فعالیت علمی ویژگی متمایز دیگری نیز نسبت به فعالیت‌های اجتماعی دارد. دانشگران از یک طرف عضو یک اجتماع علمی هستند که نتایج علمی خود را در اختیار آن می‌گذارند و در عوض پاداش می‌گیرند.
از طرف دیگر، کارمند یک سازمان رسمی‌اند، مانند دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی، آزمایشگاه‌ها و مراکز تحقیق و توسعه صنعتی، که خدمات دانش پایه خود را در اختیار آن سازمان‌ها قرار می‌دهند و در عوض حقوق دریافت می‌کنند.
پس دانشگران در معرض دو گونه وابستگی، تقاضا و کنش رفتاری‌اند؛ هم متعهدند به اجتماع علمی که تولید دانش کنند و هم متعهدند به یک سازمان که مهارت‌ها و توانایی‌های علمی خود را در برای اهداف آن به کار گیرند.
دانشگران، مستقل از اینکه در چه نوع سازمانی کار می‌کنند و چه مسئولیت‌هایی دارند، همواره خود را سهیم در تولید دانش می‌دانند و عضوی از اجتماع علمی، به همین علت برای خود این محدودیت را قائل‌اند که بر اساس قواعد نهادی اجتماع علمی رفتار کنند و همچنین از قواعد نهادی که در آن کار می‌کنند پیروی کنند.
بنابراین، دانشگران در عمر کاری خود با دو نوع بنگاه یا نهاد در ارتباط هستند: اجتماع علمی و سازمان کارفرما. از یک طرف رابطه دادوستد علمی با اجتماع علمی دارند و از طرف دیگر رابطه دادوستد کاری با سازمان تابع. این هر دو رابطه دادوستدی دراز‌مدت هستند و می‌توان از آنها به عنوان قرارداد اجتماعی یاد کرد.
دانشگران از طریق دریافت حقوق در مقابل تعهد به کارفرما امنیت شغلی پیدا می‌کنند و همین باعث می‌شود افراد بیشتری به اجتماع علمی بپیوندند.
امروزه، امنیت خاطر بسیاری از دانشگران به دلیل اشتغال در یک دانشگاه یا مرکز تحقیقات باعث رشد علمی آنها و ادامه کشفیات و ابداع‌های علمی آنها می‌شود.
رضا منصوری - استاد دانشگاه