چهلمین نشست اعضای هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران با حضور اعضا و همچنین پیروز حناچی، شهردار تهران برگزار شد. نشست دیروز با هشدارهایی در حوزه‌های گوناگون سپری شد؛
از ارز ۴۲۰۰ تومانی و مشکلات بودجه گرفته تا عقب‌ماندگی در رشد اقتصادی و هوای بسیار آلوده تهران.
در این نشست، علاوه براینکه به رشد ۱۶درصدی بودجه شرکت‌های دولتی سال آینده اشاره شد و این موضوع را را مطرح کردند که اگر در بخش رشد اقتصادی به همین روال پیش برویم دچار ۳۰ درصد عقب‌ماندگی خواهیم بود و ۱۴ سال طول خواهد کشید که دوباره به وضعیت سال ۱۳۹۶ بتوانیم بازگردیم؛ بنابراین این‌یک اعلام‌خطر جدی برای سیاست‌گذاران کشور است.
رشد عجیب بودجه شرکت‌های دولتی
به گزارش سایت اتاق بازرگانی تهران در ابتدای این نشست، رئیس اتاق بازرگانی تهران به آیین بزرگداشت خلیلی عراقی که از سوی اتاق ایران روز یکشنبه هفته جاری برگزار شد، اشاره کرد و گفت: آقای مهندس خلیلی حق‌بزرگی به گردن خانوارهای ایرانی دارد زیرا نخستین کسی بود که در کشور که گازی که می‌سوخت را به سیلندر گاز وارد و به خانه‌ها منتقل کرد و شرایط زندگی بهتری را برای خانواده‌ها و خانم‌ها رقم زد و آنها را از استفاده اجاق‌های نفتی رها کرد. مهندس خلیلی را می‌توان به‌عنوان اسطوره مقاومت و اخلاق نشان داد و من فکر می‌کنم در این شرایطی که ناامیدی حاکم است بر کشور مهندس خلیلی را باید به‌عنوان نماد مقاومت معرفی کرد، فردی که در ۹۰ سالگی هنوز با امید و اخلاق کار می‌کند. ما باید از مهندس خلیلی بیشتر درس بگیریم و استفاده کنیم.
مسعود خوانساری به تشریح وضعیت شاخص‌های اقتصادی کشور و لایحه بودجه پرداخت و گفت: در سال ۹۷ رشد اقتصاد ما ۴.۸ درصد منفی بوده است و در سال ۹۹ براساس پیش‌بینی صندوق جهانی پول رشد اقتصادی کشور بین ۸.۵ تا ۹.۵ درصد منفی خواهد بود. همچنین برای دومین سال متوالی اقتصاد ایران همراه با رکود خواهد بود. با توجه به گزارش‌های اقتصادی در ۵ سال آینده اقتصادی ایران در مجموع ۴ درصد رشد پیش‌بینی‌شده است که اگر به همین روال پیش برویم دچار ۳۰ درصد عقب‌ماندگی خواهیم بود و ۱۴ سال طول خواهد کشید که دوباره به وضعیت سال ۱۳۹۶ بتوانیم بازگردیم؛ بنابراین این‌یک اعلام‌خطر جدی برای سیاست‌گذاران کشور بوده و لازم است اقدام‌های جدی را برای خروج از این وضعیت به اجرا بگذارند و با روش‌های کنونی چنین امری میسر نیست.
وی تصریح کرد: رقم نقدینگی در پایان شهریور ۲ هزار و ۱۲۶ هزار میلیارد تومان بوده که نسبت به شهریور سال گذشته ۲۷ درصد رشد داشته است و همچنین پایه پولی به ۲۸۶ هزار میلیارد تومان و ضریب فزاینده پولی معادل ۷.۱۵ درصد رسیده که بیشتر به‌دلیل انتقال بخشی از بدهی‌های بانک‌ها و موسسه‌های اعتباری به بانک مرکزی و بدهی دولت به بانک مرکزی بازمی‌گردد.
