توسعه سواحل مکران از منویات مقام معظم رهبری و از موضوعات مورد تاکید رئیس‌جمهوری است، زیرا سواحل مکران از مهم‌ترین محورهای پیشران توسعه کشور است و می‌تواند به عنوان موتور محرک برای پیشرفت کشور مطرح باشد. توسعه سواحل مکران مقوله‌ای راهبردی و اساسی برای اقتصاد کشور است. توسعه‌ای که با توجه به مدل اقتصادی کلان تعریف شده برای اقتصاد ایران، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و باید عملیاتی شود. محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهوری اخیرا با بیان اینکه ظرفیت‌ها و ذخایر گسترده‌ای برای توسعه کشور در منطقه مکران وجود دارد، گفته بود که نخست وزیران کشورهای ساحلی خزر بر موضوع سواحل مکران و ظرفیت‌های این منطقه برای ترانزیت کالا تاکیدات فراوانی داشتند. وی با تاکید بر لزوم جذب سرمایه خارجی برای اجرای طرح‌های توسعه سواحل مکران گفت: نحوه تامین منابع مالی از عوامل اصلی در موفقیت این برنامه به‌شمار می‌آید و لازم است مدل و طرحی جامع برای مباحث مالی اجرای طرح‌ها در نظر گرفته شود.

رقبا به دنبال افزایش سهم از ترانزیت منطقه

صمتمعاون اول رئیس‌جمهوری همچنین بر اهمیت تسریع در اجرای طرح‌های توسعه سواحل مکران و به‌خصوص طرح‌های مرتبط با حوزه ترانزیت تاکید کرده و افزود: در شرایطی که رقبای ایران به دنبال افزایش سهم خود از ترانزیت منطقه هستند، هر روز تاخیر در اجرای کارها می‌تواند رسیدن به اهداف را با کندی مواجه کند. در اجرای طرح‌ها و برنامه‌های مصوب، حتی یک روز تاخیر مجاز نیست. برخی پروژه‌ها به‌عنوان فوریت‌های اقدامی جهت توسعه سواحل مکران مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت که احداث پروژه راه‌آهن چابهار-زاهدان، احداث فرودگاه چابهار، رفع موانع اجرایی فولاد سترگ مکران، گازرسانی به چابهار از مبدا ایرانشهر و تسریع در پروژه‌های انرژی، شیمیایی و نفتی جاسک از جمله آنهاست. در این راستا به‌تازگی فاز اول راه‌آهن چابهار-زاهدان تکمیل شد که یکی از پروژه‌های استراتژیک و اولویت‌دار ریلی کشور است و سبب توسعه سواحل مکران و اتصال کشورهای آسیای میانه، افغانستان و پاکستان و همسایه‌های شمالی ایران به آب‌های آزاد اقیانوسی خواهد شد و در توسعه کریدورهای بین‌المللی عبوری از ایران و افزایش درآمدهای ترانزیتی برای کشور نقش چشمگیری خواهد داشت.

با وجود این، علیرضا صلواتی مجری طرح‌های آزادراهی مرکز و جنوب کشور اخیرا معتقد است که علی‌رغم وجود سواحل مکران، بندر چابهار و دسترسی به آب‌های آزاد، در شرق کشور توسعه مطلوب را شاهد نبوده‌ایم. این نقاط بسیار استراتژیک است و تمرکزسیاست‌های کلی نظام نیز بر توسعه شرق و جنوب شرق کشور است؛ به‌گونه‌ای که اعتبارات صندوق توسعه ملی نیز به این سمت‌وسو جذب شده است.

تحول در حوزه حمل‌ونقل و صنعت

صمترضا تقی‌پور، عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه توسعه سواحل مکران مقوله‌ای راهبردی و اساسی برای اقتصاد کشور است، گفت: دولت باید با مشارکت بخش خصوصی، توسعه سواحل مکران را در دستور کار خود قرار دهد و تحقق آن را تسریع کند. طبق اعلام وزارت راه و شهرسازی، وی درباره ضرورت توسعه سواحل مکران و جایگاه ویژه این سواحل در رشد و تحول اقتصادی کشور، بیان کرد: سواحل مکران منطقه‌ای استراتژیک و از نظر ژئوپولتیکی برای کشور از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، در عین حال مقام معظم رهبری تاکید کرده‌اند که این سواحل باید به‌عنوان دروازه و درگاه اقتصاد کشور، توسعه پیدا کند. برای توسعه سواحل مکران نیازمند قوانین چندان و جدیدی نیستیم و قوانین موجود از بالندگی و پویایی کافی برخوردار هستند اما باید چارچوب وظایف به طور تفکیک‌شده مشخص باشد و هر بخش، سازمان و نهادی به وظایف خود عمل کند و عملکردش مورد ارزیابی قرار گیرد. عضو کمیسیون صنایع مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تغییر مداوم و پیاپی قوانین اثرگذار نیست، عنوان کرد: این بدان معنا نیست که اگر جایی نیازمند قانون جدید باشیم، قانون‌گذاری نکنیم. قوانین و برنامه‌های مناسبی در مورد توسعه سواحل مکران وجود دارد و توسعه سواحل مکران باید از سوی دولت تسریع شود و به طور جدی در دستورکار قرار گیرد. تقی‌پور با بیان اینکه توسعه سواحل مکران نیازمند همکاری و هم‌افزایی بخش دولتی و خصوصی است، تصریح کرد: چارچوب همکاری‌ها و فعالیت‌های دولت و بخش خصوصی باید تعیین شود و هر یک از آنها بدانند چه اقداماتی باید انجام دهند چراکه توسعه سواحل مکران بدون مشارکت دولت و بخش خصوصی امکان‌پذیر نیست و باید شاهد فعالیت همه‌جانبه دستگاه‌ها و بخش‌های مختلف دولتی و خصوصی در این رابطه باشیم. وی با تاکید بر اینکه باید برای سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و متخصصان داخلی اطمینان خاطر لازم را ایجاد کنیم و شاهد ثبات در اقتصاد کشور باشیم، گفت: بخش خصوصی صرفا نباید در حوزه تجارت و صنایع پایین‌دستی وارد شود بلکه باید در حوزه‌های زیربنایی نیز از ظرفیت بخش خصوصی با حمایت‌های مادی و معنوی همه جانبه بهره‌مند شویم که در این راستا می‌توان به توسعه بنادر و سواحل نیز اشاره کرد.