نقد یا کارت به کارت
امروزه بر کسی در هیچ کجای دنیا پوشیده نیست یکی از رموز موفقیت فاصله‌گیری از اقتصاد نفتی و رفتن به سمت اقتصاد مالیاتی و به‌تبع آن افزایش کیفیت به همراه پاسخگویی به‌واسطه مشارکت مردم در تامین هزینه‌های کشور است. مالیات اساس و زیرساخت توسعه‌یافتگی بسیاری از کشورها بوده است، با این تمایز که در فضای آن کشورها هیچ صنفی خودش را برتر و به معنای درست معاف از شریک شدن در تامین هزینه‌های کشور نمی‌دید. بااین‌حال در کشور ما سال‌هاست که برخی از پزشکان به شیوه‌های مختلف تلاش دارند تا بخشی از درآمدشان را از دید نظام مالیاتی پنهان نگه‌دارند. ترفندهای این پزشکان که به شان صنف و بسیاری از همکاران شریفشان خدشه وارد می‌کند، این روزها به خاطر انعکاس در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی چون بغضی فروخورده توسط اقشار مختلف مردم در قالب کامنت فریاد زده می‌شود.
تداوم فعالیت پنهان کارانه
شاید یک دلیل توجه مردم استان مازندران به تداوم فعالیت پنهان کارانه برخی از پزشکان، انتظارشان از بسته شدن راه آنان همزمان با اجرای طرح اجباری شدن نصب کارتخوان در بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها و مطب‌های خصوصی و ممنوعیت دریافت وجه نقد بوده است، انتظاری که گویا تاکنون برآورده نشده است و به همین دلیل هم شهروندان تداوم دریافت وجه نقد یا کارت به کارت کردن حق ویزیت را با یکدیگر در فضای مجازی به اشتراک می‌گذارند تا شاید اثرگذاری داشته باشد. البته همین شهروندان حساب پزشکان خوش انصاف و زحمتکشی را که به‌صورت خودجوش اقدام به نصب دستگاه‌های کارتخوان کرده‌اند و حتی به‌طور مستمر مسائل مالیاتی خود را پیگیر هستند، از فراریان مالیاتی جدا می‌دانند و به همین دلیل هم در فضای مجازی استفاده نکردن از کارتخوان توسط این پزشکان را با اسم‌ورسمشان به اشتراک می‌گذارند.
البته آنچه شهروندان مازندرانی با یکدیگر به اشتراک می‌گذارند، چندان هم بی‌راه نیست. برای اثبات این ادعا کافی است تنها سری به یکی از شهرستان‌های استان همچون آمل بزنید تا واقعیت موضوع بهتر قابل‌درک باشد. برای مثال در بررسی میدانی خبرنگار ایرنا از کوچه بنیاد شهید آمل و یا کوچه بیمارستان هفده شهریور که بیشترین تعداد مطب پزشکان در آنجا قرار دارد نشان می‌دهد که منشی‌های برخی از پزشکان همراهان بیمار را مجاب به پرداخت نقدی ویزیت یا انتقال پول از طریق عابر بانک‌ها به حسابی غیر از نام پزشک معالج می‌کنند.البته برای بررسی این موضوع حتما نیازی به حضور در مطب پزشکان نیست، زیرا با مراجعه به عابر بانک‌ها و حتی کسبه نزدیک به این مناطق هم می‌توان به‌وضوح با بسیاری از مردم روبه‌رو شد که در صف عابر بانک و یا در مغازه‌های اطراف منتظرند تا پول نقد تهیه و ویزیت پزشکان را پرداخت کنند.