رئیس اتاق بازرگانی تهران ادامه داد: با شرایطی که از وضعیت مالی کشور اشاره کردم بودجه سال آینده (۹۹) هزار و ۹۸۸هزار میلیارد تومان پیش‌بینی‌شده که از این مقدار ۴۸۴ هزار میلیارد تومان بودجه عمومی دولت است و ۳ برابر این بودجه شرکت‌های دولتی است. بودجه شرکت‌های دولتی سال آینده ۱۶ درصد رشد کرده درحالی‌که در صحبت‌های رهبر معظم انقلاب، رئیس‌جمهوری همیشه از کوچک شدن دولت و خروج دولت از تصدی‌گری صحبت می‌شود اما می‌بینیم که متأسفانه در بودجه این مهم رعایت نشده است و اتفاقا کارآیی شرکت‌ها را می‌توان دقیقا از همین بودجه مشخص کرد به‌ویژه در ارتباط با مالیاتی که پرداخت می‌کنند در مقایسه با مالیاتی که شرکت‌های خصوصی پرداخت می‌کنند.
خوانساری گفت: موضوع دیگری که در بودجه دیده می‌شود، بحث اوراق مشارکت است. در بودجه پیشنهادی پیش‌بینی‌شده دولت از طریق فروش اوراق ۸۰ هزار میلیارد تومان درآمد داشته باشد که بیشتر خریدار این اوراق بانک‌ها خواهند بود. دراین‌بین دو اتفاق ممکن است رخ دهد؛ یا اینکه این اوراق به مردم فروخته می‌شود یا اینکه بانک‌ها خریدار آن خواهند بود. اگر از محل تسهیلات باشد طبیعتا سال آینده تسهیلات کمتری می‌توانند به بنگاه‌های اقتصادی بدهند؛ درحال‌حاضر بنگاه‌ها ازنظر تأمین نقدینگی دچار مشکل هستند و اگر قرار باشد که ۸۰هزار میلیارد تومان هم بلوکه شود در بانک‌ها در عمل تسهیلات کمتری به بنگاه‌ها داده خواهد شد. بدتر از آن اگر قرار باشد از خط اعتباری بانک مرکزی استفاده شود که به‌دنبال آن افزایش پایه پولی را خواهیم داشت که کاری بسیار خطرناک است. وی به فروش دارایی‌های دولتی هم در بودجه اشاره کرد و افزود: در لایحه سال آینده به‌اندازه ۴۰ هزار میلیارد تومان فروش دارایی‌های دولت پیش‌بینی‌شده در شرایطی که عملکرد امسال دولت به‌اندازه ۳.۷ هزار میلیارد تومان است و حالا چطور این عدد می‌خواهد یک‌باره ۱۰ برابر امسال بشود جای تأمل دارد.
همچنین در لایحه بودجه سال آینده برای دریافت مالیات هم یک رشد بزرگی را پیش‌بینی کرده‌اند و هم‌اکنون بیش از ۱۷۰ هزار میلیارد تومان درآمد مالیاتی پیش‌بینی‌شده است آن‌هم درحالی‌که در دو سال گذشته شاهد رکود بوده‌ایم و می‌بینیم که حجم اقتصاد کشور هم ۱۴ درصد کوچک‌شده و با توجه به این شرایط افزایش سطح رقم مالیاتی باز یکی از مسائلی مبهم در بودجه است. رئیس اتاق بازرگانی تهران به ارز ۴۲۰۰ تومانی و ادامه پرداخت آن‌هم اشاره کرد و گفت: من فکر می‌کنم همه ما تجربه تلخ ارز ۴۲۰۰ تومانی را در ابتدای سال ۹۷ و ادامه آن در سال ۹۸ را داشته‌ایم و ادامه آن در سال ۹۹ به‌جز رانت، فساد و هرج‌ومرج در اقتصاد کشور اثری نخواهد داشت و بارها گفته‌ایم اگر قرار است کمکی شود بهترین راه کمک به مستمندان پرداخت یارانه نقدی است و ارز ۴۲۰۰ تومانی به‌طور قطع به‌دست افراد نیازمند نخواهد رسید، بلکه فقط افراد خاصی می‌توانند از این ارز استفاده کنند و به‌طور حتم به صلاح کشور نیست.
