پیمان جنوبی: در ایران بیشترین میزان افزایش مصرف نهایی انرژی در میان بخش‌های مختلف مصرف در سال‌های اخیر متعلق به بخش صنعت بوده است.
براساس بند «ق» تبصره ۲ قانون بودجه سال ۱۳۹۳ وزارت نفت اجازه دارد تا سقف ۱۰۰ میلیارد دلار برای اجرای طرح‌های نفت وگاز، بهینه‌سازی، کاهش مصرف انرژی در بخش‌های مختلف صنعت با اولویت صنایع انرژی‌بر، حمل‌ونقل عمومی، استفاده از سی‌ان‌جی و تولید خودروهای کم مصرف با رعایت سیاست‌های کلی اصل۴۴ قانون اساسی قرارداد منعقد کند.
مقایسه شدت انرژی زیربخش‌های صنعتی کشور و دنیا نشان می‌دهد که این شاخص در ایران به طور متوسط ۲ تا ۳ برابر مقادیر متوسط دنیاست. نداشتن کارایی فنی مصرف انرژی و هدر رفتن قریب به یک‌سوم از کل انرژی در فرآیندهای صنعتی و اثرات زیست‌محیطی ناشی از آن، ضرورت بهینه‌سازی مصرف انرژی را در صنایع روشن می‌کند.
از جمله اقدامات لازم در زمینه مدیریت مصرف انرژی، توجه به راهکارهای صرفه‌جویی انرژی در کارخانه‌های مختلف است. این امر از طریق انجام ممیزی انرژی برای مشخص کردن فرصت‌های صرفه‌جویی و تدوین و به‌کارگیری معیار مصرف سوخت و انرژی امکانپذیر است.
در ایران بیشتریصنعن میزان افزایش مصرف نهایی انرژی در میان بخش‌های مختلف مصرف در سال‌های اخیر متعلق به بخش صنعت بوده است، به‌طوری که در سال‌های ۱۳۸۴ تا ۱۳۹۱ مصرف نهایی این بخش ۱/۷ برابر شده و از ۱۸۱/۳ میلیون بشکه معادل نفت خام به ۳۰۳/۷ میلیون بشکه افزایش یافته است. این افزایش مصرف بیشتر به دلیل استفاده از فناوری‌های قدیمی، تجهیزات فرسوده و به‌ویژه اعمال نشدن راهکارهای صحیح مدیریتی در مصرف انرژی این بخش است.
توسط سازمان بهره‌وری انرژی ایران، مطالعه و تدوین نقشه راه بهینه‌سازی مصرف انرژی در صنایع سیمان، شیشه و بلور، کاشی و سرامیک، ریخته‌گری، آهن و فولاد صورت گرفته است که نشان می‌دهد بهینه‌سازی مصرف انرژی در این بخش‌ها می‌تواند تاثیر قابل توجهی در بهبود وضع مصرف انرژی کشور داشته باشد.
صنعت سیمان: ایران با تولید سالانه بیش از ۷۰ میلیون تن سیمان یکی از ۵ تولیدکننده بزرگ سیمان در دنیاست. این صنعت با مصرفی بیش از ۷۵۰۰ میلیون کیلووات ساعت در سال به‌عنوان یکی از صنایع استراتژیک و پرمصرف کشور حدود ۱۲ درصد از انرژی الکتریکی مصرفی در بخش صنعت را به خود اختصاص داده است. طبق مطالعات انجام شده با اجرای راهکارهای رایج بهینه‌سازی مصرف انرژی در این صنعت، ظرفیت صرفه‌جویی سالانه بیش از ۱۰۰۰ میلیون کیلووات ساعت وجود دارد.
صنعت شیشه و بلور: صنعت شیشه و بلور با مصرفی بیش از ۳۰۳ میلیون کیلووات ساعت و ۵۳۰ میلیون مترمکعب گازطبیعی در سال یکی از صنایع مهم و پرمصرف کشور است. با توجه به بالا بودن نرخ رشد و میزان مصرف انرژی در صنایع تولید شیشه و همچنین بالا بودن مصرف ویژه انرژی (به‌عنوان مثال، مصرف ویژه انرژی حرارتی و الکتریکی به‌ازای هر تن مذاب تولیدی در برخی کارخانه‌های ایران تقریبا ۲برابر مصرف ویژه انرژی حرارتی و الکتریکی نسبت به نرم‌های جهانی است) ضرورت تدوین مکانیزمی برای منطقی کردن مصرف انرژی در این صنعت آشکار می‌شود. شناسایی ظرفیت ۹۰میلیون کیلووات ساعت صرفه‌جویی و تدوین نقشه راه حصول به این هدف از مهم ترین دستاوردهای مطالعه و تدوین نقشه راه بهینه‌سازی مصرف انرژی در این بخش است.
