یکی از مهم‌ترین بخش‌‌های قابل توجه و سرمایه‌گذاری سازمان‌ در دنیای امروز حوزه ارتباطات و روابط عمومی است. ابوالقاسم حکیمیان، عضو هیات‌مدیره انجمن روابط عمومی ایران با تاکید برنقش روابط عمومی در ایران معتقد است فعالان این حوزه باید بیش از هر چیز به مدیریت بحران آگاه باشد. آنچه در ادامه می‌خوانید گپ‌وگفت صمت با این عضو هیات‌مدیره انجمن روابط عمومی ایران است.

با توجه به نقش روابط عمومی در سازمان‌ها و مسئولیت این بخش برای برقراری ارتباط موثر با افکار عمومی، متخصصان این حوزه باید دارای چه ویژگی‌هایی باشند؟ 

روابط عمومی یک هنر است. کسی که مسئولیت این حوزه را بر عهده می‌گیرد باید جامعه‌شناسی، سخنوری، ارتباط‌ موثر با دیگران و دیگر مهارت‌هایی که برای ایجاد روابط عمومی موثر است را دارا باشد.

پیروی از این الگو در ساختارهای سازمانی کشور ما نیز صادق است؟

در ایران چند نوع روابط عمومی داریم. یک نوع از روابط عمومی این‌گونه است که مسئول مربوطه فقط با مدیر سازمان در ارتباط است و هر آنچه که مدیر به صورت روزمره نیاز دارد را برنامه‌ریزی می‌کند. نوع دیگر روابط عمومی سازمان محور است. در این نوع روابط عمومی مسئول مربوطه تنها وظایف سازمانی‌ خود را انجام می‌دهد و منافع سازمان برای او مهم است. در انتها یک روابط عمومی مردمی داریم که متاسفانه به‌ندرت در ایران پیدا می‌شود و اگر هم کسی این‌گونه باشد به سرعت او را جایگزین کرده و شخص دیگری را مسئول روابط عمومی می‌کنند. به نطر می‌رسد روابط‌ عمومی‌هایی که در حال حاضر در کشور وجود دارند، فاقد مدیریت بحران هستند.

فعالان روابط عمومی در حوزه ارتباط با رسانه و اطلاعات خبری چه وظایف یا نقشی دارند؟

مدیران یک سازمان موفق باید به اخبار روز مسلط بوده و نظر مخاطبان درمورد عملکرد سازمان را رصد کنند. به همین دلیل نیز مدیرانی که فارغ‌التحصیل این رشته بودند سعی کردند که سازکار روابط عمومی الکترونیک را در سازمان‌های خود به اجرا بگذارند. به‌عنوان مثال در گذشته اخبار و مطالب مندرج در رسانه‌ها، به صورت بریده جراید در بولتنی جمع‌آوری و در اختیار مدیران سازمان قرار می‌گرفت. اما در حال حاضر این روند با استفاده از تجهیزات الکترونیکی و بر مدار اینترنت تدوین و منتشر می‌شود. این فرآیند در کشورهای توسعه یافته، بسیار پیشرفته‌تر از ایران صورت می‌پذیرد. به‌عنوان نمونه در آمریکا و اروپا و کشورهای پیشرفته، فرآیند روابط عمومی با هوش مصنوعی به صورت دقیق و منظم، وظایف بررسی و کنترل می‌‌شوند.

راهکار تحقق این فرآیند چیست و اساسا روابط عمومی در ایران می‌تواند از این الگو پیروی کند؟

برای دستیابی به این جایگاه باید اصول روابط عمومی دیجیتال به‌کار گرفته شود.  فردی که این مسئولیت را بر عهده می‌گیرد باید از شبکه‌های اجتماعی، فعالیت در سایت‌های خبری و نرم‌افزارها اطلاعات کافی داشته باشد. این درحالی است که ما با توجه به محدودیت‌های فیلترینگ در برقراری حداقل ارتباطات نیز با محدودیت مواجه می‌شویم. گاهی شبکه‌های اجتماعی وزارتخانه‌ها نیز مسدود است یا به صورت یک طرفه تنها اخبار سازمان را در آن پوشش می‌دهند و هیچ ارتباطی با مردم ندارند.

انجمن روابط عمومی ایران در این بین چه اقداماتی انجام داده است؟

 انجمن روابط عمومی از ابتدا برای ارتقای سیستم روابط عمومی کشور تلاش بسیاری کرد و سال گذشته نظامنامه روابط عمومی را به شورای عالی انقلاب فرهنگی داد که برحسب آن اعضای انجمن رتبه‌بندی شوند. روابط عمومی خوب یک مدیر خوب می‌خواهد. یک روابط عمومی خوب باید بداند که چه چیزی به صلاح مدیر و آن مجموعه است. اینکه حتی مدیر از چه پوشش یا خودرویی استفاده کند، چه کارهایی را برای بهبود وضعیت سازمان انجام دهد و چه کارهایی را انجام ندهد؛ از جمله وظایف یک روابط عمومی خوب است. درواقع روابط عمومی باید مدیریت بحران را به خوبی بلد باشد و بتواند در شرایط بحرانی تصمیم درست و به صلاح مجموعه و مدیر آن بگیرد.