با نگاهی به کارنامه معاونت معدنی در سالی که روزهای پایانی آن را سپری می‌کنیم، باید گفت در بخش اکتشاف، خواسته‌ها و برنامه‌هایی که مدنظر معاونت معدنی بوده، نمره مثبت و قابل‌قبولی کسب کرده، اما برای تحقق این اهداف هنوز راه درازی پیش‌رو است.آنچه باید موردتوجه ویژه قرار گیرد، سرعت‌عمل در اجرای برنامه‌ها است. به‌طورمثال، برگزاری مزایده‌های معدنی در سالی که به پایان آن نزدیک می‌شویم، چندین نوبت جابه‌جا شد و زما‌نبندی‌ها به تاخیر می‌افتاد که این موضوع مشکلات زیادی به‌دنبال داشت.به‌عبارت ساده‌تر، از زمانی که قرار بود آزادسازی‌ها انجام گیرد و مزایده وارد چرخه فعالیت‌های اکتشافی شود تا وقتی این فرآیند به مرحله اجرا رسید، زمانی طولانی، بین ۶ تا ۱۰ ماه، سپری شد.برای ‌مثال، اعلام می‌شد که مزایده در فلان تاریخ مشخص برگزار می‌شود، اما به‌تعویق می‌افتاد و تا چند ماه بعد از آن هم، برگزار نمی‌شد و این اتفاق چندین و چند بار رخ داد.باتوجه به اینکه اکتشاف فرآیندی پرهزینه، پرریسک و زمانبر است و اگر قرار باشد، مکتشف به هر دلیلی ماه‌ها و سال‌ها در ابتدای راه معطل بماند، به فعالیت در این بخش خدشه وارد می‌شود که این موضوع، محل اشکال است.ایراد دیگر این است که در برخی موارد، سپرده‌های ثابت، برای شرکت در مزایده، مدت‌ها در بانک‌ها بلوکه می‌شوند که این زمان حتی به چندین سال هم رسیده است. خواب سپرده، به‌ویژه در سال‌های اخیر که با تورم شدیدی روبه‌رو هستیم، موجب کاهش شدید ارزش سرمایه اولیه می‌شود، بنابراین ضرر و زیان قابل‌توجهی به متقاضی شرکت در مزایده وارد می‌شود.از سوی دیگر، بعد از اینکه بهره‌بردار و مکتشف توانست در مزایده معدنی محدوده‌ای را در اختیار بگیرد، باز برای اینکه بتواند استعلام‌های منابع‌طبیعی، محیط‌زیست و... را اخذ کند و اجازه آغاز فعالیت را بگیرد، باید مدت‌زمان مدیدی که حتی به بیش از یک سال هم می‌رسد، سپری کند که این هم به‌نوعی درجا زدن است.معنای برگزاری مزایده آن است که برای واگذاری یک مورد بخصوص با مشخصاتی ثابت و غیرقابل تغییر، از مردم دعوت می‌شود که با هم رقابت کنند، اما وقتی موانع و محدودیت‌های یک محدوده مشخص نشده است و معلوم نیست که از اساس اجازه کار در آن محدوده صادر می‌شود یا خیر، چه دلیلی دارد که آن محدوده به مزایده گذاشته شود؟ این روند واگذاری گنگ و بلاتکلیف است و هم اموال شرکت‌کننده در مزایده و هم وقت و عمرش را تا سال‌ها درگیر می‌کند.

در نهایت باز باید بر این نکته تاکید کرد که برنامه‌ریزی‌هایی که با هدف رونق اکتشافی انجام گرفته، دارای نقاط مثبت فراوانی است، اما در اجرای این برنامه‌ها ضعف‌هایی زیادی وجود دارد که انتظار می‌رود، با گذشت زمانی نزدیک به 2 سال از فعالیت مدیریت جدید بخش معدن این چالش‌های اجرایی هم از پیش‌پای اکتشاف‌گران برداشته شود. امروز بعد از آنکه نیمی از این مسیر با سعی و خطا طی شده است، جا دارد در برنامه ۱۴۰۲، ضعف‌ها، ایرادات و اشکالات به‌دقت دیده شوند و تلاشی مضاعف انجام گیرد تا این موانع از سر راه برداشته شوند. هدف اصلی و نهایی، رونق اکتشاف و سرعت بخشیدن به این فرآیند در کشور است تا در تامین خوراک صنایع معدنی خللی ایجاد نشود، زیرا اگر سرعت اکتشافات و تامین مواد اولیه معدنی متناسب با سرعت رشد صنایع پیش نرود، در آینده‌ای نه چندان دور برای تامین مواد اولیه موردنیاز صنایع معدنی با مشکلاتی زیادی روبه‌رو خواهیم شد که این خواسته هیچ‌یک از مدیران معدنی کشور نیست. پیشنهاد مشخص این است که برای پیمودن این مسیر در کنار نیروهای جوان، از تجربه بخش خصوصی و نیروهای متخصص باتجربه بیشتر استفاده شود. به‌عبارت دیگر، کسانی که تجربه اجرایی و عملیاتی در این حوزه دارند، در برخی زمینه‌ها می‌توانند راه‌حل‌های اجرایی‌تری را ارائه دهند که گره از کار فروبسته این حوزه باز خواهد کرد.