صنعت کاشی و سرامیک: صنعت کاشی و سرامیک در ایران در سال‌های اخیر رشدی چشم‌افزا داشته، به‌طوری‌که در ۱۰ سال گذشته تعداد کارخانه‌ها بیش از ۲۰۰ درصد و میزان تولید محصول بیش از ۳۰۰ درصد افزایش یافته است. این صنعت با مصرفی بیش از ۱۲۰۰ میلیون کیلووات ساعت در سال، حدود ۲ درصد از انرژی الکتریکی مصرفی در بخش صنعت کشور را به خود اختصاص داده است. طبق مطالعات انجام شده با اجرای راهکارهای رایج بهینه‌سازی مصرف انرژی در این صنعت، ظرفیت صرفه‌جویی سالانه بیش از ۱۰۰ میلیون کیلووات ساعت وجود دارد و این مقدار می‌تواند تا ۱۵۰ میلیون کیلووات ساعت افزایش پیدا کند.
صنعت ریخته‌گری: صنعت ریخته‌گری در سطح کشور با حدود ۸۶۰ واحد مجزا به ترتیب ۰/۳۵ و ۲/۲۱درصد از کل مصرف انرژی حرارتی و الکتریکی را در بخش صنایع به خود اختصاص می‌دهد. ظرفیت دست‌کم ۱۰۰ میلیون کیلووات ساعت صرفه‌جویی در این بخش وجود دارد.
صنعت آهن و فولاد: صنعت آهن و فولاد با مصرفی بیش از ۲۰۰۰۰ میلیون کیلووات ساعت در سال به‌عنوان یکی از صنایع استراتژیک و پرمصرف کشور، حدود ۳۰ درصد از انرژی الکتریکی مصرفی بخش صنعت را به خود اختصاص داده است. شناسایی ظرفیت ۱۶۰۰ میلیون کیلووات ساعت صرفه‌جویی و تدوین چشم‌انداز حصول به این هدف از مهم ترین دستاوردهای مطالعه و تدوین نقشه راه بهینه‌سازی مصرف انرژی بوده است.
علاوه بر بخش صنعت، بخش ساختمان به‌دلیل طراحی و ساخت نامناسب، مصالح و تجهیزات غیراستاندارد و مواد به کار رفته و انتخاب نامناسب پوشش ساختمان‌ها اعم از پنجره و سیستم عایق کاری بزرگ‌ترین مصرف‌کننده انرژی در مقایسه با دیگر بخش‌های اقتصادی ایران است. به این بخش باید راندمان پایین بخش نیروگاهی و رعایت نشدن استانداردهای انرژی در بخش لوازم خانگی را نیز افزود.
به هر حال پایین بودن بهای انرژی، فرسوده بودن تجهیزات و وجود فناوری‌های قدیمی و انرژی بر، افزایش جمعیت و توسعه شهرنشینی و شیوه زیست مدرن، تغییر الگوی مصرف، افزایش غیراستاندارد مصرف انرژی در بخش‌های صنعت و خدمات، اطمینان از وجود نفت و گاز سرشار تا سال‌ها، ناکارآمدی برنامه‌ریزی‌ها در بخش انرژی و ساماندهی نشدن بازار انرژی و وجود قاچاقچیانی که به اختلالات بازار دامن زده‌اند از جمله دلایل افزایش رشد غیراستاندارد مصرف انرژی در ایران است.
برابر بند ۷ ابلاغیه سیاست‌های کلی اصلاح الگوی مصرف از سوی مقام معظم رهبری باید صرفه‌جویی در مصرف انرژی با اعمال مجموعه‌ای متعادل از اقدامات قیمتی و غیرقیمتی به‌منظور کاهش مستمر شاخص شدت انرژی کشور به دست کم دو سوم میزان کنونی تا پایان برنامه پنجم توسعه و به دست‌کم یک دوم میزان کنونی تا پایان برنامه ششم توسعه انجام پذیرد.
برای کاهش شدت مصرف و افزایش بهره‌وری انرژی در ایران ارتقای فناوری تولید، اصلاح فرآیند تولید، ارتقای راندمان تجهیزات، مدیریت انرژی و تدوین مقررات و استانداردهای لازم‌الاجرا، بهبود عملیات و روش‌های تولید، فرهنگسازی و منطقی کردن قیمت‌ها از الزاماتی است که باید در سیاست‌های انرژی کشور مورد توجه قرار گیرد.