌هایی که بر فروشگاه‌های رسمی و شناسنامه‌دار و داروخانه‌های عرضه‌کننده فرآورده‌های بهداشتی و آرایشی انجام می‌شود، کمتر شاهد عرضه محصولات تقلبی در این واحدها هستیم و چنین معاملاتی بیشتر در سایت‌های اینترنتی دیده و شنیده می‌شود؛ بنابراین توصیه ما به خریداران این بوده که این محصولات را همواره از طریق فروشگاه‌های معتبر تهیه کنند.
این خبرسازی جهت‌دار است
مشاور مدیرکل فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو نظر متفاوت و جالب‌توجهی درباره انتشار این خبر دارد. وی این اخبار را نوعی خبرسازی جهت‌دهی شده برای اهداف دیگر می‌داند.
محمد بقایی در این‌باره در گفت‌وگو با صمت عنوان کرد: طرح این موضوع با این وسعت در رسانه‌هایی که داعیه نگاه تخصصی به صنعت دارند، نشان می‌دهد آنها آشنایی خاصی با روند تولید عطر و محصولات آرایشی و بهداشتی ندارند و موضوع استفاده مجدد از شیشه عطرها و ادکلن‌های خالی‌شده برندهای مطرح، جعلی است.
وی با اعلام اینکه کسی منکر خریدوفروش شیشه‌های عطر و ادکلن در بازار یا برخی سایت‌ها نیست، تصریح کرد: به‌عقیده من بیان موضوع خرید و فروش شیشه‌های عطر و ادکلن برای تقلب گسترده در این حوزه، یک نوع ساده‌انگاری و دست‌کم‌گیری متقلبان داخلی و بین‌المللی است؛ هرچند مبارزه با تقلب در صنعت آرایشی و بهداشتی کشور نیز ضروری است. این کارشناس حوزه بهداشتی و آرایشی اضافه کرد: متقلبان در صنعت آرایشی و بهداشتی، به حدی از پیشرفت رسیده‌اند که فرضیه‌ای مبنی بر استفاده از شیشه خالی عطر و ادکلن‌های برند، بیشتر شبیه لطیفه است.
وی گفت: این شیشه‌ها برای تولید محصولات تقلبی در کشورهای اطراف ما و در همین اربیل، پاکستان و جمهوری آذربایجان به وفور وجود دارد و دلیلی برای خریداری شیشه دست دوم وجود ندارد و اصلا یک خریدار، چند شیشه عطر و ادکلن دست دوم را می‌تواند از بازار تهیه کند که یک تقلب گسترده انجام شود؟ جدا از این موارد، چه انگیزه‌ای برای فروش شیشه‌های دست دوم برندهای خارجی وجود دارد؟! یعنی شما فکر می‌کنید، فردی که در کلاس استفاده یک ادکلن نزدیک ۵۰ میلیون تومانی است، خود را درگیر یافتن خریدار برای شیشه خالی عطر و ادکلن خود در بازار یا سایت‌های اینترنتی می‌کند تا ۲۰۰ تا ۵۰۰ هزار تومان از این مبلغ را زنده کند؟!
بقایی تاکید کرد: این موضوع یک جوسازی برای اعمال فشار به دولت و نهادهای مسئول برای از بین بردن محدودیت‌های مربوط به واردات این محصولات است. گرچه ممکن است چنین خریدوفروش‌هایی در سایت‌های اینترنتی انجام شود اما باید توجه داشت که حجم این خریدوفروشها و تخلفات آنقدر بزرگ نیست که بتوانیم به آن به‌عنوان یک چالش نگاه کنیم؛ آن هم در شرایطی که تولیدکنندگان داخلی محصولات خود را با کیفیت مطلوب و قابل رقابت تولید و عرضه می‌کنند.
مشاور مدیرکل فرآورده‌های آرایشی و بهداشتی سازمان غذا و دارو خاطرنشان کرد: به‌نظر من واردات قانونی هیچ اشکالی ندارد و در صورت وجود امکانات می‌توان به آن پرداخت اما سیاست‌های فعلی باتوجه به مشکل دسترسی به ارز، محدودیت واردات است. این جهت‌دهی اخبار جای سوال دارد و این اقدامات در حالی انجام می‌شود که ما با موضوع تامین ارز برای خرید واکسن هم مواجهیم. تقلب در این سطح محدود در بیشتر صنایع وجود دارد و محدود به صنایع بهداشتی و آرایشی نیست. بقایی در پایان گفت: در حال حاضر تولید این محصولات در کشور با کیفیت مطلوب انجام می‌شود و نباید با این نوع جوسازی‌های خبری، تیشه به ریشه تولید داخلی در این حوزه بزنیم.
سلامت یک نفر هم مهم است
جدا از موضوع اقتصادی و کلاهبرداری‌هایی که ممکن است در استفاده مجدد از شیشه‌های خالی عطر و ادکلن صورت گیرد، این موضوع باتوجه به اینکه به‌گفته دست‌اندرکاران این اقلام معمولا توسط دوره‌گردها و از میان زباله‌ها جمع‌آوری می‌شوند، از بعد سلامت نیز اهمیت پیدا می‌کند. باتوجه به این موضوع به‌نظر می‌رسد نقش نهادهای نظارتی در جلوگیری از شیوع چنین رویه‌ای حتی اگر با میزان بسیار محدود، حیاتی و تاثیرگذار باشد و باید برای آن برنامه‌ریزی انجام داد. چنین موضوعی در صورت تداوم می‌تواند آسیب‌هایی فراتر از آسیب‌های اقتصادی و مالی را برای کشور به همراه داشته باشد.