صفیه رضایی - گروه صنعت: نخستین نشست هم‌اندیشی کانون طراحی مهندسی و طراحی مونتاژ ایران در محل اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی تهران با حضور اعضای این کانون و جمعی از مدیران شرکت‌ها برگزار شد.
ساماندهی واحدهای مهندسی طراحی، اتکا و تاکید به قوانین و مقررات، مشارکت واحدهای مهندسی در تهیه قوانین و مقررات، لزوم پیوند میان واحدهای فنی و مهندسی، پرهیز از نگاه تک‌بعدی و تقویت روحیه جمع‌گرایانه در کانون و میان واحدهای طراحی از مباحث مهمی بود که در این نشست به آن پرداخته شد.
اجرای قوانین داخلی و رونق
مهدی حکیم‌پور، رییس هیات‌مدیره کانون طراحی مهندسی و طراحی مونتاژ در ابتدای نشست هدف از برگزاری آن را گفت‌وگویی دوستانه بین اعضای نشست برای پیدا کردن راه‌حل‌های اساسی در محور رونق کسب و کار دانست. وی با اشاره به مفاد اقتصاد مقاومتی و قانون رفع موانع تولید گفت: در حال حاضر مسائل بین‌المللی ما به‌تدریج در حال حل شدن است. بنابراین در این شرایط باید تلاش شود که با اجرای قوانین داخلی راهی برای رونق کسب و کار بیابیم.
طراحی صنعتی، پایه تولید بهینه
محمدهادی جوادی ماهر، نماینده شرکت طراح آریا با اشاره به جایگاه ویژه طراحی در تولید گفت: سرآغاز تولید هر محصول و قطعه، طراحی است. از این رو اگر در رشته طراحی صنعتی اطلاعات بیشتری کسب شود، تولید محصولات بهینه خواهد شد. به علاوه اینکه باعث صرفه‌جویی و کاهش هزینه‌های تولید خواهد شد. از این رو تولیدکنندگان باید در پروژه‌ها از طراحان صنعتی کمک بگیرند. از طرفی طراحی صحیح و بهینه می‌تواند برای سازنده بهینه باشد.
حلقه‌های فنی میان واحدهای فنی
داوود اکبری، مشاور امور طراحی صنعتی وزارت صنعت، معدن و تجارت با بیان اینکه مهندس نعمت‌زاده بر طراحی صنعتی تاکید بسیار دارند، گفت: در سال‌های بعد از انقلاب فرهنگی، رشته طراحی صنعتی در دانشکده هنرهای زیبا در کنار رشته معماری شکل گرفت. از این‌رو این رشته مهندسی نسبت به سایر رشته‌ها جوان‌تر است. با این حال طراحی صنعتی در تمامی محورهای تولید همچون شکل‌گیری اولیه و مفهومی محصول و در مراحل بعد بازاریابی و مارکتینگ محصولات نقش دارد. هر چند این رشته مهندسی، در تولید محصولاتی که نیاز به زیبایی و طراحی و معماری دارند کاربردی‌تر است. از این رو وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز معتقد است که اگر امروزه مشکلاتی در زمینه فروش کالاهای ایرانی وجود دارد به دلیل بی‌توجهی به طراحی صنعتی و بروز نبودن آن است.
وی گفت: نخستین کنفرانس طراحی صنعتی در سال ۱۳۷۵ برگزار شد. در مجموع، طراحی صنعتی در دهه ۷۰ در قالب مراکز «آرانددی» با اراده مهندس نعمت‌زاده شکل گرفت. در حال حاضر نیز این رشته در دانشگاه‌های صنعتی کشور تدریس می‌شود و نزدیک به ۵ هزار دانش‌آموخته در این عرصه وجود دارد. انجمن تخصصی شرکت‌های طراحی صنعتی با مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت تاسیس شده است. امید است این انجمن همراه شرکت‌های طراحی صنعتی بتواند حلقه موثری در کنار دیگر حلقه‌ها کانون‌های مهندسی ایجاد کند تا تمامی واحدهای مهندسی و فنی همکاری مفیدی داشته باشند. هدف اساسی این است که میان شرکت‌های مهندسی و طراحی پیوند برقرار کنیم.
اصلاحات در ساختار اساسنامه کانون
حسین علی بهجو، عضو هیات‌مدیره طراحی مهندسی و طراحی مونتاژ ایران نیز گفت: از آنجا که در گذشته نتوانستیم از ظرفیت غنی طراحی صنعتی بهره‌مند شویم از این رو باید به فکر استفاده از این فضای روبه رشد باشیم. در ابتدای امر نیاز است که در ساختار کانون و اساسنامه آن اصلاحاتی را ایجاد کنیم و به صورت تشکل وارد مباحث اساسی شویم.
کانون، محور پیوند انجمن‌های فنی
مهرداد صفوی فرخی، رییس گروه خدمات مهندسی دفتر آموزش و پژوهش وزارت صنعت، معدن و تجارت نیز در این نشست گفت: دهه ۷۰ سرآغاز بهره‌گیری از توان مهندسی و طراحی در مرحله تولیدی بود که با کمک و همت محمدهادی نژادحسینیان، وزیر صنایع سنگین دولت سازندگی به مرحله پایه‌ریزی شد. در حال حاضر ۱۱ هزار و ۷۰۰ واحد فنی و مهندسی در کشور وجود دارند که برای همه آنها مجوز صادر شده است. همچنین ۲۵ انجمن فنی و مهندسی در ۲۲ استان کشور تشکیل شده است. از این رو گستره فعالیت این رشته، وسیع است و باید برای استفاده از توان مهندسی در مسیر رفع مشکلات دستگاه‌های تولیدی استفاده شود. البته حضور کانون‌های مهندسی امروزه آنقدر پررنگ شده است که در دو محور صادرات خدمات فنی و مهندسی و برنامه‌های توسعه ظهور و بروز یافته است. از آنجا که کانون طراحی مهندسی مجوز کشوری دارد می‌تواند ارتباطات را پررنگ‌تر کند تا انجمن‌های فنی و مهندسی در ۲۲ استان بیشتر با هم در ارتباط باشند.
