امیر مهرزاد - گروه صنعت: افتتاح نخستین کارخانه تولید کاغذ از سنگ آهک با حضور علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در یزد یکی از مهم‌ترین خبرهایی بود که باعث شد برخی از سرمایه‌گذاران به این فناوری توجه کنند. در شرایط کنونی یکی از کالاهای وارداتی ایران کاغذ سفید است که در کشور به آن نیاز بسیاری وجود دارد.
بر این اساس، صمت در چند گزارش به مشکلات پیش روی تولیدکنندگان برای خودکفایی در این زمینه پرداخته بود. به گفته کارشناسان و تولیدکنندگان، یکی از بزرگترین موانع خودکفایی ایران در تولید کاغذ، نبود مواد اولیه است. با توجه به اینکه اصلی‌ترین ماده تولید کاغذ در کشور درخت است‌سازمان محیط‌زیست بهره‌برداری از این محصول را بسیار محدود کرده، بنابراین تولیدکنندگان کاغذ با مشکلاتی روبه‌رو شده‌اند. با وجود این، یک کارخانه در یزد این مشکل را برطرف کرد و اکنون می‌تواند با استفاده از سنگ آهک در کشور به تولید کاغذ بپردازد.
تولید منحصر به فرد کاغذ
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مراسم افتتاح این کارخانه به خبرگزاری صدا و سیما گفته بود: «با راه‌اندازی این کارخانه یزد به جمع تولیدکنندگان منحصر به فرد کاغذ از سنگ آهک در دنیا پیوست. »
یکی از موضوعاتی که در زمینه صنایع جدید اهمیت بسیاری دارد توجیه اقتصادی تولید است، ربیعی در این‌باره گفته بود: «راه‌اندازی این کارخانه به لحاظ مصرف داخلی و مصرف کشورهای منطقه به صرفه است. »
همچنین باید درنظر داشت که دانش فنی تولید و ماشین‌آلات این نوع از کارخانه‌ها اهمیت بسیاری دارند. براساس بندهای ابلاغی اقتصاد مقاومتی، بومی‌سازی دانش تولید در ایران اهمیت بسیاری یافته که وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی خبر از بومی‌سازی کامل و ساخت ماشین‌آلات این کارخانه به‌دست مهندسان ایرانی داده بود.
حمیدرضا کریم‌نژاد، مدیرعامل این شرکت تعاونی همچنین درباره واحد تولید کاغذ از مواد اولیه سنگ آهک گفت: این واحد قادر است سالانه ۲۰ هزار تن کاغذ از سنگ آهک تولید کند. با بومی‌سازی تولید کاغذ از سنگ آهک در یزد، ایران به جمع ۴کشور صاحب این صنعت مانند کانادا، چین و تایوان پیوست.
وی گفت: در این روش تولید، برگی از درخت قطع نمی‌شود و قطره آبی هم مصرف نخواهد شد.
به گفته کریم‌نژاد، ماندگاری و استحکام بالا، ضدرطوبت و قابل بازیافت بودن از مهم‌ترین ویژگی‌های کاغذ تولید شده در این کارخانه است. مدیرعامل این شرکت تعاونی گفت: کمتر از ۲ ماه آینده با اجرای طرح توسعه، ظرفیت تولید به ۶ هزار تن خواهد رسید.
وی افزود: برای راه‌اندازی این کارخانه ۴۰ میلیارد تومان سرمایه‌گذاری شده و ۳۰ نفر هم در آن مشغول به‌کار شده‌اند.
یزد، گزینه مناسب تولید کاغذ
ذبیح‌الله زارع، معاون صنایع کوچک شرکت شهرک‌های صنعتی یزد درباره ظرفیت‌های تولیدی و اقتصادی کارخانه تولید کاغذ از سنگ آهک در این استان به صمت گفت: «وجود معادن کلسیومی در این استان مهم‌ترین مزیت یزد برای تولید این نوع کاغذ در کشور است. »
وی با اشاره به اینکه یزد از جمله استان‌های کم‌آب کشور به شمار می‌رود، گفت: «این نوع تولید کاغذ به آب نیاز ندارد و درواقع از جمله صنایع بی‌نیاز به منبع آبی است. بر این اساس، مشکلی در زمینه تامین آب وجود ندارد و این کارخانه می‌تواند در استان‌های کویری به کار خود ادامه دهد. »
معاون صنایع کوچک شرکت شهرک‌های صنعتی یزد با اشاره به اینکه شیوه جدید تولید کاغذ در این استان از نابودی جنگل‌ها جلوگیری می‌کند، گفت: «یزد، ظرفیت‌های بسیاری دارد که باعث می‌شود مناسب‌ترین منطقه برای تولید این نوع از کاغذ باشد. همچنین اکنون واحدهای تولیدی کاغذ که هنوز از چوب درختان استفاده می‌کنند، با مشکل بهره‌برداری از جنگل‌ها روبه‌رو هستند. » زارع افزود: «یزد می‌تواند قطب تولید این نوع از کاغذ در کشور باشد. اکنون مواد اولیه این کارخانه در این استان فراوان است و به فرآوری کمی نیاز دارند. فرآوری مواد اولیه سنگ آهک برای مصرف در این کارخانه علاوه بر کم‌هزینه بودن زمان‌بر نیست. »
