عبدالرحمن رحیمی - گروه صنعت: البرز دارای ۳۸ واحد تولیدی دارویی است که با صادرات محصول خود به کشورهای عراق، افغانستان و برخی کشورهای افریقایی ارزآوری مناسبی داشته است.
واحدهای تولیدی داروی این استان با انجام تمام فرآیندهای تحقیق و توسعه و اجرای مهندسی معکوس به دستاوردهای خوبی رسیده‌اند.
بهره‌مندی از صنایع دارویی به عنوان یکی از استراتژیک‌ترین صنایع برای هر کشور جایگاه ویژه‌ای دارد که می‌تواند ضمن دربر گرفتن سلامت جامعه، اشتغال و ارزش افزوده مناسبی را ایجاد کند. البرز به عنوان یکی از استان‌های نوپای کشور و با درنظر گرفتن مزیت نزدیکی به پایتخت از جمله استان‌هایی است که در زمینه تولید محصولات دارویی در کشور حرفی برای گفتن دارد به گونه‌ای که معاون صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت این استان در گفت‌وگو با صمت واحدهای تولیدی محصولات دارویی که در این استان فعالیت می‌کنند را ۳۸ عدد عنوان کرد و گفت: این واحدها با تولید انواع محصولات دارویی، مکمل‌های غذایی و ظرف‌های دارویی توانسته‌اند با استقرار در تمام شهرستان‌های استان و سرمایه‌گذاری ۴۷۲ میلیارد و ۶۴۷ میلیون و۳۰۰ هزار تومانی برای بیش از ۲ هزار و ۴۰۰ نفر فرصت شغلی ایجاد کنند.
روزآمدی فناوری و ماشین‌آلات از مزیت‌هایی است که می‌تواند روند تولید محصول در تمام واحدهای صنعتی را تسریع کند؛ مجید امامی‌پور با اشاره به این موضوع گفت: هم‌اکنون فقط اندکی از واحدهای تولیدی محصولات داروی استان از ماشین‌آلات، تجهیزات و فناوری قدیمی بهره‌مندند و سایر واحدها با بهره‌گیری از فناوری‌های روز به‌ویژه بیوفناوری و نانو در حال تولید و عرضه محصول به بازار هستند.
وجود مشکلات را نباید جدا از صنعت و تولید دانست؛ معضلاتی که در برخی موارد راه را برای تولید انبوه، رقابت‌پذیری و حضور محصول در بازارهای هدف می‌بندد. به گفته امامی‌پور، هم‌اکنون مشکلاتی مانند کمبود نقدینگی و سرمایه در گردش، تامین مواد اولیه به دلیل تحریم، تامین فناوری و دریافت دانش روز به منظور تولید دانش‌بنیان، تامین نشدن ماشین‌آلات و تجهیزات مورد استفاده در خط تولید گریبانگیر صنایع دارویی استان شده است. البته صاحبان این صنایع مهم‌ترین مشکل خود را قیمت‌گذاری محصولات تولیدی از سوی دولت می‌دانند و از آن گله‌مندند زیرا معتقدند به این دلیل که قیمت‌گذاری محصول دراختیار دولت است استفاده از مواد اولیه باکیفیت در تولید به دلیل بالا رفتن قیمت تمام‌شده برای واحدهای تولیدی توجیه اقتصادی ندارد و همین امر باعث از بین رفتن انگیزه رقابت در واحدهای تولیدی دارو شده است.
البته محدودیت مقیاس تولید، نبود رقابت در میان واحدهای تولید دارو، بالا بودن هزینه‌های سربار تولید و... باعث شده این واحدها با مشکلات فراوانی دست و پنجه نرم کنند.
