نوسانات ناشی از انتشار اخبار غافلگیر‌کننده در بورس‌های جهان یک امر بدیهی و جاافتاده بدل شده است، حتی در بازارهای جهانی که عمق زیادی هم دارند، برخی اخبار مهم تاثیراتی روی بازار دارد و نوسانات بعضا شدیدی را هم ایجاد می‌کند اما این رویه هم سازکار خاص خودش را دارد و در تمام جهان سعی می‌شود نوسانات اینچنینی را به کمترین حد ممکن برسانند.
برای مثال، زمان انتشار خبر نرخ بهره در امریکا کاملا مشخص است و سهامداران به ناگاه غافلگیر نمی‌شوند چراکه دولت ایالات متحده زمان اعلام رسمی این شاخصه مهم اقتصادی را از قبل مشخص می‌کند و دقیقا در همان روز و ساعت اقدام به ابلاغ مفاد این دستور می‌کند.
اما مسئله‌ای که بازار بورس تهران با آن مواجه است، انتشار اخباری است که به‌طور لحظه‌ای و ناگهانی در رسانه‌ها پخش می‌شود و به‌احتمال زیاد دلیل این امر نیز عدم‌مدیریت در این حوزه است. ما به طور هفتگی می‌بینیم که قوانین در حال تغییر است و این عدم‌ثبات باعث سردرگمی سهامداران شده است. بارها شاهد این امر بوده‌ایم که مثلا در روزهای پایانی هفته ناگهان یک قانون تغییر می‌کند، همین امر باعث می‌شود تمام نهادها در روز شنبه یا در صف فروش باشند یا صف خرید!
پیشنهاد معقولی که می‌توان برای حل این معضل داشت این است که در صورت تغییر قوانین، دست‌کم یک بازه ۲، ۳ ماهه برای اعمال قانون جدید در نظر گرفته شود تا سهامداران یک شبه مجبور به تغییر رویه در معاملات خود نشوند و فرصت تطبیق خود با شرایط جدید را داشته باشند.
سازمان بورس می‌تواند با اتکا به تجاربی که در سال‌های اخیر (به‌دنبال استقبال مردم از بازار سهام) کسب کرده، دست به وضع قوانین جدیدی بزند تا از روی دادن این مشکلات جلوگیری شود. مسئولان باید در نظر داشته باشند که رویه کنونی می‌تواند باعث ایجاد رانت شود، بارها شاهد بوده‌ایم که این مسائل منجر به متضرر شدن مردم شده است. البته گاهی اخباری درباره تغییرات میزان سرمایه نمادها منتشر می‌شود که این موارد کاملا عادی است و جزئی از ذات بازار سرمایه به‌شمار می‌رود. مشکلی که در بورس تهران وجود دارد، تغییرات ناگهانی قواعد و قوانین در بازار است که همه را غافلگیر می‌کند و همانطور که گفته شد منجر به ایجاد رانت هم می‌شود.
باتوجه به این موارد امیدواریم ترتیبی اتخاذ شود که اولا تصمیمات و اخبار یک شبه اعلام نشوند و حداقل با یک تاخیر ۲، ۳ ماهه اخبار مربوط به تغییرات بازار منتشر شوند. در این صورت سهامداران هم می‌توانند با خیالی آسوده برنامه‌ریزی کنند. ضمن اینکه بحث آموزش در بازارهای مالی بسیار مهم است، باید گفت که همه افراد فعال در این حوزه نیاز به آموزش تخصصی ندارند، چراکه قرار نیست معامله‌گری شغل همه سرمایه‌گذاران در بورس باشد. این افراد می‌توانند سرمایه خود را در اختیار صندوق‌ها یا شرکت‌های سبدگردانی قرار دهند تا به صورت غیرمستقیم در بازار سرمایه‌گذاری کنند.
با این کار ریسک کارشان بسیار کمتر می‌شود، از سویی هم در مقایسه با بازارهای موازی، در بلندمدت می‌توانند بازدهی خوبی داشته باشند. اما برای همین افراد نیز یک حداقل آموزشی نیاز است تا با اصول اولیه و پایه‌ای بازار سرمایه آشنا شوند و این حوزه را کمی بیشتر بشناسند. از همین جهت معتقدم تمام متقاضیان ورود به بورس باید پیش از صدور کد بورسی، آموزش‌هایی پایه‌ای را درباره بازار داشته باشند. اما عده‌ای از تازه‌واردها علاقه دارند که به‌صورت حرفه‌ای وارد این حوزه شوند و حتی تمایل دارند حضور در بازار سرمایه را به‌عنوان شغل اصلی خود انتخاب کنند. این گروه از نوسهامداران حتما باید دوره‌های آموزش تخصصی را بگذرانند، آموزشگاه‌هایی در این زمینه فعالیت دارند و حتی در فضای مجازی هم برخی اساتید این حوزه پکیج‌های آموزشی را در اختیار علاقه‌مندان قرار می‌دهند. افراد هم می‌توانند از طریق حضور در کلاس‌های آموزشگاهی یا تهیه این پکیج‌ها در فضای مجازی دوره‌های آموزش تخصصی را طی کنند تا در مسیر سرمایه‌گذاری دچار مشکل نشوند.
محسن سیف‌زاده - تحلیلگر بازار سرمایه