رسالت هوشیارانه طراحان صنعتی
آبرام آیوازیان، فعال اقتصادی نیز با تاکید بر جایگاه طراحی صنعتی گفت: تا قبل از دهه ۷۰ رشته طراحی صنعتی در کشور ما مطرح نبود اما با حمایت دکتر نژادحسینیان این رشته توسعه پیدا کرد و امروز باید این عرصه بتواند رسالت خود را هوشیارانه در خدمت تولید و اقتصاد قرار دهد.
پیگیری طرح نظام مهندسی صنعت
محمد نهضتی، عضو هیات‌مدیره کانون طراحی مهندسی و طراحی مونتاژ ایران نیز گفت: فرصت‌های طلایی وجود دارد که باید در سال ۹۵ از آن استفاده شود. لازم است نگرش‌ها سنتی نباشد و با نگاه دقیق از فرصت‌های اقتصاد مقاومتی استفاده کنیم. ما باید به عنوان اعضای کانون بدانیم آنچنان که باید، نسبت به نظام مهندسی صنعت در مجلس شورای اسلامی پیگیری انجام نمی‌شود. نکته دیگر اینکه باید مشکلات مربوط به کانون را حل و فصل کنیم. به عنوان نمونه درآمدهای کانون نباید از حق عضویت‌ها باشد. باید این موارد را در نظر داشت و به آنها رسیدگی کرد.
ساماندهی واحدهای طراحی
محمد هادی نژادحسینیان، پیشکسوت عرصه صنعت و وزیر صنایع سنگین در دولت سازندگی نیز با تمام خستگی و کسالتی که داشت در این نشست حاضر شد. پدر معنوی کانون طراحی مهندسی و طراحی مونتاژ ایران در تمام طول نشست و اظهار نظرهای حاضران به سخنان آنها گوش داد و در پایان نشست گفت: حلقه گمشده صنعت، واحدهای طراحی و صنعتی هستند. تا زمانی که این واحدها ساماندهی نشوند ما با مشکلات مواجه هستیم. از این رو باید این واحدها تشکیل و ساماندهی شوند؛ چرا که یکی از ویژگی‌های واحدهای طراحی صنعتی این است که به ارز کمتر و سرمایه بسیار کمتری نیاز دارند. در حالی که واحدهای تولیدی نیاز به سرمایه دارند از آن گذشته صادرات از سوی واحدهای طراحی صنعتی به سهولت انجام می‌شود. با این حال باید این واحدها با هم پیوند بخورند. در این صورت عملکرد بهتری خواهند داشت. اگر شرکت‌ها و واحدهای مهندسی و طراحی بخواهند به صورت جداگانه فعالیت کنند با خطر بیشتر مواجه می‌شوند و در مقابل امکانات و سرمایه بیشتری نیز نیاز خواهند داشت.
جمع‌بندی چند راهکار
در پایان این نشست هم‌اندیشی و تبادل نظرات، مهدی حکیم‌پور، رییس هیات‌مدیره کانون طراحی مهندسی و طراحی مونتاژ ایران به جمع‌بندی مباحث مربوط در این نشست پرداخت. وی گفت: با توجه به نظرهای ارائه شده به نظر می‌رسد باید تغییراتی در اساسنامه کانون دهیم. برای این منظور ایجاد اتاق فکر از جمله ضروریات است. به علاوه اینکه باید با کانون‌های طراحی مهندسی که در استان‌ها تاسیس شده‌اند پیوند بخوریم تا از حرکت جمعی نتیجه بهتری حاصل شود.
نکته دیگر اینکه با توسل به تجربه‌های خود، نگاه به قوانین را تقویت کنیم تا اگر قانونی دست و پاگیر بود اعلام شود و راه‌حل‌هایی برای آن بیابیم. مسئله دیگر پیگیری لایحه نظام مهندسی صنعت است که باید تلاش کنیم این طرح به مجلس شورای اسلامی برود و برای تصویب آن نیز پیگیر باشیم. البته تا آنجا که امکان دارد باید تلاش کنیم زمینه فعالیت در دل کانون قوی‌تر شود تا کمتر از دولت مطالبه داشته باشیم. از طرفی با توسل به قوانین که پیشرفت ما را میسر می‌کند باید از قدرت تشکل‌ها و جایگاه آنها بیشترین و بهترین استفاده را داشته باشیم. در پایان حکیم‌پور با اشاره به تفاهمنامه اخیر کانون طراحی مهندسی با روزنامه صمت خطاب به حاضران در نشست گفت: روزنامه صمت از ظرفیت بالایی برای انتقال مباحث و پیام‌های فعالان اقتصادی در عرصه صنعتی برخوردار است. این روزنامه با تیراژ ۲۵ هزار نسخه‌ای در روز می‌تواند به فعالان اقتصادی برای بازگویی راه‌حل‌ها، راهکارها و پیشنهادها کمک کند.