صادرات‌محور بودن محصول تولیدی از فرآیندهایی است که جایگاهی ویژه به واحد تولیدی می‌بخشد. معاون صنایع سازمان صنعت، معدن و تجارت البرز با اشاره به اینکه برخی از واحدهای تولیدی دارویی استان دارای محصولات صادرات‌محور هستند، افزود: این واحدها با صادرات محصول خود به کشورهای عراق، افغانستان و برخی کشورهای افریقایی ارزآوری مناسبی برای استان ایجاد کرده‌اند.
نوآوری و استفاده از آخرین دستاوردهای تولید می‌تواند رقابت‌پذیری محصول با کالای مشابه در بازارهای هدف را امکان‌پذیرتر کند؛ روندی که امامی‌پور آن را مهم ارزیابی کرد و گفت: با توجه به جایگاه ویژه فناوری‌های روز دنیا در تولید محصول، اداره آموزش و پژوهش سازمان صنعت، معدن و تجارت استان برای واحدهای صنعتی که محصول نوآورانه تولید کنند یا از مهندسی معکوس در خط تولید خود بره گیرند گواهی «آرانددی» صادر می‌کند که باید گفت واحدهای تولیدی داروی استان با انجام تمام فرآیندهای پژوهشی و اجرای مهندسی معکوس تولید در داخل واحد به این مهم دست یافته‌اند.
توانمندی‌های داخلی
بهره‌گیری از صنایع مختلف در هر استان نشان‌دهنده توانمند است که علاوه بر رونق تولید و اشتغال، در افزایش سطح اقتصادی و معیشتی مردم نیز تاثیری مثبت دارد. اکنون بهره‌مندی از صنایع دارویی که ارتباطی مستقیم با سلامت جامعه دارد یکی از لازمه‌های قدرتمندی دولت‌ها است که می‌توانند با استفاده از آن بر سایر کشور سلطه یابند. رییس خانه صنعت و معدن البرز در گفت‌وگو با صمت وجود این مزیت را فرصتی مناسب برای به‌دست آوردن ارزش افزوده و بالا بردن سطح اشتغال استان عنوان کرد و گفت: احداث و بهره‌برداری از شهرک تخصصی تولید محصولات دارویی در البرز از جمله مزیت‌هایی است که در جذب سرمایه‌های داخلی و خارجی در صنایع دارویی نقش بسزایی دارد.
رونق خط تولید هر واحد صنعتی تاثیر فراوانی در ایجاد اشتغال و ارزش افزوده دارد؛ احمد زارعی با تاکید بر این موضوع ابراز کرد: براساس برنامه‌ریزی‌ها، در صورتی که روند احداث شهرک تخصصی تولید محصولات دارویی استان با استفاده از تمام توانمندی‌های موجود با موفقیت به پایان برسد به حتم می‌توان شاهد تحولی ویژه در اقتصاد و اشتغال استان بود.
برخی کمبودهای دارویی در دولت گذشته که به بیش از ۶۰ درصد رسیده بود هم‌اکنون با سیاست‌گذاری‌های دولت یازدهم به زیر ۳۷ درصد رسیده که این امر نشان از برنامه‌ریزی درست در زمینه تولید و بهره‌مندی از توانمندی‌های داخلی دارد؛ زارعی با بیان این مطلب ادامه داد: با توجه به رشد جمعیتی، کشور هم‌اکنون نسبت به سال‌های گذشته به درصد بیشتری از اقلام دارویی نیاز دارد که تامین آن با برنامه‌ریزی و حمایت‌های دولت، در واحدهای تولیدی داخلی امکان‌پذیر است. البته دسترسی به امکانات مورد نیاز، بهره‌گیری از نخبگان، استفاده از مهندسی معکوس در امر تولید و... از مزیت‌هایی است که می‌تواند تحقق شعار اقتصاد مقاومتی در زمینه تولید دارو را با گام‌های سریع‌تری پیش برد.