واریز وجه به حساب شخصی غیر از پزشک
برای روشن شدن ابعاد بیشتر ماجرا خبرنگار ایرنا به‌صورت تصادفی به مطب دو پزشک در شهر آمل مراجعه کرد. دریکی از مطب‌ها منشی پزشک متخصص پوست، مو و زیبایی باوجوداینکه دو کارتخوان روی میزش قرار دارد، به بهانه خراب بودن کارتخوان‌ها شماره‌حسابی را در یک برگه می‌نویسد و به‌دقت مراجعه‌کننده می‌دهد تا مبلغ ویزیت را به آن حساب که به نام پزشک نیست واریز کند. البته قبل از این دادن شماره‌حساب، سراغ پول نقد را می‌گیرد و اگر کسی پول نقد همراه داشته باشد دیگر نیازی به کارت به کارت کردن ندارد. مطب دوم هم متعلق به یک متخصص مغز و اعصاب آن‌هم در طبقات بالایی یک مجتمع پزشکی است. منشی اعلام می‌کند که برای ویزیت تنها پول نقد قبول می‌کند و کسانی که وجه نقد نداشته باشند نمی‌توانند ویزیت شوند. تعداد پزشکانی که در این راسته از بیماران پول نقد طلب می‌کنند، کم نیستند. برخی از آنها کمی خوش انصاف هستند چون در زمان نوبت‌دهی تلفنی میزان وجه نقدی را که بیمار باید به همراه داشته باشد به وی اعلام می‌کنند تا دوباره‌کاری نشود. خودپردازهای منطقه هم همزمان با آغاز فعالیت پزشکان در این مناطق پررونق می‌شوند. در صف این خودپردازها از بیماران دست‌وپاشکسته یا بانوان باردار و مادرانی که نوزادانشان را در آغوش دارند، دیده می‌شوند که برای دریافت پول نقد در صف قرار می‌گیرند و درعین‌حال با یکدیگر درد دل کرده و گاهی ناسزا می‌گویند.
از دخل کسبه به جیب پزشکان
گله و انتقاد از کار نقدی پزشکان در این مناطق از شهر آمل مختص بیماران و همراهان آنان نیست. مغازه‌داران منطقه هم شاکی هستند. یکی از مغازه‌داران روبه‌روی بیمارستان هفده شهریور در گفت‌وگو با ایرنا ضمن گلایه از این رفتار پزشکان، گفت: به علت اینکه دستگاه عابر بانکی که در نزدیکی بیمارستان قرار دارد اغلب اوقات به خاطر استفاده زیاد خراب می‌شود و قادر به پرداخت پول نیست، روزانه ده‌ها نفر به مغازه من مراجعه می‌کنند تا برای پرداخت حق ویزیت پول نقد دریافت کنند. وی بابیان اینکه بیشتر پزشکان حوالی مغازه‌اش ارتوپد هستند، افزود: خیلی از مواقع یک مریض با دست و یا پای‌شکسته مراجعه می‌کند و ما هم دچار عذاب وجدان می‌شویم چون در این شرایط اگر به بیمار یا همراه آن پول ندهیم آنها دچار سرگردانی می‌شوند و اگر پول بدهیم ما باید به‌جای آن پزشک مالیات بپردازیم.
به شبکه بهداشت مربوط نیست
شهروندانی که دچار تجارت سیاه این دسته از پزشکان می‌شوند، چاره‌ای جز تحمل ندارند. بسیاری از آنان نمی‌دانند باید به کجا شکایت ببرند. برخی از آن آن‌هم حوصله چنین کاری را ندارند چون می‌گویند که زمان‌بر و بی‌نتیجه است.
البته در کنار این دلایل، نگرانی از تبعات شکایت و برخورد بعدی پزشک در صورت بیمار شدن و مراجعه را هم ازنظر دورنگه نمی‌داند.
برای روشن شدن ابعاد بیشتر ماجرا خبرنگار ایرنا به‌صورت تصادفی به مطب دو پزشک در شهر آمل مراجعه کرد. دریکی از مطب‌ها منشی پزشک متخصص پوست، مو و زیبایی باوجوداینکه دو کارتخوان روی میزش قرار دارد، به بهانه خراب بودن کارتخوان‌ها شماره‌حسابی را در یک برگه می‌نویسد و به‌دقت مراجعه‌کننده می‌دهد تا مبلغ ویزیت را به آن حساب که به نام پزشک نیست واریز کند. البته قبل از این دادن شماره‌حساب، سراغ پول نقد را می‌گیرد و اگر کسی پول نقد همراه داشته باشد دیگر نیازی به کارت به کارت کردن ندارد. مطب دوم هم متعلق به یک متخصص مغز و اعصاب آن‌هم در طبقات بالایی یک مجتمع پزشکی است. منشی اعلام می‌کند که برای ویزیت تنها پول نقد قبول می‌کند و کسانی که وجه نقد نداشته باشند نمی‌توانند ویزیت شوند. تعداد پزشکانی که در این راسته از بیماران پول نقد طلب می‌کنند، کم نیستند. برخی از آنها کمی خوش انصاف هستند چون در زمان نوبت‌دهی تلفنی میزان وجه نقدی را که بیمار باید به همراه داشته باشد به وی اعلام می‌کنند تا دوباره‌کاری نشود. خودپردازهای منطقه هم همزمان با آغاز فعالیت پزشکان در این مناطق پررونق می‌شوند. در صف این خودپردازها از بیماران دست‌وپاشکسته یا بانوان باردار و مادرانی که نوزادانشان را در آغوش دارند، دیده می‌شوند که برای دریافت پول نقد در صف قرار می‌گیرند و درعین‌حال با یکدیگر درد دل کرده و گاهی ناسزا می‌گویند.
