با رشد چشمگیری که در دو سال اخیر در بازار بورس ایران شاهد بودیم، بسیاری از آحاد جامعه به فعالیت در این بازار بسیار وسوسه‌کننده ترغیب شده‌اند؛ به‌طوری که شاهد افزایش بی‌سابقه‌ای در صدور کدهای معاملاتی در کارگزاری‌های خدمات بورسی بودیم. این در حالی بود که بیشتر این افراد فاقد دانش و مهارت لازم در این زمینه بودند و فقط تحت‌تاثیر رشد بی‌سابقه بازار بورس و تبلیغاتی که در این حوزه در حال انجام بود، قرار می‌گرفتند.
اصلا شعار «شغل دوم درآمد اول» شعار نادرستی است که هرکسی را به وسوسه می‌اندازد تا شانس خود را امتحان کند و فریب این را بخورد که فعالیت در بازارهای مالی ساده بوده و نیازمند دانش و اطلاعات بسیار تخصصی نیست. این در حالی است که اگر بخواهیم صادق باشیم، فعالیت در بازارهای مالی و معامله‌گری و کسب سود در این بازارها بسیار دشوار بوده و یک حوزه فعالیت بسیار تخصصی و پیچیده است که نیازمند سال‌ها کسب دانش و تجربه است تا یک فرد به معامله‌گری حرفه‌ای و سودده تبدیل شود.
طبق آمارها ۹۰ درصد کسانی که در بازارهای مالی در سراسر جهان مشغول به فعالیت در این حوزه هستند، معاملات زیاندهی را انجام می‌دهند و فقط ۱۰ درصد افراد موفق به انجام معاملات سودآور در این بازارها می‌شوند و به همین دلیل اغلب کشورها قوانینی برای فعالیت در این بازارها لحاظ می‌کنند.
چطور حرفه‌ای شویم؟
حرفه‌ای شدن در این بازار نیازمند کسب دانش تخصصی و تجربه بلندمدت است. اگر بخواهیم مراحل تبدیل شدن به یک معامله‌گر موفق را تشریح کنیم، متوجه خواهیم شد که این فرآیند تا چه اندازه دشوار و نیازمند صرف هزینه و زمان است.
برای تبدیل‌شدن به یک معامله‌گر حرفه‌ای باید اصول مقدماتی و قواعد پیشرفته معامله‌گری را بیاموزید و پس از تسلط بر این موارد، باید انواع استراتژی‌های معاملاتی اثبات‌شده را فرابگیرید و در اجرای آنها تجربه کسب کنید.
واقع‌بین بودن درباره این حرفه بسیار مهم است. باید پذیرفت هیچ روش و سیستم کاملی وجود ندارد که بتوان با آن همه معاملات را با سوددهی انجام داد و این مربوط به ذات بازارهای مالی و پیش‌بینی‌ناپذیر بودن این بازارها بر می‌گردد. با این حال، با علم‌آموزی و کسب تجربه در بازار می‌توانید با افزایش مهارت‌های تحلیلی و معامله‌گری تا حد زیادی اطلاعات درست و کاربردی را از اطلاعات نادرست و گمراه‌کننده تشخیص داده و با تمرکز بر اطلاعات مهم و بهر‌ه‌برداری از آن اطلاعات در معاملات خود به یک معامله‌گر موفق و سودآور تبدیل شوید.
پیش‌تر نیز اشاره شد که اصول مقدماتی معامله‌گری نخستین مرحله در مسیر معامله‌گر شدن است. یادگیری اصول مقدماتی بازار و معامله‌گری درک درستی از مبانی بنیادی را در تمامی شاخه‌های معامله‌گری فراهم می‌کند و قبل از اینکه آموزش‌های پیشرفته گذرانده شود، فراگیری اصول اولیه و مقدماتی الزامی است.
با آموزش اصول مقدماتی یک دیدگاه کلی در فرد پیدا شده و با دیدی بازتر درباره اینکه در چه بازاری می‌خواهد فعالیت کند، ایجاد می‌شود. به‌عنوان مثال، فردی که قصد دارد در بورس فعالیت کند، مدام به‌دنبال یادگیری مفاهیم بورسی خواهد بود یا فردی که قصد ورود به معاملات آتی، طلا، معاملات ارزی و... را دارد، به‌دنبال فراگیری اطلاعات اختصاصی فعالیت در آن حوزه خواهد رفت.
اصول اولیه شامل تمام اطلاعات واقعی درباره معامله‌گری مانند؛ انواع بازارها، نحوه حرکت و تحلیل تغییر قیمت‌ها بر چه اساسی است. دریافت کد معاملاتی و آموزش سفارش‌گذاری، مدیریت ریسک، ساعات معاملات، نحوه نظارت بر عملکرد معاملات و میزان سرمایه مورد نیاز برای معاملات و سایر مواردی که یک معامله‌گر در بدو ورود به این حرفه نیاز است یاد بگیرد را شامل می‌شود. اما اینها اصول مقدماتی هستند و همانطور که ذکر شد، مرحله پیشرفته آموزش بازار نیز گام بعدی برای موفقیت در این حوزه است.
طراحی استراتژی
گام بعدی پس از یادگیری اصول پیشرفته معامله‌گری، یافتن یا طراحی استراتژی‌هایی است که می‌خواهید در بازار با آن معامله و کسب سود کنید.
یافتن استراتژی‌های مناسب نسبت به یادگیری اصول معامله‌گری به تحقیق و تأیید بسیار بیشتری نیاز دارد. هنگام یادگیری استراتژی‌ها، باید نمودارها را مرور کرد و به‌دنبال نمونه‌هایی در نمودار سهام بود که با استراتژی انتخابی افراد همخوانی داشته باشد. اگر به این نتیجه رسیدید که استراتژی انتخابی شما با پیشینه نمودار همخوانی دارد، معامله‌گری با آن استراتژی را آغاز کنید و اگر پس مدتی انتظارات شما فراهم شد، آن استراتژی را ادامه و توسعه دهید، در غیر این صورت آن را کنار بگذارید.
سارا فلاح - کارشناس بازار سهام