بهره‌گیری از نخبگان دانشگاهی
همواره اعمال تحریم‌ها بر کشورها مزیت‌های مثبت و منفی را برای آنها به همراه دارد که شاید مهم‌ترین آنها برای ایران، عبور از برخی مشکلات و به‌دست آوردن فناوری و دستاوردهایی است که کشورهای تحریم‌کننده به اصطلاح، آن را از کشور دریغ کرده بودند. رییس اتاق بازرگانی کرج در گفت‌وگو با صمت بیان کرد: در تحریم و براساس برخی سیاست‌گذاری‌ها قرار شد سالانه از حجم واردات دارو به ویژه مکمل‌های غذایی و برخی اقلام غیرضروری به کشور کمتر شود ترغیب صاحبان فناوری برای سرمایه‌گذاری در صنایع داروی کشور نیز از دیگر برنامه‌ریزی‌های دولت برای جلوگیری از واردات محصولات مشابه به کشور بود که تا حدود زیادی در این زمینه موفق عمل شد. رحیم بنا مولایی این را گفت و ادامه داد: در اجرای این سیاست‌گذاری دولت تا حدود زیادی موفق عمل کرد. این در حالی است که در زمینه تولید برخی اقلام دارویی ویژه که هیچ‌یک از شرکت‌های تولیدی خارجی حاضر به همکاری با شرکت‌های داخلی نشدند، واحدهای تحقیق و توسعه مستقر در واحدهای تولیدی دارویی کشور با بهره گیری از نخبگان دانشگاهی اقدام به تولید محصول با استفاده از مهندسی معکوس کردند که خوشبختانه نتایجی مثبت در این زمینه نیز حاصل شد.
اجرای مصوبه احداث شهرک تخصصی تولید محصولات دارویی با مشارکت «بنیاد برکت» از دیگر طرح‌های خودکفایی کشور در زمینه تولید انواع محصولات دارویی است که در البرز کلید خورده و می‌تواند تا حدود زیاد نیازهای دارویی کشور را برطرف کند؛ بنامولایی با بیان این مطلب گفت: در سال ۹۴ با توجه به کمبود شیر خشک در کشور، با حمایت‌های دولت از این صنعت موفقیت‌هایی در زمینه افزایش تولید این محصول در استان کسب شد که با بکارگیری یک سوم توانمندی‌های موجود در خط تولید سالانه ۳۵ میلیون قوطی شیر خشک تولید و به بازار عرضه می‌شود که در صورت استفاده از تمام توانمندی‌های کشور در تولید این محصول خودکفا خواهد شد.
وجود برخی مشکلات فنی در خط تولید، نبود فناوری و معضلات تامین مواد اولیه، مشکلاتی را برای واحدهای تولیدی ایجاد کرده که امید است با برداشته شدن کامل تحریم‌ها برطرف شوند تا واحدهای تولیدی به‌ویژه صنایع دارویی با تمام توانمندی اقدام به تولید کنند؛ رییس اتاق بازرگانی کرج با پرداختن به این موضوع تصریح کرد: براساس برنامه‌ریزی‌ها و هماهنگی با معاونت غذا و داروی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی می‌توان تولید مکمل‌های داروی و غذایی در کشور به ویژه استان البرز را گسترش داد. این در حالی است که کاهش میزان واردات برخی اقلام دارویی به‌ویژه مکمل‌های دارویی و تولید آن در داخل گویای توانمندی تولید این محصول در واحدهای صنعتی کشور است به گونه‌ای که هم‌اکنون علاوه‌بر تامین نیاز بازارهای داخلی، اقدام به صادرات محصولات مازاد تولیدی در این زمینه می‌شود که ارزآوری مناسبی را برای کشور و استان به همراه داشته است. البته سعی شده با استفاده از دستاوردهای نخبگان داخلی و بهره‌مندی از حمایت‌های دولت، بعضی داروهای ویژه که در انحصار برخی کشورهاست در داخل کشور تولید و با عرضه آن به بازار گام بلندی به سمت پیشرفت برداشته شود.