بیمه کشاورزی به‌عنوان یکی از موثرترین روش‌های مدیریت ریسک در بخش زراعت پذیرفته ‌شده و بر همین اساس، کمتر کشوری است که نوعی از بیمه کشاورزی را ارائه نکرده باشد. با وجود اینکه گلستان هرساله آبستن حوادثی از قبیل گرمای شدید، سیل، باران‌های سیل‌آسا و آتش‌سوزی است، اما کشاورزان این منطقه تمایلی به بیمه محصولات کشاورزی ندارند.

برخی علت این بی‌انگیزگی را خلف‌وعده بیمه در پرداخت خسارت و عده‌ای به‌صرفه نبودن غرامت بیمه در صورت بروز حوادث می‌دانند. به باور کارشناسان، یکی از راه‌های کاهش دغدغه کشاورزان در این سال‌ها، به‌جز خرید تضمینی، بیمه محصولات کشاورزی است؛ موضوعی که زارعان گلستانی نسبت به آن ذهنیت مثبتی ندارند و معتقدند جهاد کشاورزی گلستان به‌عنوان نهادی حامی در این حوزه موفق ظاهر نشده است.

بیمه از انجام تعهدات شانه خالی می‌کند

بیمه از انجام تعهدات خود شانه خالی می‌کند. این موضوعی است که یک فعال حوزه کشاورزی هم آن را تایید کرد و گفت: بیمه در زمان پرداخت غرامت محصولات کشاورزی بهانه‌جویی کرده و از انجام تعهدات خود شانه خالی می‌کند. سیداحمد امیریان افزود: سازمان بیمه، زمانی که کشاورز اقدام به بیمه محصول می‌کند، گیرنده خوبی است، اما در زمان پرداخت غرامت محصول با آوردن ماده و تبصره قانونی از پرداخت واقعی مبلغ خودداری می‌کند. این فعال حوزه کشاورزی ادامه داد: عملکرد نادرست سازمان بیمه، رغبت کشاورز را برای بهره‌مندی از بیمه کاهش داده، تا جایی‌که زارعان ترجیح می‌دهند محصول خود را بیمه نکنند.

ضرورت اصلاح معایب بیمه

وی اظهار کرد: ارزیابی خسارت توسط سازمان بیمه باید صادقانه و دلسوزانه انجام شود، زیرا کشاورز تمام توان مالی خود را در یک سال به پشتوانه محصول تولیدی در مزارع خود به‌دست می‌آورد.

امیریان ضمن بیان این نکته که بیمه‌های بخش کشاورزی باید مانند چتر حمایتی برای کشاورز عمل کند، افزود: بیمه محصولات کشاورزی باید باعث ایجاد انگیزه و اعتماد به‌نفس در کشاورزان
 شود.  این فعال حوزه کشاورزی معتقد است در صورت اصلاح معایب و مشکلات بیمه، کشاورزان از بیمه محصولات خود استقبال خواهند کرد. البته به‌جز کشاورزان، مدیران استانی هم نسبت به عدم‌موفقیت عملکرد بیمه انتقاد دارند، زیرا به اعتقاد آنها عدم‌پرداخت به‌موقع غرامت و نبود تعهد خسارت در بخش بیماری و آفات محصولات کشاورزی، زارعان را نسبت به بیمه بدبین کرده
 است.  این موضوعی است که ظاهرا مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی گلستان هم آن را پذیرفته، زیرا چندی پیش در رسانه‌ها اعلام کرد: «از آنجایی‌که آفات، بیماری‌ها و علف‌های هرز باید توسط کشاورز مدیریت شود، بیمه هیچ‌گاه جوابگوی مشکلات مربوط به این حوزه نبوده
 است.» مطابق اظهارات رئیس صندوق بیمه جهاد کشاورزی گلستان در رسانه‌ها، ضریب نفوذ بیمه در استان گلستان بین ۱۱ تا ۱۵ درصد بوده که این آمار به هیچ عنوان مطلوب نیست.

عملکرد نامناسب بیمه

در این میان، مدیرکل ستاد اجرایی فرمان امام (ره) گلستان عامل مطلوب نبودن آمار بیمه محصولات کشاورزی را عملکرد نامناسب حوزه بیمه‌ای دانست و گفت: بیمه در بحث خسارت‌ها به محصولات کشاورزی باید به موقع ورود کرده و خسارت‌ها را در وقت خودش به کشاورز پرداخت
 کند.  سیدساسان احمدی با بیان اینکه بیمه کشاورزی، یکی از ارکان تضمین طرح‌های جهش تولید است، افزود: آمار بیمه کشاورزان نشان می‌دهد بیمه در این زمینه خیلی خوب ورود نکرده
 است.

وی به هماهنگی بین بیمه و کشاورزان تاکید کرد و ادامه داد: یکی دیگر از مشکلات کشاورزان درباره بیمه، بحث برآوردهای خسارت است که دقیق انجام نمی‌شود. به گفته احمدی، هنوز نتوانسته‌ایم اعتماد کشاورز را به بیمه جلب کنیم و اگر کشاورز به بیمه اعتماد داشته باشد اجرای طرح جهش تولید در اراضی دیم‌زار راحت‌تر انجام
می‌شود. نماینده مردم گرگان و آق‌قلا در مجلس شورای اسلامی هم در این زمینه معتقد است که در کنار خرید تضمینی، بیمه محصولات کشاورزی یک مؤلفه اعتمادآفرین دیگر است که باید به آن توجه جدی‌تری
شود.

 به‌گفته غلامرضا منتظری، در سال‌های اخیر کشاورزان مشکلاتی در حوزه بیمه داشتند که تلاش می‌کنیم کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی برای رفع این مشکل اقدامات لازم را انجام
دهد.

سخن پایانی

با توجه به اینکه هرساله حوادث طبیعی آسیب‌های زیادی به بخش‌های گوناگون اقتصادی و کشاورزی وارد می‌کند، وجود بیمه محصولات کشاورزی برای جبران خسارت‌های ناشی از بلایای طبیعی ضروری است.  به همین دلیل باید تبلیغاتی همه‌جانبه و یکپارچه برای شناساندن بیمه محصولات و مزایای آن به کشاورزان توسط کارگزاران صنعت بیمه انجام شود، زیرا بیمه کشاورزان منجر به افزایش درآمد آنها، جلوگیری از مهاجرت‌های بی‌رویه روستاییان، افزایش‌پذیرش فناوری پیشرفته، اشاعه روش‌های نوین زراعی و دامی، ایجاد امنیت اقتصادی برای تولید و سرمایه‌گذاری می‌شود.