حدود ۲۰ سال است ایران برداشت گاز از میدان مشترک پارس جنوبی را آغاز کرده است. در این مدت همواره تولید ایران از این مخزن مشترک افزایش داشته با این حال، تا چند سال پیش این برداشت همواره کمتر از قطر بوده است. قطر تولید گاز خود از پارس جنوبی را پیش از ایران آغاز کرده بود. ایران اما در سال ۸۱ با بهره‌برداری از فاز‌های ۲ و ۳، نخستین تولید گاز را از این میدان انجام داد و با سرعتی منطقی، رشد تولید ادامه داشت.

روند افزایش استخراج

هر چند در آن زمان نیز تولید قطر بیشتر از ایران بود اما فاصله تولید با بهره‌برداری از فازهای گوناگون از سوی ایران، حفظ می‌شد.

 با توجه به اینکه حدود ۶۰ درصد مساحت میدان مشترک پارس جنوبی و ۶۰ درصد حجم گاز درجای آن در سمت قطر قرار دارد، این فاصله تولید منطقی بود و قطر حدود ۲۰ درصد بیشتر از ایران از این میدان برداشت می‌کرد.

 از سال ۸۴ اما این فاصله تولید بیشتر شد و در حالی که قطر با تکیه بر سرمایه و توان فنی شرکت‌های بین‌المللی هر روز بر تولید گاز خود اضافه می‌کرد، ایران به‌دلیل تحریم‌ها و همچنین پراکندگی منابع مالی، از رقیب خود در برداشت گاز جا ماند تا آنجاکه تولید گاز قطر از پارس جنوبی در مقایسه با ایران در سال ۸۸ حدود دو برابر شد.

 با اینکه در آن سال‌ها ایران فازهای ۳۵ ماهه را تعریف کرده بود اما در عمل نتوانست به تولید گاز ایران اضافه کند. این فاصله تولید تا سال ۹۲ ادامه داشت. قطر هم البته در آن سال‌ها سطح تولید خود را ثابت نگه داشت و همین امر باعث شد برداشت بیشتری از ایران داشته باشد.

 با روی کار آمدن دولت یازدهم و برنامه‌ریزی برای بهره‌برداری از فازهای باقیمانده پارس جنوبی، شتاب توسعه در این میدان مشترک از سوی ایران بیشتر شد و همین امر کمک کرد در سال ۹۶، با بهره‌برداری از فازهای ۱۲، ۱۵ و ۱۶، ۱۷ و ۱۸، ۱۹ و ۲۰ و ۲۱، تولید گاز ایران از پارس جنوبی با قطر برابر شود.

این نخستین‌بار بود که ایران توانست سهمی برابر با کشور همسایه در تولید گاز از این میدان مشترک داشته باشد.

درآمد ایران از پارس جنوبی چقدر است؟

 با بهره‌برداری تدریجی از فازهای ۱۳، ۱۴، ۲۲، ۲۳ و ۲۴ تولید گاز در سمت ایران از قطر پیشی گرفت و ایران در حال‌حاضر از میدان مشترک پارس جنوبی، ۱۵ درصد بیشتر از قطر گاز تولید می‌کند. این امر باعث شد ایران تولید تجمعی خود را از این میدان افزایش دهد و به‌گفته مدیران این حوزه، در حالی که در سال ۸۱، در مجموع ۱۲ میلیارد مترمکعب گاز از این میدان در سمت ایران تولید شده بود، این رقم در ابتدای سال ۱۴۰۰ به ۲۲۰ میلیارد مترمکعب افزایش یافت.

تکمیل ۳ ردیف باقیمانده گازی پارس‌جنوبی

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت و نیز رئیس هیات‌عامل سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران (ایدرو) اعلام کرد: امسال با ادامه عملیات، راه‌اندازی ۳ ردیف گازی باقیمانده پروژه بزرگ فاز ۱۴ پارس جنوبی به پایان می‌رسد.

علی نبوی گفت: با راه‌اندازی این ردیف‌های گازی فاز ۱۴ پارس جنوبی، میزان تولید گاز به ۲ میلیارد فوت‌مکعب در روز خواهد رسید.

گفتنی است نخستین ردیف گازی فاز ۱۴ پارس جنوبی اسفند سال گذشته با ظرفیت روزانه ۵۰۰ میلیون فوت‌مکعب به بهره‌برداری رسیده است.

معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در ادامه با اشاره به اینکه ایدرو به‌دنبال اعتماد وزارت نفت، به‌عنوان راهبر کنسرسیوم تماما ایرانی این پروژه بزرگ با هدف ارتقای توان ساخت داخل و بنا به بلوغ سازندگان داخلی نسبت به اخذ مشارکت سازندگان توانمند داخلی از جمله شرکت‌های دانش‌بنیان اقدام کرده، افزود: تا کنون میانگین مجموع استفاده از توان تولیدی و خدماتی داخل کشور در بخش‌های گوناگون طرح فاز ۱۴ پارس جنوبی به بیش از ۶۸ درصد رسیده است.

 رئیس هیات‌عامل ایدرو درباره حداکثر استفاده از توان تولیدی و خدماتی داخل کشور، گفت: داخلی‌سازی فاز ۱۴ پارس جنوبی شامل بخش‌های چهارگانه سکوهای دریایی، خطوط لوله دریایی، پالایشگاه خشکی و حفاری دریایی است.

به‌گفته معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت در بخش سکوها، درصد سهم ایرانی محقق شده ۷۴ درصد، در بخش خطوط لوله این میزان ۴۶ درصد، در بخش خشکی ۷۴ درصد و در بخش حفاری ۶۰ درصد است و در مجموع ایرانی‌ترین فاز پارس جنوبی اجرا شده است.

نبوی از جمله موارد استفاده از توان داخل را حجم انبوه ۳۰ هزار تنی اسکلت فلزی (استیل استراکچر) فاز ۱۴ پارس جنوبی برشمرد که تماما با سفارش‌گذاری به سازندگان داخلی ساخته شد.

مبدل‌های حرارتی، مخازن تحت فشار، دیگ‌های بخار، برج‌ها، کولرهای هوایی، بویلرها، پمپ‌های صنعتی (سانتریفیوژ و کرایوژنیک)، توربو کمپرسورهای صادرات گاز، ترانس‌های فشار قوی و… نیز از تجهیزات دیگری است که با استفاده از توان ساخت داخل تهیه و تامین شده است.

گفتنی است پروژه فاز ۱۴ پارس جنوبی با ۵.۲ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری با هدف تولید روزانه ۵۰ میلیون مترمکعب گاز شیرین، ۷۷ هزار بشکه میعانات و ۲۹۰۰ تن گاز مایع، ۲۷۵۰ تن خوراک پتروشیمی و ۴۰۰ تن گوگرد با کارفرمایی مجموعه وزارت نفت (شرکت نفت و گاز پارس) و پیمانکاری کنسرسیوم کاملا ایرانی با راهبری سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و با پیشرفت بیش از ۹۱درصدی در آستانه تکمیل است.