روزنامه صمت در این شماره خود موضوع وضعیت رسوب و ترخیص دارو و اقلام دارویی در گمرک را در گفت‌وگو با صاحب‌نظران امر مطرح کرده که شرح آن را در ادامه می‌خوانید: 

مشکل ۱۳۰۰ تن سرم برطرف شد

مهرداد جمال‌ارونقی، معاون فنی گمرک کشور در این باره در گفت‌و گو با صمت عنوان کرد: اخباری که در روزهای گذشته در خبرگزاری‌های مختلف درباره دپو بیش از ۱۳۰۰ تن سرم انسانی در گمرک منتشر شد، مربوط به سرم‌هایی است که نزدیک ۴ ماه پیش وارد گمرک شده بودند اما به‌دلیل انجام نشدن تشریفات ترخیص، همچنان در گمرک مانده بودند.

وی درباره دلایل ترخیص نشدن این سرم‌ها از گمرک عنوان کرد: گمرک یک نهاد اجرایی است که براساس دستورالعمل‌های قانونی و مجوزهای نهادهای ذی‌ربط در زمینه کالاهای مختلف می‌تواند نسبت به ترخیص آنها اقدام کند. در چند ماه گذشته دستورالعمل‌های جدیدی درباره واکسن کرونا، اقلام دارویی در زمینه این بیماری و انواع داروهای دیگر صادر شده بود که گمرک براساس آنها این کالاها را ترخیص می‌کرد. درباره سرم‌های موردنظر نیز نیاز به مجوز وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو وجود داشت. 

جمال‌ارونقی در این باره ضمن اشاره به پیگیری‌های انجام‌شده ازسوی گمرک برای ترخیص این اقلام، یادآور شد: مکاتبات انجام شده ازسوی گمرک برای تعیین‌تکلیف این سرم‌ها در نهایت منجر به این شد که وزیر بهداشت دستور بررسی موضوع را صادر کرد و این روند با سرعت بیشتری پیگیری شد.

معاون فنی گمرک با اشاره به مشخص شدن موارد مورد تاکید وزارت بهداشت برای این سرم‌ها گفت: در حال ‌حاضر بیش از ۱۰۰۰ تن از این سرم‌ها که مطابق استانداردهای وزارت بهداشت و سازمان غذا و دارو برای مصرف انسانی تشخیص داده شده‌اند، ترخیص شده و در اختیار مرکز درمانی قرار گرفته‌‌اند.

وی همچنین درباره حدود ۳۰۰ تن دیگر از سرم‌های انسانی باقیمانده در گمرک نیز تاکید کرد: این سرم‌ها نیز که در ماه‌های اخیر در انبارهای شرکت انبارهای عمومی گمرک تخلیه شده تشریفات گمرکی را سپری کرده‌اند و صاحب کالاها در همین روزها نسبت به انتقال فیزیکی آنها اقدام خواهد کرد.

جمال ارونقی در پایان گفت: گمرک در رسوب کالاها در انبارهای این سازمان نقشی ندارد و کالاهای دپو‌شده یا رسوب‌کرده در آن اعم از دارو، کالاهای اساسی، مواد اولیه و سایر کالاها به‌دلیل طی نشدن مراحل اداری ثبت‌‌سفارش تا مجوزهای نهادهای ذی‌صلاح در گمرک مانده‌اند. البته گمرک در بسیاری از موارد مکاتباتی را با نهادهای دست‌اندرکار برای تسهیل روند ترخیص انجام می‌دهد اما در نهایت تنها براساس دستورالعمل‌ها و مجوزهای قانونی مجاز به ترخیص کالاهاست.

گمرک دستورالعمل‌ها را اجرا می‌کند

روح‌الله لطیفی، سخنگوی گمرک نیز در گفت‌وگو با صمت درباره اخبار و گزارش‌های منتشر شده در ماه‌های گذشته پیرامون دپو کالاهای مختلف در گمرک عنوان کرد: گرچه دست‌اندرکاران و فعالان اقتصادی از این مسئله آگاهند که گمرک یک نهاد اجرایی است و نمی‌تواند خود درباره ترخیص شدن یا نشدن کالاها تصمیم‌گیری کند، اما به‌دلیل اینکه این کالاها به‌اصطلاح در گمرک گیر کرده‌اند، نام این سازمان در زمینه ترخیص کالا یا رسوب آن در انبارهای گمرک مطرح می‌شود.