خوانساری در جمع‌بندی صحبت‌های خود درباره بودجه تاکید کرد: اگر این بودجه اجرایی شود به‌طور قطع ما در سال ۹۹ مجدد یک جهش ناگهانی درباره ارز خواهیم داشت و همان اتفاقی که در سال ۹۷ افتاد در سال ۹۸ هم خواهد افتاد و شاهد جهش ارز خواهیم بود. تورم برای امسال به ۳۹ تا ۴۰ درصد خواهد رسید و با این تورم نگه‌داشتن ارز در قیمت‌های کنونی ممکن نخواهد بود و دوباره شاهد یک جهش ارز خواهیم بود. انتظار ما از مجلس محترم این است که با دقت بیشتری به بودجه توجه کنند و به راهکارهای اساسی بپردازند به‌جای اینکه بخواهند فقط بودجه را تراز کنند؛ بودجه به یک جراحی اساسی نیازمند است.
باید تهران را تخلیه می‌کردیم
شهردار تهران نیز در این نشست با اشاره به موضوع آلودگی هوای پایتخت گفت: شب دوشنبه ذرات معلق در هوا به ۲۰۰ پی‌پی‌ام رسیده بود. این حالت خطرناک است و وقتی در چنین شرایطی آلودگی هوا قرار می‌گیریم باید شهر تخلیه شود که البته این امر ناشی از تمرکز است و برای کنترل آلودگی هوا علاوه بر کاهش آلاینده‌ها باید به مسئله تمرکز توجه شود. اگر باران نمی‌بارید باید تهران را تخلیه می‌کردیم. پیروز حناچی با بیان اینکه دو موضوع آلودگی و ترافیک اصلی‌ترین مشکلات شهر تهران است، اظهارکرد: چراکه ۲۵درصد تولید ناخالص ملی و ۳۰ درصد گردش اقتصادی را به خود اختصاص داده است و اگر تهران و حریم آن را در نظر بگیریم، ۲درصد مساحت کل کشور را در برمی‌گیرد، پس تمرکز شدیدی در محدوده این شهر داریم.
به‌گفته وی، روزانه ۴۰۰ هزار خودرو از اتوبان تهران-کرج و مترو نیز بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار سفر درون شهری را پوشش می‌دهد، در حالی‌که تهران با رشد جمعیت بسیار بالایی روبه‌رو است؛ شهریار نیز که یکی از پایه‌های ناآرامی‌های اخیر بود، رشد ۱۷ درصدی جمعیت را تجربه می‌کند. شهردار تهران تصریح کرد: پس از افزایش نرخ بنزین، تهران با چالش جدیدتری هم روبه‌رو شده و آن بحران در حمل‌ونقل عمومی است، البته در گذشته نیز مشکلاتی وجود داشت، چراکه مترو بخش عمده‌ای از حمل مسافر را بر عهده داشت؛ اما پس از افزایش نرخ بنزین، ۱۲ درصد به حجم استفاده از مترو اضافه شده است و مردم باید در اوج ساعات کاری، ۴ قطار را معطل بمانند.
به‌گفته حناچی، ماهانه یا دو ماه یک بار یک ایستگاه نیز اضافه می‌شود که نخستین ایستگاهی که اضافه خواهد شد، ایستگاه مولوی خواهد بود. یکی از نقاط بحرانی، واگن‌های مترو است که ۲ هزار واگن کم داریم تا خطوطی را که درحال‌حاضر داریم، به سرخط ۲.۵ دقیقه برسانیم و هر دو و نیم دقیقه نیز یک قطار به ایستگاه برسد.
شهردار تهران تاکید کرد: دو سوم واگن‌ها در داخل تولید می‌شود اما به‌دلیل مسائل مالی و ارزی، وقفه‌ای در تولید جدید و تحویل واگن‌های جدید ایجاد شده؛ البته منابع مترو را از طریق اوراق مشارکت تامین کرده‌ایم، اما شرایط اقتصادی کشور سایه خود را بر توسعه حمل‌ونقل عمومی تهران هم گسترش داده است. حناچی گفت: ما یک پارادایم نوبت در تهران تجربه می‌کنیم، به این معنا که دیشب ذرات معلق به ۲۰۰ رسیده بود و باید خطر را جدی گرفت و شهر را تخلیه کرد؛ این امر، ناشی از تمرکزی است که در جمعیت وجود دارد؛ پس نباید به تمرکز جمعیت دامن زد؛ شیوه مدیریت ما البته به این تمرکز دامن زده است.
