در مقابله با فرسایش خاک از پوشش‌هایی استفاده می‌شود که مالچ نام داشته و دو روش کلی طبیعی و مصنوعی دارد. از انواع مالچ‌های طبیعی یا آلی می‌توان به پوست درخت خرد و تکه‌تکه شده، برگ درختان سوزنی‌شکل، علف‌های بریده شده، لاشه برگ‌ها، کاه و روزنامه اشاره کرد. مالچ‌های نفتی و معدنی نیز از انوع مالچ‌های مصنوعی است. در واقع مالچ پوشش غیرزنده‌ای است که روی سطح خاک پاشیده می‌شود تا به‌عنوان محافظی برای گیاهان در زمستان به‌کار رود و آنها را در برابر تغییر دمای شدید خاک و از دست رفتن آب زمین محافظت کند. این لایه جلوی رشد علف‌های هرز را می‌گیرد و در تابستان‌های خشک، پوشش مناسبی برای تقریبا هر نوع گیاه پوششی است.

یکی از ساده‌ترین اقدامات برای تثبیت شن‌های روان و مبارزه با گردوغبار در مناطق بیابانی استفاده از روش مالچ‌پاشی نفتی است که گرچه در مهار شن‌های روان تاثیر دارد اما این روش که از دهه ۱۳۴۰ شمسی موردتوجه دولت‌ها بوده، تاثیرات مخرب خود را هم بر اکوسیستم‌های بیابانی باقی گذاشته است. برای تهیه مالچ نفتی ابتدا باید نفت به قیر تبدیل شود. بعد قیر، شل شود و سرانجام در کارخانه، مالچ نفتی با استفاده از ۴۸ درصد قیر، ۵۰ درصد آب و ۲ درصد ماده ممزوج‌کننده (یا آنیون یا کاتیون یا رس) تهیه شود تا قابلیت پاشیده شدن را پیدا کند. کارشناسان یکی از مشکلات اصلی مالچ نفتی را در تولید ترکیبات فرار توسط آن می‌دانند که این ترکیبات غالبا ترکیبات گوگردی و آروماتیکی هستند که برای ساکنان منطقه می‌توانند مشکل بو و حتی تنفسی ایجاد کنند. از سویی مالچ نفتی به‌دلیل رنگ سیاهی که دارد گرمای زیادی را جذب می‌کند و بر شرایط بیولوژیک خاک و زیستمندان آن تاثیرات نامطلوبی به‌جا می‌گذارد. مالچ‌ها، هوادهی به ریشه را بعضا تحت‌تاثیر منفی قرار می‌دهند و پوشش گیاهی روی سطح خاک را از بین می‌برند. با وجود اینکه مشکلات محیط زیستی مالچ نفتی مشخص است اما نمی‌توان تاثیرات آن را در هر عرصه بیابانی یکسان دانست. بر همین اساس، گزینه‌های جایگزین دیگری مانند مالچ‌های آلی و بیوپلیمری و نانومالچ‌ها پیشنهاد شده به‌عنوان جایگزین مالچ‌های نفتی عمل کرده است و گزارش‌ها از زیست‌پذیر بودن این مالچ‌ها در قیاس با مالچ‌های نفتی می‌گوید. با این وجود برخی کارشناسان بر این باورند که در برخی مناطق مالچ‌پاشی به‌عنوان یک ضرورت شناخته می‌شود و فواید اقتصادی و اجتماعی آن بر مضرات آن برتری دارد. مدافعان می‌گویند مالچ، یک پوشش موقتی روی تپه و شنزارها ایجاد می‌کند تا اجازه دهیم نهال‌های آنجا سبز شوند و وزش شدید باد و حرکت شنزارها مانع رشد آنها نشود. پوشش گیاهی قلمه‌زنی در مالچ‌پاشی ایجاد می‌شود و اگر بوته‌زاری هم بوده باشد، هیچ آثار سوختگی غیرطبیعی که به بوته‌ها خسارت وارد کند، مشاهده نشده است. به‌تازگی نیز رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور درباره ضرورت مالچ‌پاشی در بعضی از عرصه‌ها اظهار کرده که پایه و اساس شکل‌گیری جنگل‌های دست کاشت در مناطق بیابانی مالچ است و به‌عنوان مثال، جنگل گمبوعه در اهواز با مالچ پاشی ایجاد شده اما امروز شرایط کاملا متفاوت است و در حال حاضر بهبود کمی و کیفی سایر خاکپوش‌ها در دستور کار سازمان قرار گرفته و با مشارکت بخش‌های تحقیقاتی و دانشگاهی و شرکت‌های دانش‌بنیان، سبد متنوعی از انواع خاکپوش‌ها در دستور کار قرار دارد. با این وجود، مالچ‌پاشی یک رویکرد واکنشی به فرسایش باد و تنها پاسخ به بحرانی است که قابل پیشگیری بوده است. روند بیابان‌زایی و فرسایش خاک در ایران نیازمند کشیدن ترمز توسعه مخرب و ویرانگر است تا به‌جایی نرسیم که علاج بخش وسیعی از کشور را مالچ‌پاشی بدانیم.