از دخل کسبه به جیب پزشکان
گله و انتقاد از کار نقدی پزشکان در این مناطق از شهر آمل مختص بیماران و همراهان آنان نیست. مغازه‌داران منطقه هم شاکی هستند. یکی از مغازه‌داران روبه‌روی بیمارستان هفده شهریور در گفت‌وگو با ایرنا ضمن گلایه از این رفتار پزشکان، گفت: به علت اینکه دستگاه عابر بانکی که در نزدیکی بیمارستان قرار دارد اغلب اوقات به خاطر استفاده زیاد خراب می‌شود و قادر به پرداخت پول نیست، روزانه ده‌ها نفر به مغازه من مراجعه می‌کنند تا برای پرداخت حق ویزیت پول نقد دریافت کنند. وی بابیان اینکه بیشتر پزشکان حوالی مغازه‌اش ارتوپد هستند، افزود: خیلی از مواقع یک مریض با دست و یا پای‌شکسته مراجعه می‌کند و ما هم دچار عذاب وجدان می‌شویم چون در این شرایط اگر به بیمار یا همراه آن پول ندهیم آنها دچار سرگردانی می‌شوند و اگر پول بدهیم ما باید به‌جای آن پزشک مالیات بپردازیم.
به شبکه بهداشت مربوط نیست
شهروندانی که دچار تجارت سیاه این دسته از پزشکان می‌شوند، چاره‌ای جز تحمل ندارند. بسیاری از آنان نمی‌دانند باید به کجا شکایت ببرند. برخی از آن آن‌هم حوصله چنین کاری را ندارند چون می‌گویند که زمان‌بر و بی‌نتیجه است.
در میان اخبار
البته در کنار این دلایل، نگرانی از تبعات شکایت و برخورد بعدی پزشک در صورت بیمار شدن و مراجعه را هم ازنظر دورنگه نمی‌داند.
تمام پزشکان باید کارتخوان داشته باشند
سرپرست شبکه بهداشت و درمان شهرستان آمل در تماس ایرنا و اعلام وضعیت بغرنجی که برخی از پزشکان باوجود داشتن کارتخوان برای بیمارانشان با اخذ وجه نقد ایجاد می‌کنند، گفت: بر اساس قانون جدید تمامی پزشکان باید از دستگاه‌های کارتخوان که به پرونده مالیاتی متصل است، استفاده کنند، اما نظارت بر این موضوع از حوزه اختیارات شبکه بهداشت خارج است. پژمان خسروی افزود: به‌طور دقیق مرجع رسیدگی استفاده از دستگاه‌های کارتخوان شبکه بهداشت و درمان نیست و این مسئله از حوزه اختیارات شبکه خارج است و متولیان این امر امور مالیاتی و یا نظام پزشکی هستند. روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی مازندران نیز پاسخ مشابهی می‌دهد و گفت: رسیدگی به مسئله دریافت پول از بیماران توسط برخی از پزشکان باوجود کارتخوان از حوزه وظایف دانشگاه علوم پزشکی خارج است و متولی مسائل این‌چنینی نظام پزشکی است که مستقل از علوم پزشکی فعالیت می‌کند.
شکایتی ثبت‌نشده است
اظهارات رئیس نظام پزشکی آمل نشان می‌دهد که شهروندان باوجود گله و انتقاد و مطرح کردن موضوع در فضای مجازی، اقدامی فراتر انجام نمی‌دهند.