۱۴ نهاد در ایجاد آلودگی هوا نقش دارند
شهردار تهران در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه تهران بیش از ۷۰۰ رشته قنات دارد، گفت: دلیل پیدایش قنات در تهران، از سوی بسیاری از کارشناسان مورد مطالعه قرار گرفته است. باوجود اینکه در دوره‌های گوناگون این قنات‌ها مسدود یا تخریب شده و در برخی موارد، فاضلاب به آنها جریان پیدا کرده اما به‌طور طبیعی، شیوه کارکرد خاص خود را برای بارندگی‌های شدید در تهران خواهند داشت و درجاهایی که این قنات‌ها مسدود شده باشند نیز به طور قطع آب برای رسیدن به آنها راه خود را پیدا خواهند کرد.
حناچی با بیان اینکه یک مؤسسه رتبه دهی جهانی، شاخصه‌های مرتبط با تهران را دریافت و ارزیابی کرده است، افزود: شاخص‌های گوناگونی در حوزه رفاه اقتصادی در تهران مورد بررسی قرار گرفته که بر این اساس در حوزه ایمنی و امنیت، رتبه ایران ۱۳۱، آزادی‌های شخصی ۱۶۳، حکمروایی ۱۳۸، سرمایه اجتماعی ۱۲۹، محیط سرمایه‌گذاری ۱۲۶، شرایط سرمایه‌گذاری ۱۲۹، دسترسی به بازار ۱۱۰، شرایط زندگی ۷۳، اوضاع سلامت ۸۸، تحصیلات ۷۷ و محیط طبیعی ۱۵۲ بوده است.
وی خاطرنشان کرد: در ایجاد آلودگی هوا ۱۴ نهاد سهم دارد و نقش ما هم کم نیست اما سازمان ملی استاندارد و وزارت نفت نقش پررنگی دارند چراکه سوخت مصرفی را باید براساس استاندارد تولید کنند و محیط‌زیست و صنایع نیز در این ترکیب نقش مؤثری را بر عهده دارند.
شهردار تهران افزود: براساس میزان آلاینده‌ها، هیچ‌گاه سطح آلایندگی در تهران به صفر نمی‌رسد اما ما می‌توانیم آن را کاهش دهیم ضمن اینکه باید توجه داشت ۱۰ درصد آلودگی تهران به‌طور مستقیم مرتبط با موتورهای کاربراتوری و ۴۰ درصد مربوط به خودروهای تک‌سرنشین است که البته اتوبوس‌های شرکت واحد نیز در این‌باره نقش ایفا می‌کنند.
شهردار تهران درباره تصویر آینده شهر تهران گفت: این تصویر، چشم‌اندازی است که مردم و مدیران آن را می‌سازند و اگر چشم خود را ببندیم، اوضاع بدتر و اگر حساسیت به خرج دهیم، اوضاع بهتر خواهد شد.
حناچی با طرح انتقاد نسبت به سازه دو طبقه پل صدر خاطرنشان کرد: اجرای پل طبقاتی صدر در وسط شهر تهران، کار پیچیده‌ای به لحاظ فنی‌مهندسی است اما اینکه چرا باید این اتوبان دوطبقه باشد، برای ضرورت آن هیچ سندی وجود ندارد. وی افزود: پرسش اینجاست که دوطبقه بودن پل صدر، چه امکانی را به شهر تهران اضافه می‌کند؟ آیا بهتر نبود که به جای دوطبقه کردن، دو خط مترو را به این منطقه اضافه می‌کردیم؟
بوی بد تهران
حناچی درباره منشأ بوی بد تهران گفت: هم سال گذشته و هم امسال با این بوی بد در پایتخت روبه‌رو هستیم که اتفاقاً ارتباط مستقیمی با پدیده وارونگی دما دارد چراکه در این زمان‌ها میزان SO۲ در هوای تهران بالا می‌رود و زمانی که آلودگی افزایش می‌یابد، این بوی بد هم تشدید می‌شود. شهردار تهران تصریح کرد: منشأ SO۲، سوخت‌های فسیلی، مازوت و پالایشگاه‌ها هستند و ما نیز بررسی‌هایی در این حوزه انجام داده‌ایم که تا زمانی که مطالعات ما تکمیل نشود، نمی‌توان درباره منشأ اصلی بوی بد تهران اظهارنظر قطعی انجام داد.