چهارشنبه 05 اردیبهشت 1403 - 24 Apr 2024
کد خبر: 86716
نویسنده: داریوش گل‌علیزاده
تاریخ انتشار: 1402/03/16 06:43

نیاز شهرها به فضای سبز بیشتر

داریوش گل‌علیزاده ـ رئیس مرکز تغییر اقلیم سازمان محیط‌زیست
نیاز شهرها به فضای سبز بیشتر

فضای سبز در شهرها بهعنوان ریههای تنفسی شهرنشینان بهشمار میآید و بههمیندلیل، فقدان آن به معنی نبود سلامت و تندرستی در شهرها محسوب میشود. گفتنی است، در شهرها گذران اوقات فراغت برای کسب تعادل روحی نهتنها امری است واجب و فقدان آن حتی روی تواناییهای کاری افراد نیز تاثیرگذار است. بههمین علت، امروزه یکی از اصول مهم در مبلمان شهری، ایجاد انبوه فضای سبز در کلانشهرها بهویژه در مکانهای پررفتوآمد است. واضح است که فضای سبز بهویژه در شکل جنگلی میتواند در کاهش آلودگیهای شیمیایی هوا بسیار تاثیرگذار باشد. گفتنی است، اجرای قانون هوای پاک در کلانشهرها همواره با چالشهایی روبهرو شد. در راستای اجرای قانون هوای پاک شهرهای بالای ۵۰ هزار نفر باید سالانه ۱۵ مترمربع افزایش فضای سبز داشته باشند. متولی اجرای این قانون سازمان شهرداری و دهیاری کل کشور و شهرداریها هستند. همچنین، وزارت نیرو وظیفه تامین آب یا تصفیه پساب برای توسعه فضای سبز شهری و سازمان محیطزیست نقش نظارتی را برعهده دارد. گفتنی است، ۱۸۶ شهر مشمول این قانون شدند که باید پروژههای ایجاد فضای سبز در آنها عملیاتی شود. گفتنی است، از این تعداد نزدیک به ۱۰۰ شهر آن میزان از فضای سبزی را که در قانون هوای پاک گفته شده، دارند، اما غلظت آلایندهها بهقدری زیاد است که شهرها نیاز بیشتری به فضای سبز پیدا میکنند. یکی دیگر از چالشهای اصلی در مسیر اجرای قانون هوای پاک، نبود آب کافی و سالم در بیشتر استانهای مرکزی و جنوبی است. حتی در بسیاری از استانها پساب مناسب برای آبیاری وجود ندارد. از آنجایی که در بند ایجاد فضای سبز قانون هوای پاک استفاده از پسابهای تصفیهشده درج شده است، بسیاری از استانها از دسترسی به پساب تصفیهشده هم محروم هستند. در برخی شهرها تامین آب آبیاری برای فضای سبز از طریق پساب است که کیفیت بسیار پایینی دارد.در بیشتر شهرهای صنعتی فناوری تصفیه پساب برای آبیاری وجود ندارد، بههمیندلیل در استانهایی نظیر اصفهان نمیتوان از اجرای قانون هوای پاک در راستای ایجاد فضای سبز حرف زد. در واقع، وزارت نیرو در اصل پساب تصفیهنشده را در اختیار سازمانهای اجرایی میگذارد. این در حالی است که بیشتر شهرداریها شرایط تصفیه پساب را ندارند.

شاید در نگاه اول این سوال پیش بیاید که کلانشهرهای زیادی از جمله تهران بزرگراههای سرسبز و پارکهای زیادی دارند که فضای سبز خوبی آنها را پوشانده، اما مسئله این است که در گذشته فضای سبز تهران را باغها و درختان بزرگ تشکیل میداد که نقش مهمی در کاهش آلایندگی هوا داشتند، اما اکنون این فضا به گل، درختچه و چمن تبدیل شدهاند که کارکرد مقابله با آلودگی هوا و کاهش آنرا ندارند. لازم است به این امر توجه داشته باشیم که قانون هوای پاک با رویکرد کاهش آلودگی هوا بهتصویب رسید و فضای سبز کارکرد لازم را باید در جذب آلایندهها داشته باشد و در گام دوم باید از بازچرخش ذرات جلوگیری کند و درختان باید قابلیت تصفیه هوا را داشته باشند. در کل، هر نوع گیاهی شاید برای شهر لازم باشد، اما کارکرد حقیقی برای تصفیه هوا را شاید نداشته باشد. متاسفانه بسیاری از باغات قدیمی در کلانشهرها که حکم ریههای شهر را داشتند و درصد زیادی از هوا را تصفیه میکردند، امروز تبدیل به سازههای بزرگ عمرانی و مجتمعهای ساختمانی شدهاند. امروز معضل کلانشهرهایی نظیر تهران علاوه بر وجود حجم زیادی از غلظت آلایندههای جوی، شکلگیری فرآیند بازچرخشی است که بهدلیل نبود فضای سبز استاندارد در مراکز آلوده اتفاق میافتد. آمایش سرزمین در شهری نظیر تهران معنایی ندارد و بارگذاری فضای سبز باید منطبق بر ظرفیت تهویه انجام بگیرد و از طرفی هم، پروژههای عمرانی باید در راستای این قانون به مرحله عملیاتی برسند، نه آنکه در نهایت به ضرر محیطزیست تمام شود. تا زمانی که کارخانهها مازوت میسوزانند و پسماندها بهطور غیراستاندارد رهاسازی میشود، هر اقدامی درباره تصفیه هوای شهر تهران از سوی دولت خنثی میشود و بهعبارتی، تاثیر چندانی نخواهد داشت.

 


نویسنده:
کپی لینک کوتاه خبر: https://smtnews.ir/d/4pyyn6