لطیفی در این باره تصریح کرد: این موضوع مربوط به ماه‌های اخیر نیست و سال‌هاست که چنین برداشتی از این وضعیت وجود دارد، اما در ماه‌های گذشته به‌دلیل وضعیت خاص کشور، کمبود دارو و واکسن و از مدار تولید خارج ‌شدن یکی از کارخانه‌های سرم‌سازی، موضوع ترخیص نشدن کالا از گمرک رسانه‌ای‌تر از گذشته شد و اذهان عمومی بیشتر پیگیر آن بوده‌اند.

وی در این باره تاکید کرد: البته گمرک کشور همواره پیشنهادات خود برای تسهیل ترخیص کالاها به‌ویژه اقلام دارویی را به نهادهای ذی‌ربط داده، اما حتی یک قلم کالا اعم از دارو یا غیردارو بدون مجوزهای مربوطه از گمرک ترخیص نشده است.

لطیفی درباره واردات و ترخیص سرم‌های انسانی در ماه‌های اخیر نیز عنوان کرد: در حال‌ حاضر مراحل اداری و تشریفات ترخیص این ۱۳۰۰ تن سرم انجام شده است. البته پیش از این نیز تشریفات گمرکی بیش از ۱۸۰۰ تن سرم انسانی از گمرک فرودگاه امام خمینی (ره) و تشریفات ترخیص بیش از ۴۵۰۰ تن سرم انسانی از طریق گمرک تهران انجام شده بود و این اقلام نیز با مجوزهای لازم به‌صورت حمل یکسره در کمترین زمان ممکن به مقاصد خود رسیده بودند.

سخنگوی گمرک در ادامه خاطرنشان کرد: قانون وظایف سازمان‌ها و دستگاه‌های فعال در حوزه‌های مختلف را تعریف کرده و همه نهادها و ارگان‌ها باید از آن تبعیت کنند که طبیعتا گمرک کشور نیز از این قاعده مستثنا نیست؛ بنابراین نمی‌توان از گمرک توقع داشت مسئولیت باری را که هنوز به او تحویل داده نشده بر عهده بگیرد یا کالایی را که مجوزهای لازم ترخیص را دریافت نکرده ترخیص کند و درباره آن توضیح ارائه دهد.

وی گفت: اگر گلایه‌ها درباره کالاهایی مطرح باشد که بدون مجوز وزارت بهداشت یا نهادهای ذی‌ربط از گمرک «ترخیص» شده باشند، می‌توان درباره آن از گمرک توضیح خواست. همان‌طور که گفتم تاکنون حتی یک گرم دارو هم بدون تایید و مجوز سازمان غذا و دارو و وزارت بهداشت از گمرک ترخیص نشده است.

لطیفی در پایان گفت: گمرک یک نهاد حاکمیتی و اجرایی است و نمی‌تواند کار انبارداری انجام دهد؛ بنابراین اگر دارو، سرم یا هر کالای دیگری که در گمرک مانده در کشور موردنیاز است، باید نهادهای مرتبط با مجوز‌های آن پاسخگو باشند.

سخن پایانی

آخرین اخبار درباره ۱۳۰۰ تن سرم حکایت از ختم به خیر شدن عاقبت آنها دارد اما به‌نظر می‌رسد مطرح شدن گاه و بیگاه این موضوع ریشه در ضعف‌های ساختاری در ترخیص کالاها به‌ویژه کالاهای استراتژیکی مثل دارو داشته باشد. مواد اولیه مانده در گمرک، داروهای بدون مجوز و در دست بررسی، اقلام تعیین‌ تکلیف نشده تاریخ مصرف گذشته در انبارهای سازمان اموال تملیکی، داروهای قاچاق شده از داخلی که می‌توانست دوباره وارد بازار شود و بسیاری از این موارد، موضوعاتی هستند که باید به‌صورت بنیادی مورد بررسی قرار گیرند و درباره روند بررسی وضعیت آنها یک بار برای همیشه تصمیم‌گیری شود.