چه نهاد یا ارگانی مسئول سر و سامان دادن به آموزش در حوزه گوهرسنگ و جلوگیری از مشکلات ناشی از آموزش‌های غیرمجاز است؟

ما به‌عنوان انجمن گوهرسنگ پیگیر این موضوع هستیم که جلوی این افراد را بگیریم، زیرا این آموزش‌ها غیرمجاز، غیرقانونی و غیراستاندارد است.

اما مسئولیت اصلی برعهده سازمان فنی و حرفه‌ای است که متولی آموزش حرفه و مهارت در کشور به‌شمار می‌رود. کارشناسان این سازمان باید به این حوزه ورود کنند و جلوی مشکلات فعالیت‌های غیرقانونی در این حوزه را بگیرند، اما با کمال تاسف این موضوع چنان که باید و شاید پیگیری نمی‌شود، چون این سازمان از یک‌سو، نیروی کافی برای بازرسی ندارد و از سوی دیگر، ورود به این حوزه چه از نظر مادی و چه معنوی برای آنها هزینه‌هایی در بر خواهد داشت.

بارها از متولیان این سازمان درخواست کرده‌ایم که با این آموزشگاه‌ها برخورد کنند، اما پاسخ همواره این بوده که اشتغال به‌خطر می‌افتد، در حالی که این اشتغال مخرب و غیرقانونی است.

اگر موسسه‌ای بخواهد در این حوزه به‌شکل قانونی فعالیت کند، باید از سازمان فنی و حرفه‌ای مجوز فعالیت دریافت کند و تنها در این صورت است که می‌تواند در قالب آموزشگاه آزاد، دوره‌های آموزشی برگزار کند. علاوه بر این، سازمان میراث فرهنگی هم می‌تواند اقدام به برگزاری دوره‌های آموزشی کند و دانشگاه‌ها و مراکز علمی و پژوهشی کشور هم می‌توانند این آموزش‌ها را در اختیار متقاضیان قرار دهند. بنابراین، تنها این 3 نهاد هستند که می‌توانند به‌شکل قانونی اقدام به آموزش متقاضیان کنند. تعداد آموزشگاه‌هایی که غیرمجاز فعالیت می‌کنند، روز به روز بیشتر می‌شود و متاسفانه سطح کیفی و کمی پایینی هم دارند.

حال باید به این سوال پاسخ داد که چرا ما از آموزش‌های غیرمجاز و غیراستاندارد گله‌مند هستیم؟

ما، به‌عنوان انجمن صنفی گوهرسنگ ایران، با آموزشگاه‌ها که دشمنی نداریم! آنچه برای ما اهمیت دارد، این است که فعالیت‌ها در چارچوب قانون و استاندارد باشد.

دلیل آن هم روشن است. کسی که آموزش می‌بیند، کالایی تولید می‌کند که در اینجا گوهرسنگ است و اگر مهارت کافی برای انجام کار نداشته باشد، هم به ماده خام صدمه می‌زند و هم نمی‌تواند برای محصول تولیدشده بازاری پیدا کند.

علاوه بر این، خودش هم نمی‌تواند کاری برای خود دست و پا کند و هزینه‌هایی که تا رسیدن به این مقطع صرف می‌شود، هرگز بازگشتی نخواهد داشت و به این ترتیب کل چرخه و زنجیره به‌هم می‌ریزد.

اگر آموزش مجاز و در چارچوبی حرفه‌ای باشد، هنرآموز مهارت کسب خواهد کرد و در ازای آن مدرک معتبر و استانداردی به‌دست می‌آورد تا بتواند در بازار شغلی پیدا کند و سنگ خامی که در اختیار آنها قرار می‌گیرد، هدر نرود. در حال ‌حاضر در خراسان‌جنوبی، مردم کانسارها و ذخایر عقیق را به‌صورت غیرمجاز استخراج می‌کنند و تولیدات غیر استانداری هم دارند، اما در نهایت می‌بینیم ده‌ها کیلو عقیق تراش خورده است و متاسفانه هیچ کیفیتی ندارد. در بازار فیروزه هم عرف شده که اتباع خارجی که بیشتر در خراسان هستند، به‌شکل کیلویی گوهرسنگ‌ها را تراش می‌دهند. البته درست است که در تراش فیروزه باید وزن حفظ شود، اما نه به هر شکل و ابعادی. نتیجه این سبک کار این است که در نهایت این ماده ارزشمند باید دوباره برش داده شود و تراش بخورد.

از سوی دیگر آموزش کانی‌شناسی هم که در بعضی آموزشگاه‌ها با عنوان گوهرشناسی ارائه می‌شود، هم غیرمجاز و هم غیراستاندارد است. در نهایت افرادی وارد بازار می‌شوند که در واقع نمی‌دانند گوهرشناسی چیست. در نتیجه، چند معضل پیش می‌آید. اول اینکه اگر این افراد وارد بازار کسب و کار شوند، چه‌بسا سنگ‌های اشتباهی خرید و فروش کنند و در تجارت خود با مشکل روبه‌رو شوند. آسیب بزرگ‌تر این است که گروهی از این افراد آزمایشگاه‌های غیرمجاز گوهرشناسی دائر می‌کنند که شناسنامه‌هایی غیرمعتبر صادر می‌کند.

به‌عنوان مثال، می‌توانم به موردی اشاره کنم که یکی از این افراد که به‌جای گوهرشناسی، آموزش کانی‌شناسی دیده بود، با کمال تاسف برای رزین اپوکسی ۴۰ کیلویی، شناسنامه‌ای با عنوان کهربای ایران صادر کرده است.