وی با اشاره به اینکه بخش‌های قابل توجهی از ماشین‌آلات مورد نیاز این صنعت در کشور ساخته شده است، گفت: «از دیگر مزیت‌های این استان وجود دانش فنی و فناوری مورد نیاز این صنعت است. اکنون مهندسان بسیاری در یزد هستند که این ماشین‌آلات را ساخته‌اند. »
معاون صنایع کوچک شرکت شهرک‌های صنعتی یزد با تاکید بر اینکه صنعت کاغذ و مقوا در کشور متقاضی بسیاری دارد، گفت: «وجود بازار مصرف، مواد اولیه ارزان‌قیمت و دانش فنی ساخت ماشین‌آلات و قطعه‌های تولید باعث می‌شود تولید این نوع از کاغذ در کشور توجیه اقتصادی مناسبی داشته باشد. همچنین از دیگر مزایای این صنعت جدید بودن آن در دنیاست. در شرایط کنونی به جز ایران فقط ۳ کشور دیگر توانایی تولید چنین کاغذی را دارند. »
تولید کاغذ از سنگ برای نخستین‌بار
امیرحسین حیدرزاده، نایب‌رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی یزد درباره این کارخانه به صمت گفت: «تولید کاغذ از سنگ آهک برای نخستین‌بار در یزد اتفاق افتاد که کارخانه تولید این کالا چندی‌پیش راه‌اندازی شد. این کارخانه ظرفیت‌های بسیاری دارد و می‌توان با رویکرد محیط‌زیستی نیز به آن توجه کرد. » وی با اشاره به اینکه اکنون در کشور نیاز به کاغذ بیش از تولید داخلی است، افزود: «همچنین باید درنظر داشت که منابع طبیعی برای تولید کاغذ کمتر از حدی است که بتوان نیاز داخل کشور را با استفاده از آن پوشش داد. بر این اساس، تولید کاغذ از منابع غیرچوبی در شرایط کنونی کشور اهمیت بسیاری دارد. »
حیدرزاده به این پرسش که آیا ظرفیت کافی برای جذب دیگر سرمایه‌گذاران در این زمینه وجود دارد، این‌گونه پاسخ داد: «بسیاری از مناطق یزد در حوزه کم‌برخوردار تقسیم‌بندی می‌شود و به این دلیل جذب سرمایه‌گذار برای پروژه‌های بزرگ در این استان دشواری‌های خاصی دارد. »
وی با اشاره به اینکه در شرایط کنونی یزد و برخی دیگر از استان‌ها، سرمایه‌گذاران ترجیح می‌دهند خود را درگیر تولید نکنند، گفت: «جذب سرمایه‌گذار در یزد کار بسیار دشواری است و باید درنظر داشت که بیشتر کارخانه‌های بزرگی که در این استان تاکنون به بهره‌برداری رسیده‌اند، در دسته طرح‌های ملی بوده‌اند. »
نایب‌رییس کمیسیون صنایع اتاق بازرگانی یزد با بیان اینکه علاوه‌بر مشکلات بومی و استانی مشکلات دیگری که اکنون در کشور وجود دارد مانع سرمایه‌گذاری‌های کلان می‌شود، بیان کرد: «اکنون به طور کلی دو مانع اصلی برای سرمایه‌گذاری وجود دارد که شامل وضعیت بانک‌ها و قوانین می‌شود. عمده تسهیلاتی که بانک‌ها به بخش خصوصی برای سرمایه‌گذاری می‌دهند، توجیه اقتصادی ندارد. شاید این تسهیلات در مقطعی بتواند بخشی از مشکلات واحدهای تولیدی یا واحدهای در حال احداث را برطرف کند اما در میان‌مدت و بلندمدت به دلیل نرخ بالا مشکلات بسیاری را ایجاد می‌کند. مشکل دوم واحدهای درحال احداث به قوانین مربوط می‌شود. متاسفانه در برخی موارد قوانین در داخل استان‌ها به سرعت تغییر می‌کنند. » وی افزود: «در سال‌های گذشته برخی از قوانین مزاحم برای سرمایه‌گذاری و تولید حذف شد که این موضوع به بسیاری از تولیدکنندگان و سرمایه‌گذاران کمک کرد اما مشکل کنونی، بخشنامه‌ها و برخی مصوبات استانی است که دائم در حال تغییر است. » این عضو کمیسیون معدن در اتاق بازرگانی ایران با تاکید بر اینکه یزد ظرفیت‌های بسیاری دارد و می‌توان از آنها استفاده کرد، گفت: «جدا از بحث صنایع معدنی از دیگر ظرفیت‌هایی که در این استان وجود دارد، آهک است. در برخی از موارد سرمایه‌گذاران تصور می‌کنند سرمایه‌گذاری در بخش صنایع معدنی فقط در زمینه مواد اولیه معدن است. با افتتاح این خط تولید که می‌تواند از سنگ آهنک کاغذ تولید کند، ثابت شد که این‌گونه نیست و می‌توان از مواد معدنی موجود در استان بهره‌های صنعتی بسیاری برد. »