امیربهادری در تماس خبرنگار ایرنا و طرح مشکل شهروندان و سوءاستفاده برخی از پزشکان از بیماری و نیاز بیماران، گفت: ازنظر نظام پزشکی فرار مالیاتی و اجبار مردم به پرداخت پول نقد کاری اشتباه است ولی نظارت در این خصوص بر عهده نظام پزشکی نیست و این مسئله به اختیارات اداره مالیات، تعزیرات و شبکه بهداشت و درمان برمی‌گردد.
وی افزود: طی چند ماه اخیر تفاهمنامه‌ای بین نظام پزشکی و اداره مالیات امضا شد و بروشوری مبنی بر استفاده از کارتخوان در اختیار تمامی مطب‌های پزشکی قرارگرفته است. بهادری بابیان اینکه بیش از ۹۰ درصد پزشکان آملی از کارتخوان استفاده می‌کنند، گفت: نمی‌توان مسئله عدم استفاده از مالیات را به همه پزشکان تعمیم داد. ممکن است دراین‌بین افرادی از قانون تخطی کنند که لازم است این مسئله را مردم گزارش کنند.
وی ادامه داد: باوجوداینکه نظارت بر عهده نظام پزشکی نیست، ولی اگر شکایتی از مردم ثبت شود ما در این خصوص پیگیری خواهیم کرد و به مراجع ذی‌ربط اطلاع خواهیم داد.
بهادری بابیان اینکه تاکنون هیچ شکایتی از سمت مردم در این خصوص به‌نظام پزشکی اعلام‌نشده است، گفت: لازم است مردم دراین‌باره به ما کمک کنند و در صورت مشاهده هرگونه تخلف از قانون در مطب پزشکان، موضوع را به‌نظام پزشکی اطلاع بدهند، هرچند که رسیدگی به مشکلات درمانی در حوزه اختیارات نظام پزشکی نیست ولی ما این آمادگی راداریم که در هر موضوعی که سبب رنجش مردم و ایجاد خلل درروند درمانی شود دخالت و رسیدگی کنیم.
فرار بیش از ۳۰ درصد پزشکان از پرداخت مالیات
گله از فرار مالیاتی برخی از پزشکان تنها مختص بیماران و همراهان آنان نیست. مدیرکل امور مالیاتی مازندران هم بیان اینکه فرار مالیاتی و شگرد عدم استفاده از کارتخوان تنها در صنف پزشکان جامعه خلاصه نمی‌شود، می‌گوید: متاسفانه شیوه‌های فرار مالیاتی درحال‌حاضر در بین صنف‌های مختلف جامعه رایج شده است. علی اکبر حمزه‌ای اضافه کرد: در خصوص صنف پزشکان این مسئله در بین پزشکان عمومی و بیمارستان‌های دولتی دیده نمی‌شود، بلکه بیشتر در بین پزشکان متخصص و فوق تخصص وجود دارد. وی ادامه داد: برآورد ما این است که در جامعه پزشکی بین ۳۰ تا ۳۵ درصد فرار مالیاتی وجود دارد و صنف پزشکی متاسفانه یکی از پنج صنفی است که فرار مالیاتی در بین آنها محسوس است. مدیرکل امور مالیاتی مازندران بابیان اینکه در دولت سیزدهم بر شناسایی مودیان جدید و کاهش فرارهای مالیاتی تاکید شده است، گفت: در ۳ ماهه پاییز امسال ۲۲ هزار و ۲۱۵ مورد فرار مالیاتی در استان شناسایی شد که با اتخاذ تدابیر قانونی بخش زیادی از این موارد به‌عنوان مودیان جدید مالیاتی به چرخه مالیات‌دهندگان در مازندران اضافه‌شده‌اند. حمزه‌ای در مورد گله و انتقاد مردم و راه پیگیری آنان برای شکایت، توضیح داد: مردم نیز می‌توانند با مراجعه به سامانه سازمان مالیاتی فرارهای مالیاتی را گزارش دهند تا این سازمان پیگیری و رسیدگی نماید.
سخن پایانی
فرار مالیاتی پنهان پزشکان در مازندران درحالی‌که دولت سیزدهم تلاش دارد تا کشور را از اقتصاد نفتی به سمت اقتصاد مالیاتی سوق دهد و گذشته از آن سال‌هاست که تقریبا تمامی مشاغل بسیار کم درآمدتر نیز خود را مکلف به حیات در بستر نظام اقتصادی مالیاتی کرده‌اند و حتی به‌طور خودخواسته وارد این نظام شده‌اند، بیشتر به چشم می‌آید.
