در این مقاله به  انواع مواد افزودنی آنتی اکسیدان از جمله آنتی اکسیدان 1010 و آنتی اکسیدان 168 برای پلاستیک ها می پردازیم. این مواد به عنوان تثبیت کننده هایی عمل می کنند که در برابر اکسیداسیون تخریبی محصول پلاستیکی مبارزه کرده و آنها را خنثی می کنند. افزودنی های آنتی اکسیدانی پیشرفته برای طیف وسیعی از محصولات پلاستیکی قابل استفاده هستند. امروزه آنتی اکسیدان ها بخشی جدایی ناپذیر از فرایند تولید مواد پلاستیکی هستند.

اهمیت افزودنی آنتی اکسیدان 1010 و 168 در صنعت پلاستیک

امروزه در تولید انواع پلاستیک ها استفاده از افزودنی های آنتی اکسیدان نظیر آنتی اکسیدانت 1010 و آنتی اکسیدانت 168 ضروری است. زیرا حضور این مواد در محصول نهایی به جلوگیری از فرایند اکسیداسیون کمک می کند. با انجام این کار، می توان کیفیت محصولات پلاستیکی را تثبیت کرده و فرآیندهای تخریبی ناشی از اکسیداسیون را کند کرد.

همانطور که می دانیم اکسیداسیون فرآیندی است که در آن اکسیژن با ماده مورد نظر در تماس است و بر آن ماده تأثیر می گذارد. این واکنش، که معمولاً نوعی تخریب است، به دلیل رادیکال‌های آزادی رخ می‌دهد که با مولکول‌های ماده واکنش می‌دهند و باعث ایجاد یک واکنش زنجیره‌ای شیمیایی می‌شوند. اکسیداسیون رایج‌تر از آن چیزی است که فکر می‌کنید و همواره در زندگی روزمره نیز رخ می دهد. به عنوان مثال در طول روز بسیاری از میوه ها نظیر سیب و هلو را دیده اید که پس از کندن پوست آنها در اثر قرار گرفتن در معرض هوا، اکسید شده و رنگ آن قهوه ای می شود.

از بسیاری جهات، اکسیداسیون می تواند روی پلیمرها به همان شیوه عمل کند. اما در حالی که فرآیند اکسیداسیون اساساً یکسان است، تأثیر روی پلیمرها به شدت با تأثیر روی سیب یا هلو متفاوت است. اول از همه، محصولات پلاستیکی در دماهای بالا تولید می شوند ( غالبا دما بالای 200 درجه سانتی گراد است). چنین شرایط فرایندی پلیمرها را در معرض فرآیندی تخریبی به نام اکسیداسیون حرارتی قرار می‌دهد. برای موفقیت درتولید پایدار محصولات در چنین دمایی حتما باید از آنتی اکسیدان هایی نظیر آنتی اکسیدان 1010 و آنتی اکسیدان 168 باید در طول فرآیند تولید مورد استفاده قرار گیرند.

پس از تولید، پلاستیک ها همچنان می توانند در برابر فرایند اکسیداسیون آسیب پذیر باشند. برخی از پلاستیک‌ها نسبت به سایرین آسیب‌پذیرتر هستند و اکسیداسیون می‌تواند تأثیر منفی بر کیفیت خارجی و چرخه عمر محصول آنها داشته باشد. در چنین شرایطی لزوم استفاده از آنتی اکسیدانت های ثانویه اهمیت پیدا می کند. در ادامه به بررسی آنتی اکسیدانت های اولیه و ثانویه می پردازیم.

ساختار شیمیایی آنتی اکسیدان 1010

آنتی اکسیدانت اولیه و ثانویه

آنتی اکسیدان های اولیه رادیکال‌هایی که در طول فرآیند اکسیداسیون تولید می‌شوند را جمع‌آوری می‌کنند. این رادیکال ها غالباً رادیکال‌های پراکسی هستند که در اثر واکنش با مواد افزودنی آنتی اکسیدان اولیه، تبدیل به رادیکال‌های هیدرو پراکسی می‌شوند. سپس رادیکال‌های هیدرو پراکسی ایجادشده، در اثر واکنش با پایدار کننده های حرارتی ثانویه، تبدیل به الکل خنثی و پایدار در سیستم می‌شوند.

یکی از معروفترین آنتی اکسیدانت های اولیه آنتی اکسیدان 1010 است که جزو خانواده آنتی اکسیدان های فنولیک است. در مورد آنتی اکسیدان های ثانویه نیز می توان گفت که آنتی اکسیدان 168 جزو معروفترین آن ها است که این آنتی اکسیدان نیز جزو خانواده آنتی اکسیدان های فسفیتی است.

کاربرد آنتی اکسیدانت در چه محصولاتی است؟

محصولات پلاستیکی متنوعی هستند که آنتی اکسیدان ها در تولید آنها مورد استفده قرار می گیرند. اما برخی از مهمترین آنها عبارتند از:

فیلم ها و قطعات پلیمری از جنس  پلی اتیلینی (PE)

انواع لوله و اتصالات ساختمانی نظیر لوله های PVC

فیلم ها و قطعات پلیمری از جنس پلی پروپیلن (PP)

ساختار شیمیایی آنتی اکسیدان 168

نحوه استفاده از آنتی اکسیدان 168 و 1010 در صنعت ایران

امروزه استفاده از آنتی اکسیدان 168 و آنتی اکسیدان 1010 در صنایع پلاستیکی ایران بسیار رایج شده است. نکته حائز اهمیت در مورد این دو ماده آن است که باید هر دوی آن ها را همزمان در فرایند تولید محصول به کار برد تا بتوان نتیجه ایده الی کسب کرد. متاسفانه امروزه شاهد آن هستیم که برخی از صنعتگران جهت کاهش هزینه تنها از آنتی اکسیدانت 1010 استفاده می کنند که این امر موجب کاهش کیفیت محصول نهایی می شود. تولیدکنندگان آنتی اکسیدان در دنیا پیشنهاد می کنند که آنتی اکسیدانت 168 و 1010 را تولید کنندگان محصولات پلاستیکی به ترتیب با نسبت های3 به1 یا 2 به 1 و یا 1 به 1 استفاده نمایند تا بتوانند بهترین نتیجه را کسب کنند.

منبع : بازرگانی رادمان شیمی